کتابخانه مجازی ادبیات

مثنوی اندرزنامه اثر طبع میرزا علی خلیلیان متخلص به رجاء اصفهانی است که در سال 1354 چاپ شده است.

علی بن احمد متخلص به اسدی پسر ابونصر احمد ابن منصور است که وی نیز اسدی تخلص داشته است. اسدی صاحب گرشاسب‌نامه است. گرشاسب‌نامه به بحر متقارت و به اسلوب شاهنامه است. جمعی آن را بهتر از شاهنامه و گروهی با آن برابر دانسته‌اند، برخی هم میانه‌روی کرده و گفته‌اند شاهنامه افصح و گرشاسب‌نامه ابلغ است؛ اما زنده‌یاد رشید یاسمی در این کتاب می‌گوید گرشاسب‌نامه با وجود کمال بلاغت و فصاحت و محسنات بسیار، به هیچ‌وجه قابل قیاس با نامه ملی فردوسی نیست. در این کتاب اندرزهای گرشاسب‌نامه از کتب مختلف گردآوری شده است.

رشيدالدين وطواط يکي از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجري و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربي و فارسي است. تنها تصحيحي که از ديوان اين شاعر صورت پذيرفته، تصحيح مرحوم سعيد نفيسي است که در آذرماه 1339 هجري در تهران به زيور چاپ آراسته شد. به دليل متاخر بودن نسخ در دسترس مصحح و عدم دسترسي به نسخه‌هاي قديم‌تر، بسياري از ابيات اين ديوان، به ويژه ابيات عربي، با تحريفات و تصحيفات ضبط گرديده است. نگارنده اين سطور با در دست داشتن قديم‌ترين نسخه موجود، مکتوب به سال 699 هجري قمري، ابيات عربي تحريف شده فراواني از ديوان اين شاعر را تصحيح کرده که در اين نوشتار برخي از آنها ارایه گرديده است.

حافظ یکی از ارکان شعر فارسی و محبوب‌ترین شاعر در میان فارسی‌زبانان است و دیوان وی پر خواننده‌ترین دیوان شعری و تجلی گاه فرهنگ و تمدن قوم ایرانی است. درباره زندگی و شعر حافظ، کتب و مقالات فراوانی نوشته شده و محققان و نویسندگان هر یک از زاویه‌ای مخصوص، شعر او را مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند، آنچه از دیوان وی بر می‌آید این است که وی با بیشتر علوم عقلی و نقلی، کلام، تفسیر، حکمت، فقه، عرفان، موسیقی و نجوم آشنایی کامل داشته است. در مورد هر کدام از این موضوعات و مضامین و تأثیر هر کدام از این علوم بر شعر حافظ، مقالات و پژوهش‌های گوناگونی صورت گرفته است. یکی از موضوعات جذاب و جدید، میزان آگاهی حافظ از طبابت و علم پزشکی است. در جای جای دیوان این شاعر می‌توان تجلی میزان اطلاعات وی را از موضوعات علم پژشکی مشاهده کرد. اما یک غزل در دیوان این شاعر مشهود است که از لحاظ کاربرد کلمات و تعبیرات و مفاهیم علم پزشکی جلوه خاص دارد که در این مقاله سعی شده است به بررسی و شرح این غزل پرداخته شود.