اين جستار، جايگاه توتمي جانوران حامي را در داستان‌هاي توتميک ايرانيان و ترکان در نظر داشته است. در اين راستا پس از ذکر پيشينه شکل‌گيري توتم در ميان اين اقوام، نخست ردپاي توتم و نياي اساطيري ترکان، پثنه (paana)، جست و جو و آنگاه روايات توتميک ايرانيان بررسي خواهد شد. نتايج پژوهش حاکي از اين است که ضعف اوليه قهرمان با کارکرد هوشمندانه توتم جانوري جبران شده است. جانوران توتمي از نظر داشتن چهره‌هاي دوگانه و ارزش‌هاي اساطيري متفاوت، در زندگي و مرگ قهرمان نقش‌هاي گوناگوني بر عهده گرفته‌اند و قهرمان قومي پرورش يافته به وسيله جانور توتمي با به دست‌آوردن ويژگي‌هايي، شايستگي ورود به مامن قوم خويش را يافته است. همچنين تمامي اقوام ياد شده پس از عبور از مرحله آهن به عرصه جهاني وارد شده‌اند و عبور از اين مرحله، با خويشکاري آهنگران از نظر اساطيري در قدرت يافتن و ظاهرشدن پادشاه/قهرمان در عرصه‌گيتي ممکن گرديده است.

منابع مشابه بیشتر ...

653d306582a96.jpg

سیمرغ و سی مرغ

علینقی منزوی

درمورد عطار نيشابوری تاريخ دوران و نوشته های او سهروردی و ابن سينا خلاصه منطق الطير عطار منطق الطير عطار داستان سفر گروهی از مرغان به راهنمايی هد هد به كوه قاف برای رسيدن به آستان سيمرغ است. هر مرغ به عنوان نماد دسته خاصی از انسان ها تصوير می شود. سختي های راه باعث می شود مرغان يكی يكی از ادامه راه منصرف شوند... خداشناسی در كتب مقدس قديم پيش از آميزش ملل هندی و آرامی به دو شكل متمايز ديده می شود الف- خدا در كتب آرامی به ويژه تورات، يك شخص است جدا از جهان كه جهان را از عدم به وجود آورده است. ب- خدا در كتب هندی، به ويژه ودا روح جهان و خود آنست كه در اصطلاح اسلامی پس از سهروردی توحيد اشراقی و تنزيهی ناميده می شود.

60291cbf7beed.jpg

پژوهشی در شاهنامه، بخش دوم از داستان سام و زال

منوچهر جمالی

کتاب پژوهشی در شاهنامه، بخش دوم از داستان سام و زال، نخستین تجربیات دینی در فرهنگ ایران است که توسط منوچهر جمالی نگاشته شده است

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5833f916f138b.PNG

نگاهي به اثرپذيري اشعار شفيعي کدکني از آثار قدما

فاطمه مدرسی

استاد محمدرضا شفيعي کدکني، محقق، منتقد و پژوهشگر زبان و ادبيات فارسي، از شاعران موفق و صاحب سبک نسل دوم شعر نيمايي به حساب مي‌آيد. او تاکنون با انتشار 12 دفتر شعري که در قالب دو مجموعه آيينه‌اي براي صداها و هزاره دوم آهوي کوهي به چاپ رسانده، برگي از دفتر قطور شعر معاصر را به خود اختصاص داده است. اين پژوهش ميزان اثرپذيري اشعار شفيعي را از آثار قدما مورد بررسي قرار داده است. برخي از منتقدان معتقدند که شفيعي بيشتر شعرساز ماهري است تا يک شاعر، چراکه اشعار او از مضامين، ترکيبات، واژگان و صورخيال تکراري و قدمايي پر است. يافته‌هاي تحقيق بيانگر اين واقعيت است که هرچند رگه‌هاي ژرفي از سروده‌هاي بزرگاني چون حافظ، مولانا، سعدي، رودکي و ... و نيز نشانه‌هايي از شعر شاعران معاصر همانند اخوان ثالث، شاملو و ... در اشعار او ديده مي‌شود، اما خلاقيت شفيعي در اين بين نقشي مضاعف عمل کرده، چنان که او را از ورطه تقليد صرف رهانيده است و اين انتقاد جز در مواردي نادر بر قامت اشعار او راست نمي‌آيد.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله
58030f7cc7db8.PNG

متناقض‌نمايي در شعر فروغ فرخزاد

فاطمه مدرسی

متناقض‌نما يا پارادوكس در شعر، هم در حوزه زبان و هم در حوزه معنا باعث آشنايي‌زدايي و برجستگي كلام مي‌شود. اين شگرد ادبي از ديرباز مورد توجه شاعران بوده است؛ در شعر معاصر، به تبع پيشينه آن در ادبيات كلاسيك فارسي و نيز با آشنايي و توجه به ادبيات غرب، مورد استقبال شاعران معاصر قرار گرفت. فروغ فرخزاد در دو مجموعه واپسين شعر خود از متناقض‌نمايي براي برجسته‌سازي و ايجاد ابهام هنري كه جلب توجه مخاطب را در پي‌ دارد، استفاده ي زيادي مي‌كند فروغ اين شگرد شعري را براي اهدافي هم چون معناگريزي، ايجاد بار عاطفي، بيان طنز، ريشخند و ... به كار مي‌گيرد. اين شيوه تاثير زيادي بر خواننده دارد و زيبايي خاصي را مي‌آفريند. در اين مقاله متناقض‌نمايي در شعر فروغ در دو بافت مورد بررسي قرار گرفته است: 1) بافت زباني كه بيشتر باعث اختلال در زبان مي‌شود، 2) بافت موقعيت كه علاوه بر زبان، باعث آشنايي‌زدايي در معنا و پيش فرض‌هاي قراردادي ذهن جمعي مي‌شود. نمونه‌هايي از شعر فروغ كه با اين شيوه بياني به كار رفته، آورده شده است. اين جنبه از شعر فروغ علاوه بر معناگريزي و ايجاد ابهام نشانگر يكي از وجوه زيبايي شعر اوست.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی
مقاله