کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع قافیه در شعر فارسی به‌ویژه شعر کهن مسئله‌ای دشوار بوده است و در این‌باره جز معدود بزرگانی از ادب فارسی حق مطلب را آنگونه که باید ادا ننموده‌اند، چنان‌که از عیوب قافیه در اشعار شعرا بسیار به چشم می‌خورد و این یا به سهو بوده، یا به دلیل عدم اطلاع ایشان از علم قافیه یا در معدود مواردی نیز به عمد. این کتاب دربرگیرنده واژگان قافیه در شعر فارسی است که بر اساس حروف پایانی تنظیم شده است.

این کتاب دربرگیرنده نوشتارهایی درباره شعر و شاعری است؛ عناوین برخی از نوشتارها بدین ترتیب است: تولد شعر، شعر به خاطر شعر، عناصر و کارکرد شعر، سنت و استعداد فردی، موسیقی شعر، مذهب و ادبیات، هنر و آشوب، ابهام شعر، نقش‌گرایی، مقدمه بر اشعار هافمن، طبیعت انسان و هنر، ادبیات امروز، چشم‌انداز ادبیات، هنر و هنرمند و ... .

درونمايه‌هاي تعليمي ـ اخلاقي چنان با ادبيات پارسي و انواع آن در آميخته است که کمتر اثر ادبي را مي‌توان يافت که از آموزه‌هاي اخلاقي و تعليمي بي‌بهره باشد. شاهنامه فردوسي اثري حماسي است اما آکنده از آموزه‌هاي اخلاقي چون دعوت به نيکي، تاکيد بر خردورزي، دفاع از مظلوم، نکوهش ظلم، آز، دروغ، پيمان‌شکني، تجاوز به حقوق ديگران و به طور کلي هر آنچه با بدي و زشتي پيوند دارد. اين مقاله سعي دارد درونمايه‌هاي تعليمي ـ اخلاقي اقتباس شده از شاهنامه فردوسي و شيوه‌هاي اقتباس آنها را در انيميشن قصه‌هاي شاهنامه (به کارگرداني اميرمحمد يميني و نويسندگي احمد نيک کار، تهيه شده در شبکه آموزش، 1389- 1388) مورد بررسي قرار دهد و از اين گذر به چند پرسش اساسي پاسخ دهد: آموزه‌هاي تعليمي و اخلاقي و تکنيک‌هاي سينمايي به کارگرفته شده براي تبديل اين آموزه به تصوير و انتقال آنها به مخاطب در انيميشن به چه صورت است؟ آيا کارگردان در استفاده از مفاهيم تعليمي به متن اصلي وفادار است يا بخش‌هايي را به فيلم افزوده است؟ استفاده از نظام تصويري تا چه اندازه در القاي اين مفاهيم و تاثير آنها بر مخاطب موثر بوده است؟ پژوهش در پايان به اين نتيجه دست مي‌يابد که آموزه‌هاي تعليمي و اخلاقي از انديشه‌هاي محوري انيميشن است و با وجود وفاداربودن انيميشن به متن اصلي، در بخش اقتباس آموزه‌هاي اخلاقي و تعليمي، بخش‌هايي به فيلم افزوده شده و بخش‌هايي با تاکيد بيشتر پررنگ‌تر شده است. همچنين استفاده از نظام نشانه‌اي تصويري به جاي نظام نشانه‌اي کلامي با توجه به نوع مخاطب انيميشن که کودکان و نوجوانان هستند در القاي اهداف آموزشي فيلم ـ ساز بسيار موثر است.

در اين مقاله ديدگاه محمدتقي بهار درباره رخدادهاي مهم بين‌المللي از جمله جنگ جهاني اول و دوم، عواقب آنها و وضعيت ايران و برخي دولت‌هاي آسيايي و اروپايي در اين دو جنگ بررسي مي‌شود. با توجه به اين كه معاهدات و پيمان‌هاي سياسي ميان ايران و ساير دولت‌ها تاثير عظيمي در اوضاع فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي كشور ما داشته است، واكنش بهار به اين معاهدات و مداخلات سياسي و نظامي كشورهاي بيگانه به ويژه روسيه، انگليس و امريكا در ايران از لحاظ فرهنگي و تاريخي قابل توجه است.