امام علی (ع)، در زمره نادر شخصیتهایی است که زندگانی، سیره، سخن و عمل او در عرصههای گوناگون و در تمامی عصرها، برای بشریت به عنوان الگو پایدار مانده است و خواهد ماند. سیاست نظامی آن حضرت و مباحث مرتبط و زیرمجموعه آن، در دوران قریب به پنج سال فرمانروایی و حاکمیت بر جهان اسلام، در منظر مسلمانان و نامسلمانان، تا روزگار ما، بحثهای فراوانی را به خود اختصاص داده است. از میان مطالب و موضوعات زیر مجموعه سیاست نظامی یاد شده، کیفیت بسیج جنگجویان و ایجاد مقاومت و پایداری در آنان، یکی از مهمترین مباحث قلمداد میشود. در این نوشتار، سعی شده است تا روشها و شیوههای تهییج و بسیج سپاهیان و ایجاد پایداری و مقاومت در آنان، قبل از نبرد و در جریان آن، از سوی امام علی (ع) و نیز اصحاب و فرماندهان ایشان مورد بررسی، توصیف و تحلیل قرار گیرد. یافتهها دلالت بر آن دارد که آن حضرت در سیاست و برنامهریزیهای نظامیشان در رویارویی با مخالفان، به این موضوع اهتمام ویژه و حتمی نشان داده و به روشهای مختلف و متنوع و معطوف به اعتقاد راسخ دینی و با رویکردی الهی و معنوی و مبتنی بر معیارهای قرآنی و سنت نبوی، سپاهیانشان را به تهییج و مقاومت در برابر مخالفان وا داشتهاند.
حکیمی با نگارش کتاب «سرود جهشها» خوش درخشید. با نثری پرشور و پرشوق سخن از اسلام و عدالت علوی میگفت. نثری یگانه که در آن مهر به بیپناهان و بیصدایان موج میزد، به زر و زور و تزویر، با قلم به نبرد پرداخت. در حقیقت سرود جهشها نخستین کتاب وی بود که فضایی نو، در میان خوانندگان فارسیزبان آفرید. خلاصه ویژهای از این کتاب به زبان فرانسه به خامه روانشاد دکتر علی شریعتی بر این کتاب افزوده شد و نیز گزیدهای از آن به زبان انگلیسی اهمیت و ارج کتاب را گسترش داد. محمدرضا حکیمی متفکر ، نویسنده ایرانی و اسلامی که از وی با عناوینی چون «علامه» ، «استاد» و «فیلسوف عدالت» یاد میشود. کتاب الحیاه وی در رابطه با اقتصاد اسلامی از شهرت و اعتبار خاصی در جهان اسلام برخوردار شدهاست. وی از مجددان مکتب معارفی خراسان مشهور به مکتب تفکیک است که معتقد به جدایی دین از فلسفه و عرفان است.علی شریعتی وی را به عنوان وصی خود جهت هرگونه دخل و تصرف در آثارش انتخاب کرده بود. حکیمی در سال ۱۳۸۱ در رابطه با مبانی اسلام نامهای به فیدل کاسترو نوشت. او مدتی بعد و در دیدار با یک هیئت کوبایی گفت: «اگر اتفاقی برای فیدل کاسترو بیفتد، یک فاجعه بشری رخ دادهاست». نويسنده در اين مجموعه پراکنده به برخي از مطالب درباره مظلوميت اهل بيت بويژه امام علي و معرفي برخي از اصحاب اهل بيت پرداخته است. اين مجموعه که با سبک ادبي و احساسي نگاشته شده است، داراي نظم منطقي خاصي نيست، اما شاکله اصلي آن معرفي برخي از تعاليم، بزرگان و آموزه هاي شيعي بوده و بنا بر ادعاي نويسنده آن به منظور بازگويي برخي از تعاليم و ارزش هاي اسلامي تدوين شده است. بحثي درباره غدير، فلسفه شورش هاي شيعه و گزارشي رمان گونه از شام غريبان امام حسين (ع)، از جمله مباحث اصلي اين کتاب است. در پايان اين اثر نيز به معرفي کتاب شهداء الفضيلة علامه اميني پرداخته شده است.
جنگ سپاهیان (سپاهیان مامور خدمات فرهنگی) کتابی است از ایرج زهری با نه مقاله و سرفصل: 1. تاریخچه تاسیس مرکز آموزش.. 2. شناخت و ویرایش فرهنگ ملی / مسعود نوری 3. زمینه های نمایشی در گلستان سعدی / ایرج زهری 4. تئاتر، صحنه و صحنه آرا / ناصر هاشمی وزیری 5. گذشته موسیقی ایرانی / سعدی حسنی 6. نظری به باستان شناسی و تاریخ هنر / غلامرضا معصومی 7. درباره مردم شناسی و فرهنگ عامه ایران / کاظم سادات اشکوری 8. کاربرد وسائل سمعی و بصری در راه مبارزه با بی سوادی / صرافان 9. کتابخانه های عمومی / فرنگیس امید (شفا)
عالم آرای نادری، اثر محمدکاظم مروی از برجستهترین آثار تاریخی عبرتانگیز و تجربهآموز در قرن دوازدهم هجری و دربردارنده حوادثی چون شورش محمود افغان، سقوط اصفهان پایتخت صفویه، ظهور نادر و کسب پیروزیهای بزرگ و سرانجام اوست. در این جستار سعی بر آن بوده تا چگونگی کاربرد و استفاده مؤلف عالم آرای نادری از شعر و انواع آن در توصیف و تبیین حوادث و رخدادها مورد بررسی قرار گیرد. یافتهها بر آن دلالت دارد که مورخ ذکر شده، در نگارش و زینت بخشیدن هرچه بهتر به دست نوشتههای خود، منوط و معطوف به ماهیّت رخدادها و مباحث از انواع شعر استفاده نموده و از درهمآمیختگی نظم و نثر اثری گرانسنگ و جذّاب به یادگار گذاشته است.
در این جستار در بخش نخست نگارنده به کنش و واکنش حاکمیت استبدادی ایران و قدرتهای نزاعگر و متخاصم در جنگ دوم جهانی و سرانجام تصمیم دولتهای متفق به اشغال ایران در شهریورماه 1320 خورشیدی پرداخته است. در بخش دوم به گونهای تحلیلی، علل و عوامل وقوع حادثه مذکور در زمینهها و عرصههای سیاسی، اقتصادی و نظامی مورد تبیین و بررسی قرار گرفته و در پایان مقاله با معرفی یادداشتها و کتابشناسی پایان یافته است.