اولین کسی که راه انتقاد علمی شعرهای رودکی را وضع کرده و با نشان دادن گوناگونی نسخهها و شکل نوشتاری مختلف کلمهها و عبارتها این اشعار را ثبت کرده، سعید نفیسی است. متن تهیهشده ازسوی این دانشمند ایرانی باآنکه دارای ارزش علمی است، به درجه بلند اصول متنشناسی و طلبات آن ترتیب نیافته است. مسئله تصحیح متن آثار رودکی و تهیه و تنظیم متن علمی- انتقادی که از طلبات روز است، نگارنده مقاله را واداشت با همکاری پروفسور رسول هادیزاده متن جدید علمی- انتقادی اشعار بازمانده از رودکی را تهیه کند. برای این کار متن سعید نفیسی با نام آثار رودکی، و متن علمی- انتقادی محقق روس، ل.ا. براگینسکایا با نام اشعار اساس کار قرار گرفت. تصحیح برخی ابیات رودکی که ازسوی شماری از استادان بهتازگی بازیافت شده است، نیز مدنظر قرار گرفت. در این مقاله ضرورت تهیه متن علمی- انتقادی آثار بازمانده رودکی ضمن تشریح ضبطهای نادرست شماری از ابیات بیان شده است. موضوعات دیگری که در متن علمی- انتقادی جدید موردتوجه قرار گرفته، شرح نسخهبدلها و واریرانتهای یک لغت یا عبارت در پاورقی، ضبط غلطهای نسخههای مختلف در قسمت توضیحات، شرح و تفسیر لغتها در لغتنامه، و ثبت صورت صحیح اشعار است.
در آغاز سال روان خورشیدی رئیس جمهور افغانستان، ایران و تاجیکستان در شهر دوشنبه تصمیم می گیرند تا نمادهای فرهنگی و تمدنی جغرافیای تاریخی سه کشور تجلیل نمایند نگرشی که مبتنی بر همگرایی معطوف به ثبات منطقی و پیوند پایدار سه کشور است. این تصمیم باعث امضا بیانیه مشترک در تاریخ 5 و6 برج حمل 1387 بر تجلیل از هزار و یک صد و پنجاهمین سال زاد شاعر تیره چشم روشن بین یعنی رودکی و جشن نوروز سال روان صحه می گذارد. این مجموعه یادگار از چنان همایشی است
تسلط نفیسی به تاریخ و ادبیات ایران، سبب شده بود تا آثار تازه و پژوهشی پدیدآورد و تعداد خیلیی از متنهای منثور و منظوم فارسی را به روشی علمی منتشر کند و از گمنامی بیرون آورد. کتابخانه شخصی و کمنظیری که به مرور وقت فراهم ساخته بود به او این امحل را میداد که به باارزشترین مآخذ تاریخی و ادبی دسترسی داشته باشد. نفیسی مطالب را در سه جلد جمع آوری کرده است. جلد اول : طالب اوف و علی اکبر دهخدا؛ جلد دوم : محمد مسعود ، علی دشتی ، جهانگیر جلیلی و بزرگ علوی؛ جلد سوم : صادق هدایت. کتاب شاهکارهای نثر فارسی معاصر از سعید نفیسی به ضمیمه مقدمه جامع و تاریخچه مبسوطی از تحول و تکامل نثر فارسی از آغاز ادبیات کنونی تا زمان حاضر تا زمان حاضر و تعریف سبکهای ادبی به روش اروپایی و تقسیمات آن و تطبیق آن با ادبیات ایران است که در سال 1336 توسط انتشارات کانون معرفت به چاپ رسیده است