کتابخانه مجازی ادبیات

مجموعه حاضر تحقیق و تدوینی است در زمینه "تاریخ‌نگاری "و "منابع تاریخی "عصر صفویه .ابتدای کتاب مبحثی اجمالی است درباره مقوله "تاریخ‌نگاری " که در آن به روند شکل‌گیری "تاریخ نگاری اسلامی عربی "و "تاریخ نگاری ایرانی"، خاصه ویژگی‌های تاریخ نگاری عصر صفویه اشاره شده است . آن‌گاه منابع تاریخی ایران در عصر صفویه طی قرون دهم و یازدهم و دهه‌های نخستین قرن دوازدهم هجری قمری در اشکال مختلف معرفی می‌شود که عبارت‌اند از :تاریخ عمومی، تاریخ محلی، تک نگاری، تراجم احوال و حسب حال‌نویسی، تذکره‌ها و حماسه‌های تاریخی و نوشته‌های اداری که بسیاری از آنها به چاپ رسیده و تعداد زیادی همچنان به صورت نسخه خطی نگهداری می‌شوند .در ادامه، شرحی از سفرنامه‌ها و آثار مختلف اروپاییان با این ترتیب، فراهم می‌آید : ایتالیایی‌ها ;پرتغالی‌ها و اسپانیولی‌ها ;انگلیسی‌ها ;هلندی‌ها ;آلمانی‌ها ; فرانسوی‌ها ;لهستانی‌ها ;ماموران و سیاحان روسی .سپس منابع مربوط به تاریخ ایران اواخر صفویه و دوران افاغنه، شامل منابع فارسی، ارمنی، گرجی و اروپایی معرفی و شرحی در باب عوامل انقراض صفویه ذکر می‌شود .منابع هندی، تورانی و ترکی نیز در بخش پایانی منابع و متون صفوی معرفی و بررسی شده است .در بخش دیگری از کتاب، کتاب شناسی توصیفی تحقیقات و نوشته‌های جدید درباره سلسله صفویه در دو قسمت فراهم آمده است1 : نوشته‌های اصلی شامل نوشته‌های فارسی و ترجمه، ماخذ خارجی، پایان نامه‌ها، مقالات فارسی و خارجی، 2 منابع فرعی مشتمل بر منابع فارسی و خارجی و منابع عمومی است .کتاب همچنین شامل این پیوست‌هاست :اجداد صفویان، نهضت صفویان، خلاصه اقدامات شاه اسماعیل، صفویه پژوهان خارجی، صفویه پژوهان داخلی، فهرست منابع، شجره‌نامه‌ها، عکس‌هایی از شاهان صفوی، نقشه‌هایی از قلمرو صفویان، فهرست اعلام و تکمله .

قبل استعراض الشعر الفارسی لابد من الحدیث عن اللغة الفارسیة مبنیا لجذر الکلمة و نشأتها، منتقلا بعد ذلک الی عرض جذور اللغة الفارسیة و مراحل تطورها و الفباء اللغة الفارسیة و اصول اللغة الفارسیة، واللهجات الفارسیة، ثم ینتقل سماحة المؤلف لتناول الادب الفارسی، ثم ینتقل للتفصیل فی الشعر الفارسی و تاریخه و تطوره خلال القرون الخمسة عشر الهجریة، و لم یغفل عن الشعر الحر و ممیزاته، مختتما البحث بالشعر الحسین الفارسی و ألوانه و بحوره، معرجا علی بعض الشعراء الفرس. و فی الجزء الثانی عرض و تحلیل البحور الشعریة الفارسیة والاوزان الشعریة من خلال الدوائر العروضیة الخمس عشرة مع شرح لکل بحر من بحور هذه الدوائر، مختتماً هذا البحث بموضوع الحاصل من البحور والبحور المهجورة و المصطلحات والاغراض.

داستان رستم و سهراب که از نظر استحکام و ساختار و جوهر انسانی و هنری با بهترین تارژدی های جهان پهلو می زند یکی از داستانهای فرعی شاهنامه است که هرچند در ظاهر کاملا جانبی و منتزع از جریان کلی کتاب به نظر می‌آید، با این حال در به کمال رسانیدن چهره واقعی رستم و کاووس و حتی پهلوانان کم اهمیت تری نظیر گودرز و گیو و طوس و زواره، از اهمیت والایی برخوردار است و به این تعبیر می تواند در متن حماسه ملی ایران جای گیرد. هرچند اصل داستان از یک ساختار کلی جهانی و نمونه مکرر داستان پردازی پیروی می کند و همانند آن در ادبیات کهن بسیاری از ملل جهان هست؛ با این حال تازگی، کشش و کمال این داستان "قولی است که جملگی برآنند" و این امر می تواند بیش از هر چیز به آفرینش هنری و دست مایه شاعری فردوسی بازبسته باشد...

این کتاب بر آن است تا به شیوه‌ای تحقیقی و مستند به منابع و مدارک مربوط، نشان دهد اولا فرهنگ و شعر و ادب فارسی، در ورای اشارات و تلمیحات و رموز و مظاهر گوناگون، بر چه پشتوانه سرشاری از اندیشه و ادراک تکیه دارد، دوم اینکه روشن کند درک ابعاد هنری و غنای فرهنگی آن بدون اطلاع از این اشارات و کنایه‌ها و اسرار و رموز ممکن نیست. بسیاری از علاقمندان به ادبیات هنگام مطالعه داستان و شعر با شخصیت‌ها، روایت‌ها و مکان‌هایی که در اثر آمده آشنا نیستند؛ به همین دلیل شاید نتوانند به لایه‌های عمیق‌تری از درک داستان دست پیدا کنند. بنابراین مطالعه آثاری همچون این کتاب می‌تواند روایات نهفته و اصطلاحات ناشناخته را به مخاطب بشناشاند. کتاب به شکل الفبایی طراحی شده و هر توضیح و مرجع موردنیازی به صورت مدخل ارائه شده است. در هر مدخل، مثال‌هایی از اشعار و متون ادبی ارائه شده تا درک موضوع راحت‌تر و شیرین‌تر شود.