کتابخانه مجازی ادبیات

ساخت‌شکنی یکی از پویاترین و جاذب‌ترین موضوعات در حوزه نظریه‌های ادبی است. نوشته‌هایی که در این زمینه به زبان فارسی موجود است، با همه ارج و ارزش خود، اغلب پیچیده، دشوار و دیریابند. هدف نویسنده در این کتاب در گام نخست، ساده‌سازی مفهوم ساخت‌شکنی و سپس کوشش برای تبیین بیشتر آن به کمک تحلیل داستانی از نظامی گنجه‌ای بوده است.

آشنايي‌زدايي يکي از مفاهيم اساسي در نظريه فرماليست‌هاي روس است. در يک تعريف گسترده، آشنايي‌زدايي عبارت است از تمامي شگردها و فنوني که نويسنده يا شاعر از آنها بهره مي‌برد تا جهان متن را به چشم مخاطبان خود بيگانه بنماياند. يکي از روش‌هاي مهم آشنايي‌زدايي، هنجارگريزي يا خروج آگاهانه از زبان معيار است. در غزليات شمس انواع مختلفي از هنجارگريزي مورد استفاده قرار گرفته که عبارتند از: هنجارگريزي معنايي، هنجارگريزي واژگاني و هنجارگريزي زماني.

فضولی فرزند زمانه‌ای آشوب‌زده و آکنده از تضادها است، برآمده در عراق قرن دهم که از چنگ بسی متصرفان بازرسته و هنوز به دام بسی دیگر باید گرفتار آید. سرزمین بیداد، سرزمین حماسه و افتخار، سرزمین دربارهای پرشکوه و شاهان افسانه‌ای، کالبدی که بسا خون‌های ناهمگون بشری در آن می‌جوشد، از یکدیگر برمی‌آید و باز در یکدیگر فرو می‌ریزد. در این کتاب زندگی و شعر محمد فضولی شاعر قرن دهم بررسی و تبیین شده است.

آينه از نمادهاي ريشه‌دار در ادبيات جهان است. در زبان سقراط، هنر آينه‌اي است كه جهان عيني را منعكس مي‌كند. در طول تاريخ نيز آينه در زبان هنر اين خاصيت را داشته است، در مقاله حاضر حضور نمادين آينه از ديرزمان تا شعر مولانا بررسي مي‌شود. بخشي از سخن نيز درباره چنگ، آن ساز معروف است و از نقش همپايه آينه و چنگ هم در جاي خود و در پايان مقاله سخن گفته شده است.