ميخاييل باختين در پارهاي از انگارههاي نظري خود در باب متن ادبي، «گفت وگومداري» را به مثابه «همکنشي متون»، مهمترين ويژگي متن دانست و «چندصدايي» گفتمان را به عنوان مولفهاي نوين در رمان مطرح کرد. از آن پس، بسياري از انديشمندان و نظريهپردازان مطالعات ادبي و فرهنگي، نظير ژنت و کريستوا به گسترش و تقرير اين مبحث پرداختند و صورت بنديهاي مختلف و گاه پيچيدهاي از آن ارايه کردند. به هر روي، امروز ميتوان بعد «بينامتني» را فصل مشترک پايداري ميان تعابير و تفاسير متفاوت از گفت وگومداري باختين، بينامتني کريستوا و ترامتني ژنت به حساب آورد و با تکيه بر اين نظرات، تبييني جامع نگر از مفاهيم «گفت وگومداري» و «چندصدايي» در يک متن ادبي ارايه داد. اگر در صدد کاربست نظريه گفت وگومداري باختيني در آثار ادبي معاصر ايران باشيم، آثار سيمين دانشور از معدود آفرينشهاي ادبيات داستاني معاصر ايران است که با پاسداشت گفت وگومداري و مصاديق و مدلولات آن، نظير مناسبات بينامتني و اشارات و ارجاعات چشمگير، خصلت چندصدايي دارند. از اينرو، ما در اين نوشتار دو هدف کارکردي عمده را مطمح نظر قرار ميدهيم. نخست؛ به ارايه تبييني مبسوط و تا حد ممکن جامع از آنچه که خصلت گفت وگومدار و چندصدايي يک متن ادبي ناميده ميشود، ميپردازيم و دوم؛ در پي پاسخ به اين پرسش برميآييم که با تکيه بر چه مصاديق و مولفههايي ميتوان رمان جزيره سرگرداني اثر سيمين دانشور را واجد خصلت چندصدايي و گفت وگومداري دانست؟
نیمه دیگر نشریه فرهنگی،سیاسی و اجتماعی زنان ایران، به همت فرزانه میلانی، ویژهنامهای برای سیمین دانشور منتشر کرده است.مقالههای این مجموعه دو گونهاند: یکی نقد و تحلیلها و دیگر یادها و خاطرهها. بخش اول به یادها و خاطره ها اختصاص دارد و بعضی از عناوین مقالات آن عبارتند از: نامه ای به سیمین دانشور/سیمین بهبهانی؛ نامه ای به مادر بازیافته ام/لیلی ریاحی؛ سیمین در استنفورد/امین بنائی و ...بخش دوم با عنوان نقدها و تحلیل ها به مقالاتی چون: پژوهشی در آثار دانشور/میهن بهرامی؛ تحلیلی از سه داستان کوتاه سیمین دانشور/محمدرضا قانون پور؛ در تلاش کسب هویت/فرشته داوران ... پرداخته شده است
صد و هشتادمین شماره کیهان فرهنگی به نام جلال آل احمد آراسته شده است. این ویژه نامه شامل یک پیش فصل با عنوان "طلوع" ومجموعه مقالاتی از حامد الگار، علی اصغر حاج سید جوادی، دکتر علی شریعتی، آیت الله طالقانی و گفتگوهایی با سیمین دانشور، شمس آل احمد، محمدجواد محبت و دکتر انور خامهای است. کتاب حاضر سه بخش با این عناوین دارد: در سایه جلال (گفتگو)، جلال مرد امروز و پابه پای جلال است. جلد اول این دفتر در سال 1383 و ضمیمه کیهان فرهنگی منتشر شده است.
مبحث اقتباس همچنان از مباحث مناقشه برانگیز مطالعات نظری و تحلیلی سینما و ادبیات تطبیقی به شمار میرود. دادلی اندرو (1945) که از نظریهپردازان متأخر مطالعات سینمایی است در نوشتارهای پیاپی مبحث اقتباس سینمایی را مورد بررسی قرار داده و با توجه به مناسبات ممکن میان متن ادبی و سینمایی دستهبندیهای مختلفی را درباب چیستی، چرایی و اصناف اقتباس ارائه کرده است. ما در این مقاله با تکیه بر نظریات دادلی اندرو، ابتدا با برشمردن انواع اقتباس سینمایی نوعی رویکرد حداکثری به مقوله اقتباس را که بر مفاهیمی نظیر بینامتنیت تکیه دارد، مطرح میکنیم و با رویکردی تطبیقی متنِ داستانِ مهمان مامان (1375) اثر هوشنگ مرادی کرمانی (1323) و متنِ فیلمِ سینمایی مهمان مامان اثر داریوش مهرجویی را از این منظر مورد بررسی قرار میدهیم. طبق نظریه اندرو، اقتباس مهرجویی در دسته «تلاقی» قرار میگیرد و نوعی اقتباس بینامتنی به شمار میرود که از مزیتها و کارکردهای قابل قبولی برخوردار است. این اقتباسِ موفق بازنمود گفت وگوی چند متن مجزّاست و از همین روست که کارگردان توانسته از رهگذر بسط و تغییر در پارههایی از متنِ اصلی باعث غنایِ اثر اقتباسی شود.