کتابهای «درباره هنر و ادبیات» گفتگوهایی بود که ناصر حریری با شاعران و هنرمندان فارسیزبان انجام داده بود. در این کتاب با مهدی اخوان ثالث و علی موسوی گرمارودی درباره زندگی و شعرشان سخن گفته است. در پایان گفتگو نیز اشعاری از آنها نیز آورده شده است.
کتاب حاضر، رساله ایست مختصر ولی مفید برای آشنایی با تاریخ نقاشی و همگامی این هنر با سخنوری در ایران. نویسنده کتاب، یک پژوهنده و سرشناس تاجیکی است که زبان مادری اش فارسی است و با ادبیات فارسی دری آشنایی دارد. از این رو درک زیبایی شناختی وی بر پایه برداشت هایش از محتوای ادبی نقاشی ها استوار شده است. ضمناً در این رساله پژوهشی نویسنده به منابع و آثاری دسترسی داشته است که نه فقط برای خوانندگان ایرانی بلکه برای پژوهندگان مغرب زمین تازگی دارد.
در فن آرایش سخن و صنایع بدیعی "سوال و جواب" را یکی از محسنات بدیع معنوی به شمار آورده اند و آن چنان است که شاعر در بیتی و یا چند بیت و یا بیش از آن، سخن خود را به صورت پرسش و پاسخ موضوع می کند و این تفنن ادبی، گاه چندان به درازا میکشد که از آغاز تا پایان یک قصیده طولانی را نیز دربر میگیرد. کتاب حاضر که "گفتگو در شعر فارسی" نام دارد بیشترین اشعاری را که تاکنون به شیوه پرسش و پاسخ سروده شده اند، شامل میشود.
کتاب حاضر حاصل گفت و شنود ناصر حریری با ابراهیم یونسی، اسدالله مبشری و بهاء الدین خرمشاهی درباره ترجمه، هنر، ادبیات، شعر ،جامعه شناسی هنر و ... است.
((ناصر حریری)) در این کتاب کوشیده است دو شخصیت شاهنامه یعنی ((رستم)) و ((افراسیاب)) را به دور از اندیشه آرمانی و ارزشهای ویژه، بررسی و معرفی نماید .نگارنده ابتدا به اجمال دوره اساطیری و پهلوانی در شاهنامه را بازگو میکند ;سپس نقش و کارکرد رستم در عهد پهلوانی و نبردهای او روایت میگردد .افزون بر آن، سعی شده چهره واقعی رستم که برخوردار از نوع انسان است با همه ضعف و قوتها به تصویر کشیده شود .در پی آن، چهره افراسیاب و تبیین شخصیت او در شاهنامه، فراهم میآید .