در اين مقاله معاني لغوي كلمه ام در قران كريم و در فرهنگهاي زبان عربي مورد بررسي قرار گرفته و تلفظ اين واژه به صورت تطبيقي در ساير زبانهاي سامي بيان شده است. كاربردهاي گوناگون اسمي ـ فعلي ـ اصطلاحي و دستور زباني ام در اين مقاله امده است. در اين پژوهش وجود كلمات ثنايي (دو حرفي) در زبانهاي سامي نشان داده شده است. برخي از زبانهاي سامي از جمله زبان عربي تمايل زيادي به ثلاثي كردن اين گونه كلمات داشتهاند. اهميت اين واژه از جنبه لغوي سبب شده تا دايره معنايي اين واژه گسترش يافته و به شكلهاي مختلفي در صرف و نحو و لغت به كار گرفته شود. وجود كنيههاي بسياري كه در زبان عربي با واژه ام ساخته شده و بر موجودات و اشيا اطلاق گشته، نيز بدين سبب است.
اگر همه واژهها و نامهای گذاشتهشده بر کسان، دریاها، دشتها و ... را ریشهیابی کنیم، هماهنگی و زیبایی نام و ریشه را خواهیم یافت و به شکوه و فرهنگ و زبان نیاکان خود بیشتر پی خواهیم برد و آگاهانه از این یادگار گرانبها پاسداری خواهیم کرد. واژگان این فرهنگ بر بنیاد ریشه چندهزارساله خود استوار شده است و ریشهیابی، شناسنامه کهن یک واژه است و در این فرهنگ بنیاد ریشهها نمایان گردیده تا از گزند دوران در امان باشند.
این کتاب در چهار بخش به زبان شناسی پرداخته است. بخش اول متشکل از هفت فصل به این مباحث پرداخته است: پیشدرآمدی بر زبانشناسی، زبان و وابستهها و مختصات آن، دگرگونی در زبان، عادات و نمای زبان، رابطه زبان با زمان و تبار و خط، دستور در زبان، و حوزه معنی. بخش دوم کتاب اختصاص به خانوادههای زبانی دارد که از پنج فصل به این ترتیب تشکیل شده است: کلیاتی درباره خانوادههای زبانی، زبانهای هندواروپایی، زبانهای سامی، خانواده زبانهای آلتائی، و زبانهای منفرد و تحت بررسی. بخش سوم کتاب درباره زبانهای باستانی ایران است که از این فصول تشکیل شده است: زبانهای ایرانی باستان، زبانهای ایرانی میانه، زبانهای ایرانی جدید. بخش پایانی کتاب بررسی مختصری درباره زبانهای غربی ایرانی است.
کتاب حاضر، ترجمهای است از کتاب((جامع الزیتونه)) تالیف((طاهر معموری)) که گویای قدمت علوم اسلامی در شمال آفریقاست(به خصوص سرزمین تونس که مرکز حکومت خاندان حفص بوده است) .مولف در ابتدای کتاب به چگونگی شکلگیری حکومت حفصیها در تونس اشاره کرده وضعیت علوم اسلامی را در این دوره، به ویژه در جامع زیتونه شرح داده است .((دانش و آموزش))، ((نظام آموزشی و شیوههای آن))، ((علوم و کتابهای درسی دوره حفصیها))، ((مراکز تعلیم))، ((جامع زیتونه)) و ((مدرسههای دیگر)) از دیگر مباحث این کتاب است .
شاعران معاصر ایرانی و عرب، به ویژه شاعران مکتب مهجر در ادب عربی، زندگی، مرگ و سرنوشت انسان بعد از مرگ را به گونههای مختلف، دست مایه تأملات شاعرانه خویش قرار دادهاند؛ چنانکه اندیشه در این موضوعات جریانی مداوم در شعر معاصر بوده است. فوزی معلوف و احمد شاملو دیدگاههای درخور توجه، و در بیشتر موارد مشابهی در این زمینه دارند. هر دو شاعر نسبت به زندگی بدبین هستند و آن را صحنه نبرد بین خیر و شر میبینند، هر چند شاملو در مواقعی که اوضاع اجتماعی بر وفق مراد اوست نسبت به زندگی خوشبین میشود. این دو مرگ را تنها راه نجات از دردها و سختیهای زندگی میدانند. از دیدگاه آنان مرگ واقعیتی محتوم است که باید در مقابل آن سر تعظیم فرود آورد. این دو از دست مرگ به دامان عشق پناه میبرند، در عین حال مرگ را پایان زندگی انسان نمیدانند.