کتابخانه مجازی ادبیات

آبنوس مطالبی است از موریس کرانستون درباره هربرت مارکوز و نگرشی به فروید و فلسفه اجتماع؛ برانیمیر اسکپانویچ (مرگ آقای گلوزا)؛ شاهراه از ری برادبری؛ دیر شما را نمی بینم از رد برادبری؛ تجدید دیدار از جان چی ور؛ کاریکاتور از داود شهیدی؛ اندیشه های پراکنده از آلبر کامو و ....

شعر معاصر که با وزیدن نسیم مشروطه بر بن پایه ادب کهن سال پارسی چونان گل شاداب سحرانگیزی روئید رنگ و بویی تازه داشت. چون از جوهره فرهنگ جهانی و اندیشه های نو تغذیه کرده بود عطری داشت که آن را از ادبیات سنتی ممتاز می کرد. با این همه یا به آزمودن کالبدهای نو پرداخت و یا زبانی تازه برای غزل سرایی جستجو کرد و از قالب های دیگر دور افتاد. در زمینه مثنوی کسانی چون فروغ، سایه، حقوقی، خانلری و جدی تر از دیگران مهدی حمیدی تجربه هایی کرده اند که همه ارزشمند است. اما این دفتر ابتکاری دیگر است که پس از مشروطه نظیری برای آن نمی شناسیم و خود تمام تلاش شاعر در این راه نیست، که حاصل کار او را پس از انتشار مجموع مثنوی هایش باید قضاوت کرد. اینکه چرا برای انتشار اولین دفتر مثنوی را گزیده است بی دلیل نیست (در حالی که دفترهای غزل و قصیده و نیز گونه های پراکنده و نیمایی آماده چاپ نیز دارد) برخلاف تصور بسیاری سهل باوران مثنوی ساده ترین نوع شعر پارسی نه که دشوارترین نوع است. این تنها قالبی است که در آن تمام شکل بندی های موضوعی یعنی حماسی، غنایی، تعلیمی، نمایشی در تمام ابعادشان می گنجند و هیچ قالب شعری دیگری چنین کششی ندارد. از این گذشته در مثنوی صنایع ظاهری رنگ می بازند و تغییر جوهره می دهند. ایجاز مثنوی با آنچه در کالبد غزل و قصیده ایجاز خوانده می شود، تفاوت فاحش دارد. در این نوع شعر نخست باید حرفی برای گفتن داشت و پس از آن چگونه گفتن را باید دانست وگرنه حاصل کار چیزی است از دست شبه مثنوی یا ضد مثنوی که اگر در صنعت گری سحر حلال کرده و عقد لال پیوسته باشد. در بازار سخن به چیزی و در رسته ناقدان گوهرشناس به پشیزی نمی ارزد. به هر حال این گوینده دوران معاصر را عصر بازشناسی دقیق تر منظومه هایی این چنین می داند که به نظر او تلفیقی است از شاعری و داستان سرایی تا چگونه بازتاب یابد....

در تاریخ ادبیات و فرهنگ فارسی و تاجیک با تخلص «کمال» یا «کما‌ل‌الدین» ادیبان و دانشمندان زیادی عرض وجود کرده‌اند که معروفترین و مشهورترین آنها، کمال‌الدین محمد ابو احمد خجندی است. کمال خجندی در ضمن شعرهایش بارها به همنامهای معروفش اشاره نموده، از آنها به نیکی یاد کرده است، که متاسفانه محققان آثار شاعر به این مسئله توجه نکرده‌اند.

در لحظات سرنوشت‌ساز تاریخ هر ملت خودآگاهی و خودشناسی، بیداری و وحدت آن از عوامل مهم و سازنده می‌باشند. برای عمل کردن و فعال گردیدن این عوامل، ادبیات و هنر و ادیبان و هنرمندان نقشی بزرگ دارند. شعر فارسی هم از زمان پیدایش تا امروز در ادوار مهم تاریخی جهت بیداری و خودآگاهی مردم خدمت نموده، در واقع مظهر خودشناسی ملی مردمان ایرانی‌تبار بوده است. در قرن‌های 10،9 م. که دولت سامانیان استقلال سیاسی و فرهنگی به دست آورد، در تقویت این دولت و خودشناسی مردم اشعار میهن‌دوستی شعرای زمان، به خصوص اشعار رودکی و شاهنامه بی‌زوال فردوسی نقشی بارز گذاشته‌اند.