این کتاب دربرگیرنده هفت نوشتار به این ترتیب است: مقدماتی درباره روششناسی تطبیقی، متن شاهنامه فردوسی و بار سنگین گذشته، داستانسرا و کتاب شاهان در دنیای شعر فردوسی، دیدگاهی مخالف: آنان فقط آنچه را در کتابی یافتهاند بازگو میکنند، رستم تاجبخش، حماسه قالبی برای گفتارهای نمایشی: رجزخوانی در شاهنامه فردوسی، سوگواری زنان به عنوان اعتراض در شاهنامه. مقالات این کتاب به ترتیب درباره روششناسی تطبیقی در پژوهشهای ادبی، سنت نقالی و ماهیت تحول یابنده آن، واژه سراینده، جایگاه و اهمیت آن در شاهنامه، منابع مکتوب شاهنامه، پیشینه هند و ایرانی لقب تاجبخش رستم، حماسه و گفتار نمایشی و سوگواری زنان در شاهنامه است.
این کتاب در سه بخش فراهم آمده است: بخش اول، شامل کلیه آثار منثور فروغ فرخزاد، اعم از مصاحبهها، مقالات، نامهها و خاطرهنگاریهای اوست. در این بخش بسیاری از اندیشههای شاعرانه فروغ در جایجای نثر روشن او خود را مینمایاند. همچنین در نامهها وخاطرهنگاریهای او میتوان دنیای اندیشگی او را باز شناخت و از این شناخت در توضیح و تفسیر اشعار او بهره جست. نیز این بخش اسناد دست اولی از زندگانی فروغ به دست میدهد که با قلم و بیان خود او رقم خورده است. بخش دوم کتاب به مقالاتی که از دیرباز تاکنون درباره فروغ و هنر شاعری او نوشته شده اختصاص یافته است. در این بخش مقالاتی درج گردیده که میتواند گوشهای از هنر شاعری و با زندگانی شاعر را روشن سازد. بخش سوم کتاب به سرودههای شاعران محاصره درباره فروغ اختصاص یافته و کوشش شده تا مجموعه کاملی از مرثیهها و ستایشهای شاعران معاصر درباره افول زندگانی فروغ شعر معاصر درباره افول زندگانی فروغ شعر معاصر در این بخش درج گردد.
عده ای از دوستان دکتر عبدالحسین زرین کوب که در آبان ماه سال گذشته (2533) همزمان با برگزاری هشتمین جشن فرهنگ و هنر به دعوت اداره کل فرهنگ و هنر استان لرستان به خرم آباد سفر کردند تا در مراسم بزرگداشت وی که از طرف فرهنگ و هنر استان ترتیب یافته بود شرکت جویند مقالاتی بخاطر این مجلس تهیه کردند که اکنون به عنوان ارمغانی برای زرین کوب در مجموعه حاضر منتشر می شود. مجموعه حاضر در حقیقت تنها شامل مقالات آن عده از دوستان اوست که دعوت فرهنگ و هنر استان لرستان را توانسته اند اجابت نمایند...
این کتاب پژوهشی جدید در سلسله تحقیقات شاهنامهشناسی است که این موضوع را از دیدگاه نو بررسی کرده و در برخی نظریههای شناختهشده محققان بنام ایرانی و اروپایی درباره شاهنامه تردید کرده است. استفاده گسترده نویسنده از منابع گوناگون اسطورهشناسی ایرانی، هندی، یونانی، ژرمنی و .... اعتباری بیشتر به این کتاب بخشیده و از این نظر اهمیتی خاص دارد. مؤلف کتاب، دکتر اُلگا دیویدسن استاد زبانهای فارسی و عربی در دانشگاه برندایس آمریکاست که به مطالعات ایرانی و فرهنگ ایران علاقهای وافر دارد. به اعتقاد او بر اساس شهادت خود شاهنامه و شواهد بیرونی، فردوسی بخش مهمی از شاهنامهاش را از منابع شفاهی گرفته و خود روایات را در حین اجرای نقالی دیده و شنیده است. همچنین در این کتاب به ویژگی مهم نقالی اشاره میکند که در آن نقال در حین اجرا تغییراتی در داستان اصلی میدهد؛ تغییراتی که در این حرفه مجاز و معمول است. بدین ترتیب در مورد شاهنامه با یک متن ثابت روبرو نیستیم.