کتابخانه مجازی ادبیات

در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفأل‌زدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.

کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پرده‌گشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوه‌گاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصه‌ای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفان‌پژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب به‌ویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.

بیشتر بحث نویسنده در این کتاب درباره دیباچه فارسی به معنی سرآغاز و عنوان و خطبه کتاب است که در نظم و نثر فارسی به همین معنی به کار رفته و شواعد فراوان دارد و این معنی مجازا از کلمه دیباچه گرفته شده از آن روی که دیباچه کتاب «روی کتاب» و «رخسار کتاب» یا قسمت زینت و آرایش‌یافته کتاب است. در این کتاب حدود نود دیباچه گردآورده شده و تحت هفت عنوان آمده است: کتب: ادبی، تاریخی و جغرافیایی، تفسیر و علوم قرآنی، داستانی، دینی و اخلاقی، عرفانی، و کتب علمی. سهم بیشتری از این دیباچه‌ها را بخش اول یعنی کتبی ادبی گرفته است؛ زیرا آن دسته از کتب بیشتر و متنوع‌تر و غالباً دارای دیباچه‌های مفصل‌تر و ادیبانه‌تر و لطیف‌تر است.

خاقانی دارای نیروی خلق و ابداع است و ترکیبات تازه و بدیع ساخته و موضوعاتی ساخته و موضوعاتی تازه در شعر درآورده که پیش از او در شعر نیامده بود. او اندیشه‌ها و احساسات و افکار نو را در قالب‌هایی که خود ساخته بود ریخت و به جای آنکه در شعر مقلد و دنباله‌رو باشد، مبدع و مبتکر شد و سخنش در این‌باره از ادعای شاعران گذشته و به حقیقت پیوسته و مورد قبول سخن‌سنجان واقع شده است. در این کتاب برای استفاده دانش‌پژوهان و علاقمندان به شعر و ادب فارسی، گزیده‌ای از اشعار گوناگون خاقانی با شرح و توضیح کافی و نسبتا کامل فراهم آمده و سعی شده آنگونه فراهم آید که خوانندگان با مراجعه به شرح لغات و ترکیبات و معنی ابیات، به آسانی شعرهای برگزیده را درک کنند و از آن برخوردار شوند.