رمان ادواري «در جستجوي زمان از دست رفته» که توسط مارسل پروست در هفت مجلد، بين سالهاي 1913 و 1927، به رشته تحرير درآمده است، نه تنها داستان يک دوره خاص است، بلکه نگرشي نوين در شيوه پرداخت و ساختار زمان و گونهاي نوآوري در دروننگري و تجزيه و تحليل مسايل اجتماعي است. پروست دراين رمان به تحليل مفصل عشق و جنبههاي بحثانگيز آن پرداخته است. در «جستجو»، تنها پيامدهاي مثبت عشق خيالي، آتشين و مطلق نيست که مورد مطالعه و بحث قرار ميگيرد، بلکه ناکاميهاي عاشقانه که همانا وسوسه، حسادت، نااميدي و بيماري است، نيز مطرح شدهاند. پروست به زيبايي نشان ميدهد که انسان در مقابل پيامدهاي تلخ عشق، يعني تيره روزي و شوربختي، کاملا مسوول نبوده بلکه تقدير در ايجاد آن نقش بسزايي ايفا ميکند. کليه جنبههاي مطرحشده عشق، شکلهاي کاملا خودخواهانه عاشق بوده که گواهي بر خود شيفتگي وياند.
کتاب «غنچۀ باز در شرح گلشن راز» تألیف جلال الدین علی میر ابوالفضل عنقا، عارف سلسله اویسی در قرن سیزدهم هجری شمسی است. کتاب غنچۀ باز، شرح مثنوی «گلشن راز» با موضوعیت عشق و عرفان اسلامی است. این کتاب در قالب شعری مستزاد است. این مستزاد عرفانی، با اضافه کردن واژگان بر پایان هر مصراع مثنوی «گلشن راز» نگارش شده است و در واقع قالب مثنوی گلشن راز را به قالب مستزاد تغییر داده است.
بنای سخن عرفا و اربابان معرفت و محبت بر اساس عشق است و آغاز و پایان کلام آنان به ایماء و اشارهای به محبت حقیقت منزه از تعین است. عشق از عناصر عمده و اساسی بینش عرفانی است. این کتاب به بررسی و توضیح مراتب عشق و تأثیر آن در انسان میپردازد. نویسنده در این کتاب به بیان بخشهایی از مناظر سیروسلوک عملی پرداخته است. این بخشها بیان مرحله به مرحله حالتهای درونی و پیشآمده برای سالک طریق الی الله است.
در این کتاب مقولههایی چون پژوهشهای تاریخی، تعریف تاریخ، مفاهیممربوط به زمان و مکان، تجزیه و تحلیل مدارک و شواهد (به منزله ماده اولیه تاریخ)، حفاظت و معرفی مدارک و شواهد تاریخ، نقادی مدارک، علوم مددکارتاریخ، حرفه تاریخ نویسی و مورخ آرمانی بررسی شده است.
در این کتاب مقولههایی چون پژوهشهای تاریخی، تعریف تاریخ، مفاهیممربوط به زمان و مکان، تجزیه و تحلیل مدارک و شواهد (به منزله ماده اولیه تاریخ)، حفاظت و معرفی مدارک و شواهد تاریخ، نقادی مدارک، علوم مددکارتاریخ، حرفه تاریخ نویسی و مورخ آرمانی بررسی شده است.