یأتی هذا الدیوان مقدما شعر الزمخشری لیرسم مع الدراسة الصورة الکاملة للزمخشری الشاعر. هو محمود بن عمر بن محمد الخوارزمی الزمخشری، یلقب بجار الله؛ لأنه أقام فی مکة مدة مجاورا البیت الحرام. قال الزمخشری الشعر فی کثیر من الاغراض: فی المدیح النبوی، والمدح والفخر والرثاء و الغزل والزهد والحنین الی مکة والإخوانیات، و کان شعره معبرا عن بیئته و حیاته، کما کان لثقافته العلمیة أثرها الواضح فی موضوعاته و معانیه و صوره و ألفاظه.
دیوان اشعار "سلام" مشتمل بر غزلیات، قصاید، مثنویات، قطعات، رباعیات و دیگر منظومات اثر ابوالقاسم سالاری (حیران) است که در سال 1358 در قم منتشر شده است.
مشارب الاذواق شرح قصیده خمریه ابن فارض مصری است در بیان محبّت، از عارف کبیر قرن هشتم هجری امیر سید علی همدانی ملقب به علی ثانی با مقدمه و تصحیح محمد خواجوی به زبان فارسی. ابن فارض را قصیدهای است تائیه به نام نظم السلوک که در آن از علوم دینی و معارف الهی و سیر و سلوک و ذوق خود و کاملان اولیاء و بزرگان عرفا فراوان گرد آمده است. آن قصیده 765 بیت است. ابن فارض در آن قصیده عشقش را به جمال محبوب بیان کرده است. بر آن قصیده، شرحهای گوناگون فارسی و عربی نوشته شده است؛ مشارق الدراری به زبان فارسی و منتهی المدارک به عربی از سعیدالدین فرغانی، کشف الوجوه الغر لمعانی نظم الدّرّ عزدالدین محمود کاشانی معروف به شرح شیخ عبدالرزاق کاشانی، شرح رکنالدین شیرازی و دو شرح دیگر از شاگردان سعیدالدین فرغانی از جمله این شروح هستند. اما قصیده میمیه خمریه وی از قصاید مشهور خمریات است که در کتابها و سخنان بزرگان متداول و مشهور است و بر آن شروحی نوشته شده که مشهورترین و بلکه برترین و نخستین آنها به فارسی مشارب الاذواق امیر سید علی همدانی و دیگری لوامع ملا عبدالرحمن جامی است. امیر سید علی همدانی مشارب الاذواق را در شرح الفاظ و عبارات و کشف رموز و اشارت این قصیده نوشته شده و در آن شراب محبت را که مطلوب نهایی است، به عالیترین اسلوب و زیباترین نظم بیان داشته است.
مقدمة الادب اثر ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد خوارزمى زمخشرى از بزرگان لغت و نحو و تفسیر و ادب در قرن ششم هجرى است. این کتاب به لحاظ ادبى از جایگاه خاصى برخوردار است و خوارزمى با تألیف آن خدمت شایانى به زبان فارسى نموده است. او با دقت فراوانى کلمات فارسى خالص و سره را در برابر کلمات عربى برگزیده است و بسیارى از لغات مهجور و نادر فارسى را در کتابش مىتوان دید. کتاب حاوى زندگینامهاى مختصر از مؤلف، یک تنبیه براى خواننده کتاب، مقدمهاى از مؤلف و متن کتاب در سه بخش است. در کتاب کلمات عربى و فارسى و ترکى مقایسه مىشوند و بین آنها کلمات جغتایى و مغولى دیده مىشود. این کتاب یکى از فرهنگنامههاى ارزشمندى است که حدود 70 سال بعد از فرهنگ محمود کاشغرى تألیف یافته است. تحقیقات کاشغرى مربوط به اوغوزهاى داخلى بوده و اما این کتاب مربوط به اوغوزهاى بیرونى است. تنظیم به این شکل و ماهیت، سوابق فرهنگنویسى او را تأیید مىنماید. جمع کلمات، ضربالمثلهاى عامیانه و مقایسه آنها در زبانهاى عربى، فارسى، ترکى و مغولى جدیت فراوانى مىطلبد. در قرون وسطى عالمان کموبیش زبانهاى عربى و فارسى و ترکى را مقایسه مىکردند و امتیاز زمخشرى این است که زبان مغولى را هم اضافه نمود. بهطور کلى مىتوان گفت این کتاب از گنجینههاى پرارزش براى لغتشناسان و ادیبان فارسى و عربى است. نویسنده در ابتداى کتاب به تبیین جایگاه زبان عربى بین زبانهاى دیگر پرداخته است، سپس با مدح ابوالمظفر اتسوز بن خوارزم پادشاه وقت، محتویات کتاب را به پنج بخش تقسیم مىکند: اسامى، افعال، حروف، صرف اسماء و صرف افعال که دو قسمت آخر آن در کتاب موجود نمىباشد.
مقدمة الادب اثر ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد خوارزمى زمخشرى از بزرگان لغت و نحو و تفسیر و ادب در قرن ششم هجرى است. این کتاب به لحاظ ادبى از جایگاه خاصى برخوردار است و خوارزمى با تألیف آن خدمت شایانى به زبان فارسى نموده است. او با دقت فراوانى کلمات فارسى خالص و سره را در برابر کلمات عربى برگزیده است و بسیارى از لغات مهجور و نادر فارسى را در کتابش مىتوان دید. کتاب حاوى زندگینامهاى مختصر از مؤلف، یک تنبیه براى خواننده کتاب، مقدمهاى از مؤلف و متن کتاب در سه بخش است. در کتاب کلمات عربى و فارسى و ترکى مقایسه مىشوند و بین آنها کلمات جغتایى و مغولى دیده مىشود. این کتاب یکى از فرهنگنامههاى ارزشمندى است که حدود 70 سال بعد از فرهنگ محمود کاشغرى تألیف یافته است. تحقیقات کاشغرى مربوط به اوغوزهاى داخلى بوده و اما این کتاب مربوط به اوغوزهاى بیرونى است. تنظیم به این شکل و ماهیت، سوابق فرهنگنویسى او را تأیید مىنماید. جمع کلمات، ضربالمثلهاى عامیانه و مقایسه آنها در زبانهاى عربى، فارسى، ترکى و مغولى جدیت فراوانى مىطلبد. در قرون وسطى عالمان کموبیش زبانهاى عربى و فارسى و ترکى را مقایسه مىکردند و امتیاز زمخشرى این است که زبان مغولى را هم اضافه نمود. بهطور کلى مىتوان گفت این کتاب از گنجینههاى پرارزش براى لغتشناسان و ادیبان فارسى و عربى است. نویسنده در ابتداى کتاب به تبیین جایگاه زبان عربى بین زبانهاى دیگر پرداخته است، سپس با مدح ابوالمظفر اتسوز بن خوارزم پادشاه وقت، محتویات کتاب را به پنج بخش تقسیم مىکند: اسامى، افعال، حروف، صرف اسماء و صرف افعال که دو قسمت آخر آن در کتاب موجود نمىباشد.