يکي از بهرههاي پژوهش در ديوان شاعران گذشته، غني تر شدن دايره لغات و واژگان است. بدون بررسي و مطالعه تمام آثار ادبي، حتي آثار ادبي غير مشهور، تهيه فرهنگ لغتي کامل و جامع غير ممکن است. لذا نويسنده، که به کار تحقيق در ديوان بدر شرواني شاعر قرن هشتم و نهم در منطقه قفقاز مشغول است در اين نوشته به بررسي واژگاني از ديوان اين شاعر ميپردازد که در فرهنگهاي فارسي نيست و يا در فرهنگها از جمله لغتنامه دهخدا معني آن ذکر شده است، بدون اينکه شاهدي از شعر يا نثر براي آن آمده باشد. تلاش بر اين بوده است که براي لغاتي که شاهد ندارد، شواهدي از ديوان بدر بيايد و واژههايي را که در فرهنگهاي فارسي نبوده است در منابع ديگر از جمله فرهنگهاي عربي و ترکي موجود يا ديوان شاعران ديگر يافته شود. با وجود اين، بعضي از واژهها پيدا نشد و به همين دليل اين لغات با توجه به شعر خود شاعر معني شده است.
این کتاب دربرگیرنده مجموعه منظومات و اشعار عارفی جلیل و شاعری لطیف است به نام نظامالدین محمود ملقب به الداعی الی الله متخلص به داعی که در نیمه اول قرن نهم هجری در شیراز میزیسته است. صاحب این دیوان زائیده نیمه اول قرن نهم در شیراز هم عالمی روحانی و هم پیری مبارک نفس و هم شاعری سخنور و هم واعظی بلیغ بوده است که مردم شیراز او را یکی از اولیاء حق میشمردند. در جلد اول این کتاب 5455 و جلد دوم 8205 بیت به رشته نظم کشیده شده است که مجموعا نزدیک به چهارده هزار بیت میشود. در اقسام و انواع شعر از مثنوی، غزل، مقطعات، قصاید، ترجیعبندها، ابیات مفرده و رباعیات آثار بسیاری دارد و همچنین به زبان عربی نیز ملمعات مرکب از دو زبان دارد. همچنین اشعاری به لهجه محلی معمولی در شیراز که زبان تکلم عوام و اهل سوق بوده نیز سروده است.
این کتاب دربرگیرنده مجموعه منظومات و اشعار عارفی جلیل و شاعری لطیف است به نام نظامالدین محمود ملقب به الداعی الی الله متخلص به داعی که در نیمه اول قرن نهم هجری در شیراز میزیسته است. صاحب این دیوان زائیده نیمه اول قرن نهم در شیراز هم عالمی روحانی و هم پیری مبارک نفس و هم شاعری سخنور و هم واعظی بلیغ بوده است که مردم شیراز او را یکی از اولیاء حق میشمردند. در جلد اول این کتاب 5455 و جلد دوم 8205 بیت به رشته نظم کشیده شده است که مجموعا نزدیک به چهارده هزار بیت میشود. در اقسام و انواع شعر از مثنوی، غزل، مقطعات، قصاید، ترجیعبندها، ابیات مفرده و رباعیات آثار بسیاری دارد و همچنین به زبان عربی نیز ملمعات مرکب از دو زبان دارد. همچنین اشعاری به لهجه محلی معمولی در شیراز که زبان تکلم عوام و اهل سوق بوده نیز سروده است.
این کتاب دربرگیرنده تحقیقی است در دیوان کبیر از نظر تصویرگری با عنوان «تصویرگری در غزلیات شمس». چون این نوشته بررسی تصویرسازی و تخیل هنری شاعری معین است، از ورود در مباحث کلی در حد امکان پرهیز شده است. تنها در ابتدا بحث مختصری در تعریف شعر و خیال آمده و در قسمتهای مجاز و سمبولیسم و سوررئالیسم نیز در ابتدای هر بحث مباحث کلی به اختصار آورده شده است.
بهاولد به منظور بيان تجربههاي عرفاني خويش، تصاوير و رمزهاي خاص خود را ابداع کرده است. تخيلات مصور شده او را ميتوان حاصل حالات و رويدادهاي خلوت و به عنوان دريافتي شهودي از عالمي مثال گونه قلمداد کرد که در روانشناسي تجارب عرفاني، از آن به ديدار با خويشتن تعبير ميشود. اين جستار در تحليل و ماهيتشناسي رمزهاي بهاولد در معارف و در مسير شناخت سرچشمههاي تخييل و خاستگاه هاي جوشش اين تصاوير، نشان ميدهد مبناي تصويرها و رمزهاي بهاولد معيت اله با اوست. وي با درک اين معيت، به حال اتحاد ميرسد و با ديدگاهي کل نگر، ضمن تعميم اين حال به جهان بيرون، خوشي و لذت ناشي از آن را نيز به همه عناصر هستي نسبت ميدهد. او در حقيقت، مزه گرفتن خود در اين تجارب را نموداري از همراهي و يگانگي صانع خاص با مصنوع عام ميداند. مستند بهاولد در اين باره نظريهاي است مبتني بر کمال که نوعي تکليف فراگير از سوي حق براي اجزاي هستي است.