این نمایشنامه از ناظم حکمت طرح دیگری است از قصه «شیرین و فرهاد» که مضمون اصلی آن از این قرار است: شیرین که خواهر کوچکتر مهمنه بانو (سلطان شهر) است به فرهاد که نقاش قصر آنهاست، دل میبازد. فرهاد نیز دلباخته شیرین میشود. دایه شیرین، مهمنه بانو را از این دلباختگی آگاه میکند. مهمنه بانو خود نیز عاشق فرهاد است؛ اما او خواهر خود را بسیار دوست دارد؛ از اینرو بین عشق به خواهر و عشق به فرهاد درمیماند. سرانجام خشمی از درماندگی بین دو عشق در او پدید آمده بر فرهاد فرود میآید و تصمیم میگیرد او را در راه کاری غیرممکن قرار داده نابودش سازد. بر این اساس چنین پیشنهاد میکند که شیرین را به این شرط به فرهاد بدهد که او بتواند از میان کوه به شهر آب برساند .... در پایان کتاب نیز بخشهایی از چند نامه را که ناظم حکمت به سال 1948 در زندان برای همسرش فرستاده است، آورده شده است.
کتاب حاضر اشعاری از ناظم حکمت است که به همراه زندگی نامه ایشان در سال 1359 توسط انتشارات بامداد به چاپ رسید.
در تقریب روابط ترکان و ایرانیان، ادبیات وظیفه پرتأثیری دارد و در حقیقت زبان گویای آن است. به احتمال قریب به یقین همسایگی دو ملت تا ماقبل تاریخ کتبی کشیده میشود و زمانی تلخ و زمانی شیرین میگذرد در برابر همگامی دشمنانه میایستند و گاهی دوستانه با یکدیگر و کنار هم زندگی میکنند. قبل از پیدایش اسلام و مسلمانشدن ترکان، این مناسبات بیشتر خصمانه است و از برخورد فرهنگ مستقر ایرانی و فرهنگ مهاجر مردم ترک به وجود میآید. این کتابچه فهرستگونه با همه کوچکی حجمش، تلاش دارد منوگرافی همه نویسندگان آن را به رشته تحقیق و تحریر درآورد.
ناظم حکمت (۱۹۰۲ - ۱۹۶۳) از برجسته ترین شاعران و نمایشنامه نویسان کمونیست ترکیه به شمار می آید. حکمت در سفری که به شوروی داشت، از نزدیک با نسل جدید هنرمندان انقلابی آشنا شد و جسارت بیشتری برای ایجاد تحول در شکل و محتوای شعر ترکیه یافت. او با انتشار اشعار و مقاله های خود در میان جوانان محبوبیّت ویژهای داشت. از برجستگیهای اشعار حکمت سادگی و روانی آنهاست که تاثیر بسیاری از مایاکوفسکی دارند. ترانه هایی که عاشیق های ترک می خواندند و بخشی از فرهنگ فولکلور ترکیه محسوب می شوند نیز تاثیر بسزایی در شعر حکمت داشتند. ناظم حکمت شاعری است که برای آزادی و استقلال سرزمینش می نویسد. اشعار او هیجان زیادی برمی انگیخت و آثارش به بیش از ۳۰ زبان ترجمه و چاپ شدند اما در زمان حیات حکمت در ترکیه اجازه چاپ نداشتند. مجموعه اشعار پیش رو که توسط دکتر ایرج نوبخت (۱۳۲۱ - ) دارای مدرک لیسانس ادبیات فارسی و فوق لیسانس و دکترای تاریخ هنر ترجمه شده اند، در سال 1358 و توسط انتشارات یاشار به چاپ رسیده اند. عناوین برخی از این اشعار عبارتند از: از زبان یک هندی، بیداری، درباره مرگ، نامه های زندان، وداع، در میان خون و عرق، من و چنار و خوش بینی.