سلامان و ابسال قصه‌ای رمزی است که در قرن سوم هجری به دست حنین بن اسحاق از یونانی به عربی ترجمه شد. در روایت حنین بن اسحاق، سلامان شاهزاده یونانی که گرفتار عشق دایه خود ابسال شده بود، به سبب ملامت شاه و اطرافیان به همراه ابسال به جزیره‌ای دوردست گریخت و پس از آنکه شاه سلامان را به ترک ابسال وادار کرد، سلامان دست در دست ابسال در دل دریا فرو رفت، اما به فرمان پادشاه سلامان زنده ماند و دریا ابسال را در کام خود فرو برد. سلامان که پس از مرگ ابسال بشدت بی‌قرار و آشفته شده بود، به تدبیر مشاور حکیم شاه و با تعالیم او از عشق ابسال رهایی یافت و شایسته پادشاهی شد. تاویل رمزهای این قصه از همان آغاز ذهن اندیشمندانی، همچون ابن سینا، فخر رازی، خواجه نصیر طوسی، جامی و . . . را به خود مشغول ساخت و هریک به تحلیل برخی از رمزهای آن پرداختند. ما در این مقاله برآنیم که با توجه به کهن‌الگوهای مطرح شده در روانشناسی یونگ، تحلیلی متفاوت از این قصه ارایه دهیم. کارل گوستاو یونگ بنیانگذار روانشناسی تحلیلی بود که دیدگاه‌های روانشناسانه خود را با اندیشه‌های هرمسی، گنوسی و باورهای هندی پیوند زد. از آنجا که اصل داستان سلامان و ابسال یونانی است و احتمال تاثیر اندیشه‌های هندی نیز در آن وجود دارد، کهن‌الگوهای یونگ در تحلیل رمزهای این قصه بسیار راهگشاست.

منابع مشابه بیشتر ...

64888db2b16e9.jpg

بررسی و تحلیل ویژگیهای ساختاری و تصویری هفت خان رستم در نگاره های سنتی ایران

غلامرضا حسنی

در این کتاب سعی شده است به این ارتباط پرداخته و در دو بخش ادبی و هنری مورد بحث و بررسی قرار گیرد. با توجه به اینکه بحث اصلی درباره هفت خان رستم می باشد. بعد از معرفی شاهنامه صحبت را به بررسی حماسه و اسطوره کشانیده و سپس به بیان چگونگی حماسه هفت خان رستم پرداخته و در انتهای این بخش ویژگیهای تصویری شاهنامه مورد بررسی اجمالی قرار داده شده است. در بخش دوم کتاب با مقدمه صورنگاری اولین شاهنامه ها به ویژگی های نگارگری ایرانی و ارتباط آن با ادبیات پرداخته و بالاخره در انتها در سه بخش به بررسی مکاتب هنر ایران یعنی مصور سازی شاهنامه، نقاشی روی کاشی، نقاشی قهوه خانه ای و تحلیل تعدادی از آثار باقی مانده پرداخته و سرانجام با آوردن تصاویر موجود نتیجه¬گیری شده است. در بحث تحلیل آثار، در بعضی موارد با توجه به مفصل بودن توضیح و تفسیر هر مکتب و ارتباط تحلیل های کلی آن با تفسیر تصویر از اضافه گویی در تحلیل شخصی درباره برخی از تصاویر خودداری شده است

62a71e447d8ea.png

خاطرات، رؤیاها، اندیشه‌ها

کارل گوستاو یونگ

سال‌ها کوشش می‌شد که از زندگی و فکرها و آثار کارل گوستاو یونگ، روان دکتر، روانکاو و روانشناس نامی قرن، شرح احوالی منتشر شود؛ اما یونگ از نمایش دادن زندگی شخصی‌اش در برابر چشم مردم بیزاری می‌جست. سرانجام با پافشاری دوستانش در بهار سال 1975، پذیرفت که کتابی به صورت اتوبیوگرافی آماده شود و خود یونگ راوی آن باشد؛ بنابراین شکل کتاب، به این صورت درآمد. در این کتاب طی دوازده فصل و پنج ضمیمه، زندگی، فکرها و آثار یونگ مورد تحقیق قرار گرفته است: از نخستین سال‌های زندگی تا فکرهاش درباره زندگی پس از مرگ، از سفرهایش به یاران دوردست تا دنیای درون و از مکاتبات و مباحثاتش با روانشناسان بزرگ روزگارش.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57ac263335a2d.PNG

ماجراي تصحيح ترجمه رساله قشيريه

سیده مریم روضاتیان

در قرن پنجم هجري همزمان با اوج گرفتن مباحث عرفاني و به تبع آن رواج روزافزون تاليفات متعدد در حوزه عرفان اسلامي، ابوالقاسم قشيري با دقت نظر خاصي که در انديشه‌هاي عرفاني داشت، اثري برجا گذاشت که از همان زمان تاليف جايگاه خود را به دست آورد و اندکي بعد به فارسي نيز ترجمه شد. نخستين بار حدود نيم قرن پيش ترجمه رساله قشيريه با انتساب به ابوعلي عثماني، توسط فروزانفر تصحيح و چاپ شد. اين اثر بخصوص با توجه به مقدمه و تعليقات فروزانفر از امتيازات بسياري برخوردار بود؛ ليکن کاستي‌هايي در متن و حواشي آن به چشم مي‌خورد و با گذشت زمان، احساس نياز به وجود متني منقح از ترجمه رساله قشيريه بخصوص براي تدريس در مقطع تحصيلات تکميلي، تصحيح دوباره ترجمه رساله قشيريه را ضروري ساخت. اخيرا تصحيح تازه‌اي از اين اثر توسط مهدي محبتي منتشر شده که پرسش‌هايي را به دنبال داشته است: آيا تصحيح محبتي از ترجمه رساله قشيريه انتظار خوانندگان را براي رو به رو شدن با متني منقح از اين اثر برآورده مي‌سازد يا اين که ماجراي تصحيح ترجمه رساله قشيريه به دليل راه يافتن کاستي‌هايي مشابه تصحيح پيشين و يا افزون بر آن همچنان ادامه دارد؟ مقاله حاضر براي پاسخ به اين پرسش‌ها تدوين شده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عرفانی پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله
5788fd61c1012.PNG

ضرورت تصحيح ترجمه ابوعلي عثماني از رساله قشيريه

سیده مریم روضاتیان

رساله قشيريه يكي از مهم‌ترين متون آموزشي صوفيه است كه به دست ابوالقاسم قشيري صوفي و متكلم اشعري قرن پنجم هجري تاليف شد. انگيزه قشيري از نگارش اين اثر معرفي تصوف و اصول آن در روزگاري بود كه فساد و انحراف در عقايد، آداب و سنن صوفيه توسط صوفي نمايان راه يافته بود؛ به همين سبب رساله قشيريه در روزگار مؤلف بسرعت در ميان صوفيان شهرت يافت و در اواخر عمر قشيري يا اندكي پس از درگذشتش به دست يكي از شاگردان او به نام ابوعلي عثماني به فارسي ترجمه شد. رساله در اواسط يا اواخر قرن ششم در معرض ترجمه اي دوباره قرار گرفت كه جز در برخي قسمت‌ها بقيه به اصلاحي از ترجمه نخست انجاميد. ترجمه دوم رساله قشيريه در سال 1345 به همت استاد بديع الزمان فروزانفر براي نخستين بار تصحيح شد و به همراه مقدمه اي مفصل بارها به چاپ رسيد. اين مقاله در نظر دارد نمونه‌هايي از ترجمه اول و دوم رساله قشيريه را با متن عربي آن مقايسه كند و ضمن پرداختن به برخي ابهامات درباره ترجمه و تصحيح رساله قشيريه، ضرورت تصحيح ترجمه ابوعلي عثماني را از اين اثر تبيين نمايد.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عرفانی پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله