کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.

این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات

هدف مقاله حاضر تبيين يکي از مفاهيم تمثيل «آينه» در غزليات بيدل و تحليل پيوند آن با تمثيل‌هاي به کار رفته در افکار و آرا ابن عربي است. مساله اصلي اين مقاله بررسي جايگاه آينه در غزليات بيدل به مثابه منعکس‌کننده بالاترين نقطه انديشه عرفاني ابن عربي، يعني وحدت وجود است. روشن نمودن اين مساله که بيدل در اين چشم‌انداز تا چه حد، تحت تاثير آرا و افکار ابن عربي بوده، ضرورت اين بررسي را فراهم نموده است. اين مقاله به روش کتابخانه‌اي و تحليل محتوا انجام گرفته است؛ ابن عربي نقش آدمي به عنوان مرتبه جامع را با يکي از تمثيل‌ها، يعني آينه، تبيين مي‌کند و با به کارگيري اين تصوير در پي توضيح سر «انعکاس حقيقت در آينه خيال» برمي‌آيد. بايد توجه داشت که در اين تمثيل دو عامل حضور دارد، يکي آينه و ديگري ناظر يا شاهدي که صورت خود را چون شي اي در آينه مي‌بيند. در اين فرايند انعکاسي، انسان هم حلقه اتصالي و هم عامل شناسايي است، پس هم نماينده آينه و هم عامل شي مشهود است. آينه، نماد انعکاس‌پذيري ماهيت هستي و شي مشهود است و شاهد هم خود الله است. از اين‌رو، ابن عربي انسان را «عين اصل انعکاس» توصيف مي‌کند. بيدل شاعر فارسي زبان و عارف دلباخته انديشه عرفاني به خصوص عرفان وحدت وجودي مکتب ابن عربي است و از پيروان و سخنگويان برجسته انديشه ابن عربي به شمار مي‌رود و يکي از تمثيل‌هاي مورد علاقه او نيز آينه است. نتيجه بررسي موتيو آينه در غزليات بيدل، افکار عرفاني او را در مورد خدا، انسان و جهان روشن مي‌سازد، همچنين جايگاه والاي او را در ميان شاعران سبک هندي و چگونگي پيوند انديشه‌هايش با امکانات زبان و تجربه شاعرانه را مشخص مي‌کند.