از اوايل قرن هفدهم دو ملت ايران و فرانسه به يکديگر نزديک شدند. واکنش نويسندگان و منتقدان فرانسوي به جاذبه و کششي که ايران براي آنها داشت، خاص و چند جانبه بود. آنان ابتدا قهرماناني کهن مانند کورش و غيره ... را ستايش ميکردند. بعدها با اطلاعاتي که از طريق مبلغان ديني و مسافران و گردشگران به دستشان رسيد با داستان هزار و يک شب و گلستان سعدي آشنا شدند. آنها از آثار نويسندگان و شاعران ايران به عنوان شيوه و روشي اجتماعي، سياسي، ديني و خود انتقادي بهره ميبردند و به زرتشت به عنوان «قديميترين دين» علاقهمند بودند. آشنايي تدريجي آنان با شاعران ديگر ايران در آفرينش آثار ادبي جديد نويسندگان فرانسوي الهامبخش بود. افزون بر اينها آنان ايران باستان را به عنوان کشور حقيقت، عدالت و پاکي تحسين کردند و گروهي از شاعران ايراني را صاحبان و استادان اخلاق بديع دانستند و گروهي از آنان شيفته عرفان ايراني شدند. ويکتورهوگو نخستين کسي است که از مضامين عرفان ايراني در تاليف اثر حماسي و شاهکار خود افسانه قرون بسيار بهره گرفته است. در افسانه قرون، سرنوشت انسان با سرنوشت سنگها، خدايان و ستارگان آميخته شده است. «افسانه قرون، بيان وضع بشري به شکل اثري دورهاي، توصيف پي در پي و همزمان آن در تمام جهات، تاريخ، قصه، فلسفه، دين و علم است». اشعاري که بر اساس دست نوشتههاي هوگو چاپ شده (کتاب دوم و سوم) حاکي از اين است که هوگو آگاهانه و يا به شکلي ناخودآگاه، تحت تاثير مطالعات گذشته از منطقالطير عطار الهام گرفته است. در اين مقاله سعي شده است مقايسهاي ميان اين دو اثر انجام گيرد.
این کتاب که عطار آن را گاهی «منطق الطیر» و زمانی «مقامات طیور» نامیده، و دیگران عنوان «طیورنامه» هم بدان دادهاند، از لحاظ معنی و لفظ در شمار دلکشترین کتبی است که از این جنس در زبان و ادبیات فارسی به جهانیان عرضه شده است؛ مجموعهای است از لطایف حکمی و نکات قرآنی و اشارات مصطفوی و عبارات اولیاء حق که در بهترین قالب الفاظ فارسی گنجانیده شده است. مضمون این کتاب، یعنی حرکت جمع کثیری از مرغان جهان برای یافتن سیمرغ کوه قاف و پرواز دستهجمعی آنان به سوی قاف و مسجد اقصای دل و حتی نام «منطق الطیر» قبل از عطار به وسیله دیگران در کسوت الفاظ و عبارات آمده است.
شیخ فریدالدین عطار در سال 516 و به قولی 540 هـ.ق پای به جهان نهاد و احتمالا در سال 618 دیده از جهان فروبست. در فاصله این دو تاریخ، هزاران بیت و ترانه سرود و لطیفهها و طنزها و نکتههای بیشمار در کار آن کرد. احوال و گفتار مردان خدا و عاشقان کبریا را در «تذکرة الاولیاء» گردآوری کرد و هفت شهر عشق را در «منطق الطیر» سیر کرد، و سماع عشق را در پرده غزلیات و رباعیات و قصاید نواخت. اندوه جهان را در «مصیبتنامه» نهاد و در «الهینامه» و «اسرارنامه» گوشههایی از بازیهای پنهان پشت پرده عالم را بیان کرد. منطق الطیر به اتفاق اهل نظر از برترین مثنویهای عطار است که میتوان آن را پیشرو مثنوی جلالالدین رومی و سرچشمه الهام او دانست. در این کتاب گزیدهای از این مثنوی آمده است.