کتابخانه مجازی ادبیات

قالب های شعری مشخص در ترانه های مردم تاجیک، دو بیتی به ویژه رباعی است. این قالب شعری از دیرباز در قلمروهای نفوذ شعر فارسی جایگاه اجتماعی خاصی داشته است. چینی کیفیتی در ادبیات تاجیک نیز وجو دارد.....

محمد عبدالملکیان درباره روند گردآوری کتاب رباعی امروز می گوید: فکر فراهم آمدن این دفتر از حدود 3 سال پیش گریبانگیر ذهن گردید و اندک اندک ریشه گسترانید. در کنار هم نشاندن نمونه های موفق و نسبتا موفق شعر پس از پیروزی انقلاب اسلامی به صورت یک مجموعه، ضمن اینکه ارزش کیفی کار را بهتر نمایان می سازد، به شاعران در شناخت موقعیت کنونی شعر و جایگاه مرتبه شعری آنان کمک می کند که حاصل چنین تشخیصی در جبران نقاط ضعف شاعران بی تاثیر نخواهد بود، همچنین طریق مذکور امکان دستیابی علاقمندان به شعر امروز را بهتر فراهم می نماید و چنین مجموعه هایی دست منتقدان شعر را نیز برای بررسی و تحقیق و ارزیابی بهتر باز میدارد. نکاتی که در انتخاب رباعیات این دفتر مدنظر بوده عبارتند از: حضور اندیشه و عاطفه در شعر با توجه به نقش آفرینی های خیال، پویایی زبان شعر از لحاظ مانوس بودن واژگان و میزان ابداع در ترکیبات به کار گرفته شده، ارتباط منطقی چهار مصراع رباعی و مساعدت آنها با یکدیگر در جهت القای بهتر مفهوم مورد نظر، میزان تاثیر و تکاندهندگی مصراع چهارم که سهم عمده ای در ارزشیابی هر رباعی دارد، پرهیز از رباعیات شعاری و شعارگونه، هماهنگی پیام شعر با ارزشهای مقدس جامعه اسلامی

رشيدالدين وطواط يکي از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجري و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربي و فارسي است. تنها تصحيحي که از ديوان اين شاعر صورت پذيرفته، تصحيح مرحوم سعيد نفيسي است که در آذرماه 1339 هجري در تهران به زيور چاپ آراسته شد. به دليل متاخر بودن نسخ در دسترس مصحح و عدم دسترسي به نسخه‌هاي قديم‌تر، بسياري از ابيات اين ديوان، به ويژه ابيات عربي، با تحريفات و تصحيفات ضبط گرديده است. نگارنده اين سطور با در دست داشتن قديم‌ترين نسخه موجود، مکتوب به سال 699 هجري قمري، ابيات عربي تحريف شده فراواني از ديوان اين شاعر را تصحيح کرده که در اين نوشتار برخي از آنها ارایه گرديده است.

حافظ یکی از ارکان شعر فارسی و محبوب‌ترین شاعر در میان فارسی‌زبانان است و دیوان وی پر خواننده‌ترین دیوان شعری و تجلی گاه فرهنگ و تمدن قوم ایرانی است. درباره زندگی و شعر حافظ، کتب و مقالات فراوانی نوشته شده و محققان و نویسندگان هر یک از زاویه‌ای مخصوص، شعر او را مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند، آنچه از دیوان وی بر می‌آید این است که وی با بیشتر علوم عقلی و نقلی، کلام، تفسیر، حکمت، فقه، عرفان، موسیقی و نجوم آشنایی کامل داشته است. در مورد هر کدام از این موضوعات و مضامین و تأثیر هر کدام از این علوم بر شعر حافظ، مقالات و پژوهش‌های گوناگونی صورت گرفته است. یکی از موضوعات جذاب و جدید، میزان آگاهی حافظ از طبابت و علم پزشکی است. در جای جای دیوان این شاعر می‌توان تجلی میزان اطلاعات وی را از موضوعات علم پژشکی مشاهده کرد. اما یک غزل در دیوان این شاعر مشهود است که از لحاظ کاربرد کلمات و تعبیرات و مفاهیم علم پزشکی جلوه خاص دارد که در این مقاله سعی شده است به بررسی و شرح این غزل پرداخته شود.