کتابخانه مجازی ادبیات

در این کتاب بیش از هفتاد شعر آلمانی ـ از قرن هفدهم تا به امروز ـ گردآوری شده است تا به این ترتیب از شاخص‌ترین یادگارهای ادبیات تغزلی این زبان، در دوره‌ای چهارصدساله دیدی اجمالی به دست دهد. در این راه مترجم بر هر قطعه تفسیری هم افزوده است که با بررسی زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی آن، درک زبان معمولاً استعاره‌آمیز خاص شعر را آسان‌تر می‌کند. از آنجا که در انتخاب این اشعار دید و ذوق ایرانی در کار بوده است، موضوع چند شعر این مجموعه ایران است که این به سهم خود به کتاب رنگی آشناتر می‌دهد.

این کتاب دربرگیرنده دیوان اشعار امام شافعی است و ترجمه کامل ابیات آن است که مزایایی به این ترتیب داراست: بررسی سبک‌شناسانه شعر شافعی، معرفی دقیق منابع و مآخذ خطی و چاپی، طبقه‌بندی اشعار و تشخیص اشعار منتسب به او، جامعیت این مجموعه نسبت به دیوان‌های دیگر.

شعر حافظ برخلاف سروده‌های شاعران دیگر یک‌رویه و یک‌سویه نیست و در یک یا چند دائره محدود سیر نمی‌کند. باید توجه داشت که ”شعر حافظ طیف بسیار گسترده‌ای است که عارف و عامی، دین‌دار و بد‌دین و بی‌دین، هر یک را به نوعی برمی‌گیرد و هر کس در هر مقام ومنزلتی از فکر و دانش و ذوق که باشد، به فراخور احوال و تجربه‌های خود از آن بهره‌ای می‌گیرد. در این کتاب ضمن ارائه غزلیات حافظ، سروده‌های این شاعر نامدار به شیوه‌ای بدیع و اصولی و تقریبا فلسفی مورد بحث قرار گرفته است. مؤلف زمانی دراز درباره شیوه اندیشیدن حافظ تأمل کرده است. گفتار کوتاهی نیز پیرامون شعر و شاعری بر اثر افزوده است. بخش اول این کتاب اختصاص به موضوعی با عنوان «حافظ چه می‌گوید» دارد. در این بخش موضوعاتی چون شعر چیست، شاعر کیست، علت تأثیر شعر و لزوم شعر بررسی شده است. بخش دوم کتاب اختصاص به بررسی شخصیت و اندیشه حافظ دارد. در این بخش موضوعاتی چون حافظ کیست، حافظ چه می‌گوید، اندیشه‌ها و فرمان‌های فرعی حافظ و حافظ چگونه زندگی کرده است، تبیین شده است. در قمست دوم کتاب با عنوان «حافظ» به تحولات زندگی حافظ و روش تصحیح دیوان او اشاره شده و سپس روش قزوینی در تصحیح دیوان حافظ نقد شده است. در پایان گزیده‌ای از غزلیات حافظ آورده شده که این گزیده ۴۶ غزل حافظ بر اساس سیر تحول فکری حافظ را شامل می‌شود.

اسماعیل خویی در پیشگفتار درباره ی کتاب نوشته:«آنچه در این کتاب خواهید خواند، نخست، گفتگویی ست میان دکتر هومن و من، درباره ی مفهوم شعر و سپس یادداشت هایی که من در روشنگری بعضی از گفته های او نوشته ام.» کتاب شامل چندین بخش مختلف و متعدد است که در فهرست بدین گونه آمده است: پیشگفتار، گفتگو، پیش یادداشت ها، یادداشت ها، پیوست، یادآوری و حافظ، پیشگفتار به چاپ سوم. پیرنگ موجود در کتاب نگاهی است نقادانه و پژوهشگرانه به شعر، چگونگی و وضعیت آن در گستره ی امروز ادبیات ایران، همراه و آمیخته با منظرها و نگره های فلسفی درباب موضوع مورد بحث که این ویژگی ها کتاب پیش رو را متمایز و در خور توجه کرده است. این کتاب به اهتمام اسماعیل خویی در سال 1355 توسط موسسه انتشارات امیرکبیر در تهران منتشر شده است.