کتابخانه مجازی ادبیات

برای بررسی و شناخت واژه بهتر است به مطالعه و ارزیابی تمامی ابعاد مهم و جنبه‌های زبان‌شناختی و کاربردی آن پرداخت و به دنبال تعریف خاصی نبود؛ این رویکرد یکی از اهداف اصلی این کتاب بوده است. یکی دیگر از اهداف عمده کتاب، بررسی فرهنگ‌های لغت موجود و ارائه معیارهای صحیح و کلی برای تدوین فرهنگ عمومی و فرهنگ یک‌زبانه فارسی است که بتواند فرهنگ لغت را از یک مجموعه کتاب یک یا چندجلدی نفیس که تنها زینت‌بخش کتابخانه‌های شخصی یا عمومی لوکس باشد، مرجعی همه‌جانبه و کارآمد برای نیازهای گوناگون واژگانی کاربران آن تبدیل کند. بنابراین این کتاب به طرح معیارهای همگانی فرهنگ‌نگاری به طور مبسوط و به‌ویژه فرهنگ عمومی تک‌زبانه فارسی مبادرت کرده است.

سفینه خوشگو نوشته و فراهم آورده «بندرابن داس» (1078 یا 1088 ـ 1170 قمری)، تذکره‌نویس و شاعر هندی، متخلص به «خوشگو»، است که اثر خود را در سال 1137 قمری (مطابق با عدد «سفینه خوشگو») آغاز کرده و در سال 1147 قمری (مطابق با عدد «سفینه خوشگوی») به پایان رسانده است. سفینه او در سه یا چهار دفتر فراهم آمده بوده است که دفتر سوم آن، در سال 1995 میلادی، به کوشش سید شاه عطاءالرحمان کاکوی، در پتنه هند، به چاپ سنگی منتشر شده است. دفتر دوم آن نیز به تصحیح دکتر سید کلیم اصغر در سال 1390 در تهران در سلسله انتشارات کتابخانه مجلس چاپ و منتشر شده است.

هدف این کتاب آن است که بعضی از مسائل مربوط به زبان و همچنین علم زبان یعنی زبان‌شناسی را به طور مختصر و عمومی مورد بحث قرار دهد که زبان‌شناسی چگونه می‌تواند به حل این مسائل کمک کند. هدف این کتاب آن نیست که علم زبان‌شناسی را به طور کامل مورد بحث قرار دهد، بلکه بیشتر از کتاب‌های دیگر می‌کوشد نتایج تحقیقات زبان‌شناسی و تأثیرات ضمنی آن را برای جامعه ما به خواننده معرفی نماید. روی سخن این کتاب با عامه مردم است و می‌کوشد در خواننده نسبت به زبان نگرشی علمی به وجود آورد و نسبت به مسائل زبانی بردباری و نسبیت ایجاد کند.

این کتاب دربرگیرنده ده مقاله در حوزه زبانشناسی نوین به این ترتیب است: همبستگی زبان و اجتماع، نگاهی تازه به یادگیری زبان، مهارت در خواندن، چند نکته درباره آموزش فارسی به خارجیان مبتدی، ترجمه ماشینی، زبان و نظریه ارتباط، اصطلاحات خویشاوندی در زبان فارسی، اسم عام و اسم خاص، استعمال باید در فارسی امروز، زبان به عنوان یک رفتار اجتماعی.