ادبیات ایران یکی از عناصر سازنده و نیرومند فرهنگ دیرینه میهن ماست. گویندگان این سرزمین از دیرباز عواطف انسانی و جاذبههای فکری خویش را با بیانی دل افروز و زبانی آهنگین ارائه کردهاند. در برافراشتن کاخ عظیم و زیبای سخن فارسی بسیاری از هنرمندان و طراحان چیرهدست شعر و نثر سهمی بسزا داشتهاند. آنان در فراز و نشیبهای سخت تاریخ، با وجود فشارهای سیاسی و اجتماعی و اعمال سانسور و اختناق در وضعیت اقتصادی نه چندان مطلوبی آثار ادبی عظیم و برجستهای از خود به یادگار نهادند که در میان ملل جهان کمنظیر است و ثروت ادبی معاصر ما نیز به سالها وقت نیاز دارد تا به آن اندازه از عمق و ارزش و نفوذ برسد.
در جلد دوم از مجموعه "نخلبند شعرا "که شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است 42مقاله جمع آمده که مشخصات پارهای از آنها بدین قرار است" :نقد و تحلیلی بر همای و همایون خواجو/ سید محمود طباطبایی"، "پیریز غزل قرن هشتم/ محمود عبادیان"، "اسطوره به روایت خواجوی کرمانی/ کتایون مزداپور"، "تقابل زبان شناختی عناصر صوری و محتوای در سبک خواجو/ مهرانگیز نوبهار"، "مروری بر غزلهای حضریات صنایع الکمال/ عبدالوهاب نورانی وصال"، "مسافرتهای خواجو/ سعید نیاز کرمانی "و "خواجوی کرمانی و چین/ هوی جانگ ."
"نخلبند شعرا "شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است که از 23الی 26مهرماه 1370برگزار گردید .جلد نخست از این مجموعه متضمن 46مقاله از استادان دانشگاه و نویسندگان مختلف است که با عناوینی از این دست فراهم آمده است" .خواجوی کرمانی از نظر قصیدهسرایی/ عبدالعلی ادیب برومند"، "طرز سخن خواجو/ حسن انوری"، "خواجگان کرمان/ محمد ابراهیم باستانی پاریزی"، "نقدی بر مثنوی گل و نوروز کمالالدین خواجوی کرمانی/ بهروز ثروتیان"، "عرفان خواجو/ اسماعیل حاکمی"، "خواجو و حافظ/ بهاءالدین خرمشاهی"، "حافظ و طرز سخن خواجو/ علیرضا ذکاوتی قراگزلو"، "کتابشناسی خواجوی کرمانی/ ابوالقاسم رادفر"، "همراه خواجو بر مزار برهانالدین کوهنبانی/ محمود روحالامینی"، "تحقیق در قصاید خواجو/ سید ضیاءالدین سجادی "، "سام نمونهای از یلان سترگ/ بهمن سرکاراتی ."
ادب پارسی با تاریخی هزار ساله برای تحقیق در زمینههای گوناگون از جمله، زبانشناسی، فلسفه، تاریخ، جامعهشناسی و اقتصاد، سند بسیار ازشمندی است. از این رو، با مطالعه و بررسی این پهنه وسیع و عمیق میتوان با مسائل اجتماعی مردم ایران نیز در طول تاریخ آشنا شد. در این نوشتار برخی از مسائل اجتماعی در نظام استبدادی از دیدگاه جمعی از شاعران و نویسندگان قدیم ایران ـ از قرن چهارم تا پایان قرن هشتم هجری ـ مورد بررسی قرار میگیرد.