در طول تاریخ هیچ شخصیتی به اندازه امام حسین (ع) مورد ستاییش شاعران و نویسندگان نبوده است ابراز ارادت و احترام به شخصیت وجودی امام حسین (ع) را در میان آداب و رسوم زندگی مردم نیز میتوان یافت که در ماه محرم از تجلی ویژهای برخوردار است، این ماه با آداب خاص خود، نمادی از عظمت و جاودانگی واقعه کربلا و حماسه آفرینان آن است که جلوههای آن را در جای جای اشعار استاد شهریار میتوان به تماشا نشست او که شاعری معتقد از سلاله پاک نبوی است با اشاره به آیینهای ماه محرم و گاه با مدح و ستایش دلاورمردان کربلا محبت خود را نسبت به امام حسین (ع) و خاندان و یارانش ابراز میدارد.
شهریار تنها یک شاعر نبود. مطالعات و تأملات عمیقش در برخی از زمینهها بهقدری وسیع بود که صلابت اندیشه یک محقق یا یک حکیم دانشمند که به تأیید نظر حل معما میکرد، در ورای کلامش مشاهده میشد. از جمله این زمینهها، بررسی مدام در شخصیت و زندگی و دیوان جاودان شاعر ایران، حافظ بود. در این کتاب بررسی 111 غزل حافظ از دیدگاه شهریار آورده شده است. البته گفتنی است که ممکن است کل غزل بررسی شده باشد یا اینکه از هر غزل چند بیت. اصولا شیوه استاد این نبوده که بیتی را معنی ظاهری کنند، برای هر بیتی مغزی قائل بود که سعی میکرد آن را بیان و مفهوم کند.
این پژوهش، کتابی است از حسین منزوی در تحلیل و بررسی شعر شهریار. منزوی در این كتاب از شهریار به عنوان شاعر شیدایی و شیوایی یاد میكند و شعر او را با عناوین مختلف از قبیل تذكره احوال، شعر شهریار، غزل شهریار، مكتب شهریار، هذیان دل و حیدربابا و .... با قلم شیوای خود نقد و بررسی میكند. منزوی میگوید:«دفتر شهریار همیشه برای تسخیر دل مشاق من طرفههایی در آستین داشته است. اگر در 20 سالگی غزلهای عاشقانهاش را دوست داشتم و در 30 سالگی «ای وای مادرم» او را میپسندیدم و در 40 سالگی با هذیان دلاش در آفاق شور و حال پر میگشودم، امروز در عین حال که تمامی آن شعرها را که سوگلیهای 20 و 30 و 40 سالگیام بودهاند دوست میدارم، با غزلهای جاافتاده پیرانه سرش خلوت میکنم و دیوان و دفتر او از کتابهای بالینی من است». حسین منزوی در مقدمهاش هدف از نگاشتن این کتاب را این میداند که سعی دارد خواننده را در تجربیات خود سهیم کند و شناختی را که در سایه خواندن شعرهای شعریار به آن مشرف شده، به خواننده انتقال دهد.