کتابخانه مجازی ادبیات

جزوه حاضر وقف‌نامه کتابخانه وزیری یزد است که در سال 1348 منتشر شده است

کتاب کارنامه اوقاف از عبدالعلی باقی شهرضائی در سال 1350 توسط چاپخانه شرکت سهامی طبع کتاب منتشر شد. برخی از عناوین کتاب عبارتند از: وقف در اسلام، مدارس اسلامی، کتابخانه‌ها، رجال علمی، وقفهای اولین، وقف در فقه اسلام، وقف در رسائل، وقف در عصر ما و ..

در اين جستار از طريق مقايسه عناصر ساختاري اسطوره مزدايي آفرينش با داستان ضحاک از شاهنامه، به اثبات اين فرضيه پرداخته شده است که داستان ضحاک در حقيقت الگوبرداري مجددي از اسطوره آفرينش است. در راستاي اين هدف، نخست خلاصه‌اي از اسطوره آفرينش در قالب تقسيم‌بندي سه‌گانه‌اي روايت و پس از آن با تقسيم داستان ضحاک به سه پاره مشخص، اين نتيجه مطرح شده است که برش‌هاي سه گانه داستان ضحاک بر سه دوره سه هزارساله مورد بحث قابل تطبيق است و زروان، اهريمن، اورمزد و کنش‌هاي آنها به ترتيب در قالب شخصيت‌ها و کردارهاي داستاني جمشيد، ضحاک و فريدون بازآفريني شده‌اند.

مقاله حاضر به معرفی دست‌نویسی از وندیداد ساده می‌پردازد که اخیراً در مشهد یافت شده است. بر اساس سرنگار کتاب، این نسخه را می‌توان از جمله نسخ رَسته یزشنی دانست که شامل یسنا، ویسپرد، وندیداد به همراه ادعیه و نیرنگ‌هاست که برای برگزاری آیین کهن یزشنی و خوانش در آن مراسم به‌کار می‌رفته است. این دست‌نویس را دو نویسنده در فاصله زمانی پنج ماه نوشته‌اند. کاتبِ نخستین بخش شَهمردان پسر بهرام پسر مرزبان پسر فریدون پسر بهرام پسر رستم پسر بُندار پسر شَهمردان پسر دینیار است که نسخه را در تاریخ گوش‌روز از ماه اَمرداد سال 1025 یزدگردی از روی نُسَخ پدرش، بهرام، و عمویش، فریدون، رونویسی کرده است. کاتبِ بخش دوم، فریدون پسر گوبَدشا پسر رستم پسر فریدون پسر گوبَدشا پسر رستم پسر بُندار پسر شَهمردان پسر دینیار، از عموزادگان کاتب اوّل، می‌باشد که این دستنویس را در آذرروز از ماه آذر همان سال (1025 یزدگردی) به انجام رسانیده است. این نسخه فرجامه سِومی نیز دارد که، در آن، فردی به نام جاماسپ پسر حکیم پسر اردشیر ادعا می‌کند که این نسخه را از دست‌نویس فریدون پسر گوبدشا رونویسی کرده است. با بررسی دست‌نویس‌هایی که تاکنون از خاندان مرزبان یافت شده شاید بتوان ردّی از نسخه اصلی و مادر را که، از آن، برای رونویسی سایر نسخ وندیداد استفاده می‌شده پیدا کرد.