از موجودی کتابخانه ربع‌رشیدی تبریز آمار دقیقی در دست نداریم. این کتابخانه که بخشی از «شهرچه» فرهنگی ربع رشیدی بوده است به همت وزیر نخبه‌پرور و دانشمند ایلخانان، خواجه رشیدالدوله والدین فضل‌الله همدانی (مقتـ. در 718ق، ابهر) در کنار دیگر تأسیسات شهرک مزبور بنیان نهاده شد. در منابع آمده که خواجه رشید‌الدین شصت‌هزار جلد کتاب و هزار مصحف را وقف بیت‌الکتب ربع‌ رشیدی نمود که تنها وصف مختصری از قرآن‌های این مجموعه، نشانگر نفاست کتب و سلیقه مشکل‌پسند خواجه در دست‌چین‌ کردن این گنجینه است. در مورد دیگر کتاب‌ها نیز همین اندازه دانسته است که «در انواع علوم و تواریخ و اشعار و حکایت و امثال و غیره» بوده و «از ممالک ایران و توران و مصر و مغرب و روم و صین و هند» گرد آمده است.

منابع مشابه بیشتر ...

64e21aa7bed5c.jpg

واژه‌نامه‌ی نسخه‌شناسی و کتاب‌پردازی: تذهیب، خط، صحافی، کاغذ، رنگ و مرکب

حسن هاشمی میناباد

در این کتاب فارسي - انگليسي / انگليسي - فارسي تذهيب ؛ خط ؛ صحافي ؛ كاغذ ؛ رنگ و مركب واژه نامه ي نسخه شناسي و كتاب پردازي كه حاصل چهار سال دست و پنجه نرم كردن با واژگان اين رشته است از دو بخش انگليسي به فارسي و فارسي به انگليسي تشكيل شده است . منابع مورد استفاده در تدوين واژه نامه در ميان اين دو بخش آمده است . مقدمه ي كتاب ويژگي ها و مسايل مربوط به واژه نامه و روش تدوين آن را در بر دارد و راهنماي استفاده از واژه نامه شيوه ي بهره گيري از آن و نشانه هاي به كار گرفته در آن را شرح مي دهد . كتاب پردازي صناعتي است كه طي آن كتابي آماده ي استفاده و عرضه به خواننده مي شود . دراين حرفه كارهايي انجام مي گيرد از قبيل رنگ سازي ، صحافي ، خوش نويسي و تذهيب . مجموعه اين اعمال به دست هنرمندان چيره دست متني را در قالبي دلپسند و زيبا در دسترس علاقه مندان مي گذارد .

60ed742291ba6.png

بیاض سفر: یادداشت‌های سفر در زمینه ایران‌شناسی، کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی

ایرج افشار

ایرج افشار (۱۶ مهر ۱۳۰۴ تهران - ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ تهران) پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و ادبیات فارسی، ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه بود. افشار سابقه تدریس در دانشگاه‌‌های داخل و خارج کشور از جمله: دانشگاه برن (سوئیس)، دانشگاه ساپورو (ژاپن) و دانشگاه تهران را داشت. مقالات و پراکنده‌هایی که در این کتاب آمده، نوشته‌ها و یادداشت‌هایی است که اغلب آنها به طور قلم‌انداز در سفرهای ایشان از سال 1331 به بعد نوشته شده و بسیاری از آنها در مجله‌های «یغما» و «راهنمای کتاب» چاپ شده است. در واقع می‌توان این کتاب را به نوعی از ایران‌شناسی دانست و در این مجموعه گوشه‌هایی از آن گفته شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5a4685fdc88bf.png

متون ایرانی: مجموعه رساله‌های فارسی و عربی از دانشوران ایرانی از دوره اسلامی تا عصرتیموری

این دفتر شامل این بخش‌هاست: اشعار رفیع‌الدین عبدالعزیز لنبانی، دیوان شمس/ جلال ورکانی، بخشی از قصص الانبیاء، مقامات و مقالات مشایخ در چگونگی خرقه، سفینه شاعران قدیم، بدایة الذاکرین از شیخ امین‌الدین بلیانی، تعابیر فارسی در الفاظ طلاق و سوگند در متون فقه حنفی، تتمه دیوان سلیمی تونی، دیوان وزیری، اصول و قواعد خطوط سته و چاپ عکسی غرّة الالفاظ و نزهة الالحاظ.

نثر/متون کهن/ادبی
کتاب
56293b0bea239.PNG

رشیدالدین محمد بیدوازی و آثار نویافته او

جواد بشری

رشید الدین محمد بیدوازی، از مشایخ سلسله ذهبیه در سده نهم هجری است که‌ تا حدودی شناخته شده و آثاری نیز برایش بر شمرده‌اند. اما از آنجا که هیچ یک از تراجم‌نگارانی که به احوال و آثار این صوفی پرداخته‌اند، همه موارد را ذکر نکرده و بعضا اطلاعات نادرستی عرضه کرده‌اند، ضرورت داشت مطلبی نوشته شود تا همه دانسته‌ها پیرامون او را یکجا عرضه کند. کمترین اهمیت این مختصر این است که نه تنها اطلاعات نسبتا جامعی ـ البته به اختصار ـ از بیدوازی در اختیار خواننده می‌گذارد، که اثری کاملا نویافته را برای نخستین بار معرفی می‌کند. امید است این ارجاعات باعث شروع تحقیقاتی دقیق بر روی آثار این‌ صوفی ذهبی و درباره این دوره از تصوف ایران گردد. همچنین مدخلی را که قرار است‌ درباره«رشید الدین بیدوازی» در دایره المعارف بزرگ اسلامی نوشته شود، به کار آید.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عرفانی
مقاله