کتابخانه مجازی ادبیات

بخش اعظم اصطلاحات ادبی مندرج در این فرهنگ حاصل چندسال کار تدریجی ولی وقت‌گیر و توان‌فرسا روی تطبیق اصطلاحات سنتی رشته‌های بدیع، معانی ،بیان، عروض و قافیه و نیز تجوید و دستور فارسی و انگلیسی می‌باشد. معادل‌های مربوط به هر اصطلاح در هر یک از رشته‌های فوق با مراجعه متعدد و پیاپی به منابع ذیربط اعم از متن یا فرهنگ تخصصی به فارسی و انگلیسی و مقابله و مقایسه حتی‌الامکان دقیق تعاریف، معانی و مثال‌های مربوط به آن اصطلاح به دست آمده است.

گزارش سفر ژان شاردن، دربارۀ جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و اوضاع علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران دورۀ صفوی. سفرنامۀ شاردن یکی از مهم‌ترین، گسترده‌ترین و معتبرترین منابع برای ایران‌پژوهان و صفویه‌شناسان به شمار می‌رود. سر ژان شاردن،جهانگرد و فيلسوف بزرگ فرانسوي در ۱۶ نوامبر سال ۱۶۴۳ در پاريس بدنيا آمد. ژان بعد از اينكه تحصيلات خود را به پايان رسانيد در سن ۲۲ سالگي تصميم گرفت كه اولين سفر جهانگردي خود را از آسيا و هند شرقي آغاز نمايد كه بيشترين تمايلش از اين سفر،عشق به ديدن ايران بود. شاردن دوبار به ايران سفر كرد كه بار اول ۶ سال و در مرتبه ي دوم ۴ سال در ايران ماند و زبان فارسي را ياد گرفت. شاردن اولين جهانگرد اروپايي بود كه توانست زبان فارسي را ياد بگيرد،بخواند و بنويسد و اولين كتابش را كه مربوط به سفرهاي ايران بود در سال ۱۷۷۱ ميلادي در پاريس منتشر كند و در آن كتاب چگونگي مرگ شاه عباس دوم و بر تخت شاهي نشستن شاه صفي،پسر شاه عباس دوم را شرح دهد. شاردن بر خلاف اكثر جهانگردان اروپايي كه به ايران آمدند وضعيت و شرايط زندگي مردمان آن دوره را بدون هيچ قصد و غرضي به رشته ي تحرير در آورد. متن كامل سياحت نامه ي شاردن در سال ۱۸۱۱ ميلادي،آن هم به تشويق ناپلئون بناپارت كه در آن موقع با ايران رابطه ي سياسي برقرار كرده بود، در آن كشور منتشر شد. ژان شاردن يكي از مشاهير بزرگ فلاسفه ي جهان بود و مورخين قرن هيجدهمي چون منتسكيو و روسو در تدوين نظريات تاريخي و تهيه آثار علمي با ارزش خود، از عقايد فلسفي و اجتماعي اين جهانگرد بزرگ سود برده بودند. او با تحقيقات دقيق خود،ايران و ايرانيان را براي اولين بار آنطور كه شايسته اش بود، به همه ي مردم جهان معرفي نمايد. او اولين كسي بود كه كتابي در ارتباط با بناهاي تخت جمشيد نوشت و آن را منتشر كرد.

یادداشتهای مسافرت شاردن در 1674 از اصفهان به بندرعباس و هرمز، مطالب مجلد نهم است که بیست و دو تصویر گرانبها از پرسپولیس را در بر دارد و نفایس و بدایع این شهر باستانی را تفصیل کرده است. در این تاریخ می خوانیم که با جلوس شاه سلیمان صفوی به تخت سلطنت، تحول عظیمی در اوضاع و احوال زندگانی مردم این مملکت به وجود آمد، دوران درخشان و خیره کننده صفوی، به انحطاط و تنزل گرایید و مقدمات سقوط سلطنت صفوی فراهم آمد. علل و موجبات عمده و اساسی این تحولات در این جلد توسط شاردن واکاوی شده است. شاردن در این جلد، بزرگترین حوادث عصر صفوی، یعنی فوت شاه عباس دوم و تاجگذاری شاه سلیمان را نگاشته و به نوشته های یکی از مورخین عصر صفوی تکیه کرده و مشاهدات عینی آن مورخ را به نظر جهانیان رسانده است.

تحقیقات شاردن به گفته ادوارد براون از موثق ترین نگاشته های دوران صفوی به شمار می رود که منبع مهم استناد بزرگان و متفکرین به این دوران تاریخی بوده است. شاردن در این بخش از سیاحتنامه ده جلدی به تشریح و توصیف سازمان اداری و تشکیلات دولتی و روش حکومتی سلسله صفویه پرداخته است. صفویان در حقیقت جانشینان سامانیان بعد از اسلام به شمار می روند که ایران زیر درفش سلاطین این سلسله به معنای واقعی کلمه،‌ متفق و متحد شد و ملت ایران به معنی حقیقی آن به وجود آمد. شاردن در این بخش از سیاحتنامه خود به خوبی و با شرح جزئیات به ترقیات و پیشرفتهای ایرانیان در عصر صفوی پرداخته و با قلم سحّار خود، تمدن درخشان و با شکوه ایران را به رخ جهانیان کشانده است.