غزل به عنوان یکی از زیباترین و جذاب‌ترین قالب‌های شعر فارسی، که البته در ادبیات سراسر دنیا ریشه دوانده است، براساس روایت‌های تاریخی قدمتی بسیار بیشتر از سانت انگلیسی دارد. هر دو قالب از مفاخر ادبیات به شمار می‌روند و قواعد و قوانینی دارند که شعرمعاصر کمتر خود را پایبند آنها کرده است. در این پژوهش، سعی بر این است که پس از ارائه دیباچه‌ای کوتاه از ورود غزل فارسی به ادبیات امریکا، موارد اشتراک و اختلاف آنها را برشماریم. سپس برآنیم تا مشخص سازیم چرا سانت انگلیسی با قدمت و هیبت مثال‌زدنی‌اش، تسلیم این گونه فارسی شده و چطور شاعران امریکایی ساختار متأخر را بر آن ترجیح داده‌اند. هدف اصلی این مقاله آن است که میزان تأثیر قالب فارسی را در جو فکری حاکم بر شعر و نظریه‌های نقد معاصر امریکا و همخوانی دو سوی بحث را با یکدیگر هویدا سازد و نشان دهد که محل اختلاف میان آن دو نه از روی طبیعت و فطرت گونه فارسی، که از خوانش متفاوت آن حاصل می‌شود. یافته‌های ما مؤید آن است که با وجود شباهت‌های میان دو قالب غزل و سانت در پیچدیگی و ملزم بودن شاعر به رعایت اصولی خاص، گونه فارسی برای شاعران معاصر جذاب‌تر بوده و استعمال آن متداول‌تر تز گونه بومی ادبیات انگلیسی با پیشینه بسیار و انواع متنوع آن است.

منابع مشابه بیشتر ...

59711cf7c5c6e.jpg

آثار منظوم مرحوم میرزا محمود غنی زاده

محمود غنی ‌زاده سلماسی (1258-1313 شمسی ) نویسنده، شاعر، مترجم، سیاستمدار، روزنامه ‌نگار و از پیشتازان مشروطیت ایران بود. غنی زاده که در جوانی مقالاتی برای روزنامه حبل‌المتین کلکته ارسال می کرد، با عبدالرحیم طالبوف نیز آشنایی و دوستی داشت. وی از طرفداران شعر و ادبیات کلاسیک بود و به نقد اشعار و گفتار نوگرا می پرداخت. میرزا محمود غنی زاده اشعار کمی پرداخته است که اغلب در جای معینی یادداشت نمی شدند و در مجالس دوستانه از حفظ قرائت می شدند. اغلب آثار منظوم کتاب پیش رو به همت فرزند شاعر از جراید و مجلات فارسی خارج از کشور گردآوری شده و انتهای آن با اشعاری در سوگ غنی زاده آراسته شده است. این کتاب در سال 1332 توسط کتابفروشی معرفت در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

58a23380b1fa1.jpg

مثنوی شمس و قمر به انضمام غزلیات و اشعار پراکنده

خواجه مسعود قمی

خواجه مسعود قمی (متوفی ۸۹۰ هجری) شاعر ایرانی اهل قم بود که از زندگی او اطلاعات زیادی در دست نیست. سه مثنوی شمس و قمر، مخزن معنی و یوسف و زلیخا از این شاعر باقی مانده است. مثنوی شمس و قمر در تقلید خسرو و شیرین نظامی سروده شده است اما موفقیت چندانی کسب نکرده است. این مثنوی عاشقانه که روایت عشق قمر به شاهدختی به نام شمس می باشد، به شيوه مناظره و در 1846 بيت سروده شده است. این مثنوی به دلیل استقرار شاعر در هرات، بيشتر در افغانستان و شبه قاره هند رواج يافت و بعد از افول زبان فارسی در آن سامان نتوانست با آثار درجه اول فارسی رقابت کند. در پایان نسخه پیش رو که به تصحیح و اهتمام سید علی آل داود گردآوری شده است، 45 غزل و یک رباعی همراه با اشعار پراکنده ای که در تذکره ها و جنگ ها به نام مسعود قمی ثبت شده اند، گنجانده شده است. این کتاب در سال 1367 توسط مرکز تحقیقات‌ فارسی‌ ‌ایر‌ان‌ و پاکستان منتشر گردید.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57587f0d34e64.PNG

قضاوت: از انديشه اسلامي تا ادبيات پسانوگرا

مهدی شفیعیان

انديشه‌هاي پسانوگرا در تمامي علوم انساني ريشه دوانده است؛ با وجود اين، بنيان اين سياق فكري از فلسفه زبان آغاز شده است، آن هنگام كه سخن از قضاوت پيرامون معنا و دلالت به ميان مي‌آيد و منتقد در مقام قاضي بر كرسي راي تكيه زده است. اين نوشته، سعي دارد در شش زمينه، قضاوت‌هاي پسانوگرا پيرامون زبان و ادبيات را به نقد بنشيند و در كنار نقاط قوت احتمالي برخي از آنان، سايه‌هاي ترديد را بر راستي و درستي بخش‌هايي ديگر بيفكنيم. روش ما در اين نقد، نگاهي اسلامي است؛ يافته‌هاي ما مويد آن است كه با وجود نگاه مشترك به مفاهيمي چون تعليق و چندمعنايي در تفسير يك متن ميان دو سوي بحث، برخلاف تاكيد بر عدم و غياب در نگاه پسانوگرا، در هرمنوتيك اسلامي آن مضامين بر حضور و هستي استوارند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عمومی ادبی
مقاله
56a5d056ebf07.PNG

پول و اقتصاد در اندیشه شعری ازرا پاند

علیرضا جعفری

ادبیات و نمودهای مختلف آن مانند شعر در دایره گسترده‌ای از دانش‌های بین رشته‌ای قرار می‌گیرند. همین امر موجب شده است مناسبات متنوعی میان ادبیات و نیز شعر با رشته‌های دیگر دانش وجود داشته باشد؛ هر چند ممکن است در نگاه اول بعضی از این رابطه‌ها ناممکن و یا اتفاقی به نظر بیاید. رابطه میان شعر و اقتصاد از این گونه است. رویکردهای موجود به مقوله شعر بیشتر از دیدگاه‌های تاریخی، فرهنگی و هنری، زیبایی‌شناسانه و اجتماعی بوده و کمتر از دیدگاه اقتصاد به آن نگریسته شده است. این مقوله می‌تواند موضوع پژوهش‌های بنیادین و کاربردی در حوزه ادبیات و اقتصاد باشد. پژوهشگر با علم به این مسئله و بر پایه دستاوردهای پژوهش‌های پیشین خویش تلاش کرده است ضمن محدود کردن دامنه موضوع تحقیق، به جنبه‌های بنیادین و البته عینی آن بنگرد تا مخاطب به کلیدهایی برای ورود به مباحث گسترده‌تر دست یابد. برای نیل به این منظور، بازخوانی رابطه شعر و اقتصاد در اشعار یکی از بزرگ‌ترین شاعران غربی قرن بیستم، ازرا پاند، موضوع پژوهش قرار گرفته است. نخست با نگاهی تاریخی به ریشه‌های اجتماعی و خانوادگی پاند در نسبت با مفاهیم بنیادین اقتصاد پرداخته و سپس با نگاهی تحلیلی نمودهای این مناسبات را در اشعار و آثار او ردگیری کرده‌ایم. در بخش نتیجه‌گیری نیز بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل‌ها، به مقدمه بازگشته و گزاره‌هایی تفسیری در باب رابطه شعر و اقتصاد و ضرورت بازنگری این رابطه را بیان کرده‌ایم.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله