کتاب حاضر از ابتدای پیدایش تصوف تا قرن هفتم هجری، اندیشهها و آرای متصوفه اسلامی را براساس اقوال صوفیان آن دوران نقد و بررسی می کند. محمد کاظم یوسف پور این کتاب را در سه فصل تدوین کرده و در ابتدا سیر پیدایش و تحولات تصوف را بررسی می کند. نقد بیرونی و درونی تصوف با استناد به نظرات علمای شیعه و سنی و معرفی مکاتب و سلسلههای مشهور تصوف (تصوف شیعه و سنی، مکتب عراق و خراسان، تصوف مغرب، محاسبیه، ملامتیه، قصاریه، طیفوریه، جنیدیه، قادریه، رفاعیه و ...) مطالب دیگر فصل اول را تشکیل می دهند. در فصل دوم، سه مبحث اصلی تصوف نظری یعنی توحید، عشق و ولایت و در فصل سوم سماع و برخی مباحث پراکنده دیگر (اباحه، اکل صوفی، ترک علم، خرقه پشمینه، خلوت و ... ) بررسی می شوند. این کتاب در سال 1380 توسط نشر روزنه در اختیار علاقمندان قرار گرفت.
در این کتاب، نخست ادیان باستانی کردها معرفی میشود، سپس شرحی از فرقههای مختلف صوفیه فراهم میآید .معرفی بنیان گذاران و آداب طریقت فرقههای"قادریه"، "نقشبندیه" و "حقه" از دیگر مطالب کتاب است .
شرح اصطلاحات تصوف، اثر سید صادق گوهرین، در 8 جلد و به زبان فارسی است.نویسنده، مقدمه بسیار مفصلی بر جلد اول کتاب نوشته که در آن درباره تاریخ تصوف و ارتباط آن با اسلام و بهخصوص شیعه و همچنین فرقههای متصوفه و... توضیح میدهد. وی انگیزه اولیه نگارش این اثر را تشویق استادش بدیعالزمان فروزانفر و دیدن خوابی میداند که در آن پیامبر خدا به وی توصیه به این امر کرده است. او درباره طرز تدوین و تنظیم کتاب مینویسد: در جمعآوری اصطلاحات صوفیان، از قدیمترین آثار موجود این طایفه تا قرن هفتم هجری که زمان زندگانی مولانا و آثار گرانبهای او از جمله مثنوی معنوی اوست، بسنده کردم و در این جمعآوری سعی کردم که پیوسته از پرارزشترین متونی که مورد قبول مشایخ این مسلک است استفاده شود. در شرح اصطلاحات، از کتابهای پس از قرن هفتم و همچنین از تفاسیر قرآنی صوفیان و کتب تاریخی و تذکرههای آنان نیز استفاده شده است. نویسنده ذیل هر اصطلاحی عین عبارتی را که پیشوایان صوفیه در آثارشان آوردهاند، بدون کموکاست نقل میکند. سپس برای درک بیشتر مفاهیم بسیاری از اصطلاحات، ذیل عنوان اقوال مشایخ، گفتار پیشوایان معروف این طایفه را میآورد. پس از آن، در حاصل کلام، به شرح و توضیح آنچه در نقل عبارات و کتابها و اقوال مشایخ آورده شده، میپردازد. او سرانجام ذیل عنوان «اما در مثنوی» میکوشد با نقل اشعار مثنوی آنچه را که مولانا در بیان هر اصطلاحی آورده است، نقل کند و شروحی بر آن بنویسد.
این کتاب گزارشی فشرده از تمامی شاهنامه فردوسی است. در میان گزیدهها و خلاصههای بسیاری که از شاهنامه فردوسی ساخته و پرداختهاند، آنچه همچنان وجود این دفتر را توجیه میکند کوتاهی، فراگیری و سادگی بیان آن است. کوشیده شده تا این کتاب زبانی گویا و رسا اما نهچندان آسان داشته باشد. نثر این دفتر آمیزهای از زبان شاهنامه فردوسی و شیوه گفتار امروزیان است. از روش سرهنیوسی پرهیز شده، اما همچون آفریدگار شاهنامه به ضرورت واژگان عربی به کار برده نشده است.
در گفتارهای این کتاب از پانزده دریچه به فردوسی و شاهنامه او نظر شده است. مباحثی که در این کتاب مطرح شده، عبارتند از: تاریخ تألیف شاهنامه و زندگی فردوسی، ترکیب شاهنامه، مدارک و پیشینیان فردوسی، فردوسی و دقیقی، اقتباسها، استطراد غنایی، جهانیبینی و ایمان فردوسی، میهن، شاه و فرّ، پهلوان و پهلوانی، جنگ، پندارها و رفتارها، برخی از ویژگیهای هنری شاهنامه، همانندیهای شاهنامه با ادبیات جهان.