کتابخانه مجازی ادبیات

این پایان نامه بررسی کوتاهی است در زندگینامه نظامی و امیرخسرو دهلوی و همچنین اشعار خسرو و شیرین و شیرین و خسرو. در این رساله دویست بیت از خسرو و شیرین نظامی و دویست بیت از شیرین و خسرو امیرخسرو دهلوی در دو داستان مشابه انتخاب و به بررسی صنایع ادبی آنها پرداخته شده است.

نویسنده کتاب درباره سبب نوشتن کتاب در مقدمه میگوید: "پس از مطالعه بدین فکر افتادم که افسانه خسرو و شیرین و فرهاد را با مراعات حوادث تاریخی و حذف حشو و زوائد بی اصل ممل غیر اخلاقی و نامناسب که قدر و قیمت واقعی آن را در انظار میکاهد بنگارد. پس از نوشتن انگلیسی این کتاب نیز در این فکر بودم که فارسی آنرا برای اطلاع دوستانی که بزبان انگلیسی آشنا نیستند بنگارد." کتاب شاه ایران و بانوی ارمن، بزرگترین سینماهای تاریخی و اخلاقی و ادبی ایرانی است که به قلم ذبیح بهروز نگاشته و در سال 1306 توسط مطبعه فاروس طهران منتشر شده است.

از آنجا كه ادبيات پارسي از ديرباز بصورت مستقيم و غيرمستقيم تحت تاثير متون اسلامي و بخصوص احاديث و روايات بوده، نگارنده در اين مقاله سعي كرده است روند و چگونگي اين، تاثيرات را در شعر پارسي دوره آغازين مورد بررسي و تحليل قرار دهد و دلايل و شواهدي را مبني بر اينكه: نه تنها تقريبا تمام متون مهم ادبي دوره‌هاي تاريخ ادب فارسي به شكل‌هاي گوناگون از اين مقوله مهم بهره‌مند شده؛ بلكه بخش قابل توجهي از غنا و ارجمندي خود را از مفاهيم احاديث و روايات ديني كسب كرده‌اند. اين تاثيرات در دوره‌هاي نخستين كه مقارن شكل گرفتن پارسي دري است؛ اندك ولي در دوره‌هاي بعد فراوان و شگفت‌انگيز است.

از آنجا كه متون اسلامي چون: قران، احاديث و ساير اثار مربوط به معارف اسلامي از ديرباز و از زمان رسمي شدن پارسي دري در ادبيات ان تاثير جدي داشته؛ بررسي تاثير اين منابع و چگونگي ان درشعر پارسي از اهميّت فوق العاده اي برخوردار است. دراين مقاله، نگارنده ضمن اشاره به متون ديني بعنوان پشتوانه ادبيّات جهان و ايران و با در نظر گرفتن تاريخ شكل‌گيري پارسي دري، سعي كرده است تاثيرات كلام علي (ع)‌ را در اثار منظوم شاعران سده‌هاي نخستين (‌قرن چهارم تا پايان قرن هشتم هجري) ‌مورد بررسي و تحليل قراردهد. براين اساس، با اتكاء به نهج‌البلاغه كه جنبه ادبي ان بسيار قوي است و شواهد تاريخي نشان مي‌دهد همواره مورد توجه شاعران و اديبان عرب و عجم بوده، سعي شده است بيانات مولاي متقيان دراشعار شاعراني چون: فردوسي، سنايي، نظامي، ناصرخسرو، اسدي طوسي و ديگر شاعران اين دوره، رديابي گردد. بررسي انجام شده نشان مي‌دهد اكثر شاعران اين روزگار به تبع بهره‌گيري از ايات قران و احاديث نبوي به سخنان خداوندگار كلام، علي (ع) ‌نيز توجه تام و تمام داشته و از رهگذر بلاغت و فصاحت ان بزرگوار، اشعار خود را مزيّن و پرمايه ساخته‌اند. همچنين نشان داده شده است كه به اقتضاي زبان ان روزگار، موضوعات نهج‌البلاغه در شعر پارسي، بيشتر بصورت ترجمه، اقتباس و اخذ مضمون بازتاب دارد و در اين مورد عبارات عربي بسيار اندك است.