موضوع سياست و چگونگي اداره امور مردم و جامعه يکي از دغدغههاي فکري شاعران و نويسندگان است و اهميت اين موضوع سبب شده تا در سرودهها و نوشتههاي خود به اين موضوع بپردازند؛ چنان که سعدي در گلستان و بوستان، عنصرالمعالي در قابوسنامه و زين العابدين مراغهاي در سياحتنامه ابراهيم بيگ گوشهاي از سياست حاکمان را در قالب رمان اجتماعي بيان کردهاند. صائب تبريزي از بزرگترين سخن سرايان سبک هندي در قرن دهم هجري است. مضمون آفرينيهاي زيباي او در غزل، توجه ويژه او به مسائل اجتماعي و پيروي از طنز حافظ و سعدي، او را در رديف يکي از چهرههاي بزرگ ادبي ايران قرار داده است. صائب با توجه به شرايط سياسي و اجتماعي عصر خود نگاهي ويژه به سياست و کشورداري دارد. او در هر باب، نقدهايي در پرده پند و اندرز براي کارگزاران حکومت دارد. در اين مقاله سعي شده است نمونههايي از انتقادهاي سياسي و اجتماعي منعکس شده در اشعار صائب تبريزي ارائه شود.
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...
شعر بیدل، به عنوان یکی از میراثهای فرهنگی و ادبی بسیار گنجینهای از ادب و فرهنگ فارسی است که چنانکه تاریخ طولانی و بیش از هزار سالهای دارد، در طول زمان توسط شاعران و نویسندگان هر دوره با تلاشهای خود، به شکلها و سبکهای مختلفی شکل گرفته است و به پیشرفتهای فنی، عمیقتر شدن محتوا و تنوع ادبی دست یافته است. شعر بیدل به اندازه زیادی در عرصههای زبان، شعر، ادب، اندیشه و عرفان گرانبار و پر محتوا شده است. یکی از مهمترین ویژگیهای شعر بیدل، توجه به ارث و سنت شعری است که همواره شاعران گذشته مثل گوهرهای گرانبها برای نوآوران آینده مد نظر بودهاند. در این نوع شعر، اصول سنتی مورد توجه قرار گرفته و خلاقیت و آفرینش همواره در مرزهای سنت اتفاق میافتد و افزودن و آراستن به سنتها به جای شکستن آنها مورد تاکید است. یکی دیگر از ویژگیهای شعر بیدل، بار ادبی و معنایی کلمات و تداعی معانی موتیوها به حد کمال است. این نوع شعر نهتنها از مفاهیم و معانی قدیمی استفاده میکند، بلکه موارد جدیدی نیز به آن افزوده میشود و زبان آن نیز به شیوهای اجمالی و ایجازی است. برای درک صحیح شعر بیدل، خواننده باید به اندازه کافی با سنت شعر فارسی آشنا و از اصول اساسی عرفانی اسلامی آگاه باشد. در این حالت، فهم درستی از شعر او به دست میآید.
علوم و فنون کهن در ادبیات فارسی همواره جایگاه ویژهای داشتهاند. کمتر دیوان شعر قدیمی یافت میشود که با تورق آن اصطلاحات مربوط به علوم گوناگون وجود نداشته باشد. در این میان دانش پزشکی سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده و انواع بیماریها، داروهای گیاهی و حیوانی و معدنی، شخصیتهای پزشکی، وسایل مورداستفاده پزشکان و شیوههای مختلف درمان، مضمونساز اشعار بسیاری از شاعران پیشین بوده است. در این کتاب واژگان پزشکی در شعر کهن فارسی تا پایان سده هشتم جمعآوری شده است.
صادق چوبک به عنوان یکی از بزرگترین نویسندگان داستان کوتاه معاصر ایران، در کنار جلال آل احمد و صادق هدایت تلاش فراوانی در رواج سادهنویسی و شکستن سنت ادبیات مودبانه و دست و پاگیر دوره قبل انجام داده است. او نویسندهای رئالیست است و داستانهایش در بردارنده واقعیاتی است که خواننده را با اوضاع و احوال رایج در قرن چهاردهم آشنا میکند. سبک نویسندگی چوبک نیز در عین استقلال و منحصر به فرد بودن، یادآور شیوه نویسندگی نویسندگان قرن بیستم آمریکاست. در این مقاله سعی میشود تا تأثیری که چوبک از ارنست میلر همینگوی، خالق داستان زیبای پیرمرد و دریا و برنده جایزه ادبی نوبل گرفته است نمایانده و بررسی شود.