این مقاله سیر تطور اندیشه ولایت و مباحث مرتبط با آن را بر اساس امهات کتب نثر صوفیه نشان می‌دهد؛ گرچه در برخی موارد از اشعار بزرگان عرصه عرفان نیز بهره می‌گیرد. به سبب گستردگی فضای کار، پایه تحقیق عمدتاً بر آثار نثر بوده است؛ آن هم آثاری که در حوزه جغرافیایی دو مکتب عرفانی خراسان و بغداد آن روزگار شکل گرفته‌اند و اگر در این میان از مکتب عرفانی ابن عربی، برخی شاگردان او و آثارشان ـ که مربوط به حوزه اندلس هستند ـ صحبت به میان آمده به این علت است که ابن عربی مهم‌ترین نظریه‌پرداز عرفان اسلامی است؛ بویژه که محور و اساس همه اندیشه‌ها و آثار او را مسئله انسان و ولی کامل او بر تمامی کائنات تشکیل می‌دهد. از جهت زمانی نیز مقاله پیدایش نخستین نظریات را در باب ولایت از قرن سوم هجری و اندکی پیش از آن را تا آغاز دوره معاصر یعنی زمان مشروطیت به شکل مجمل بررسی می‌کند.این مقاله نشان می‌دهد چگونه افکار و اندیشه‌های افراد مختلف طی گذشت زمان بر شاخ و برگهای اصل ولایت افزوده و روز به روز به اعتلای این اندیشه یاری رسانده و آن را بارورتر کرده است؛ به علاوه ریشه و خاستگاه مواردی چون انسان کامل، تعداد اولیا، طبقات آنها و ... را نیز ـ تا حدی که مقدورو مستند بوده است ـ تبیین می‌کند.

منابع مشابه بیشتر ...

636b8c21970fb.jpg

انسان وارونه (ويژگيهاي انسان غربي): ضميمه انسان كامل از ديدگاه زردشت

هیات تحریریه موسسه مکاتباتی اسلام شناسی

کتاب حاضر نظریات تمام مکاتب مختلف جهان و فلاسفه ای را که در زمینه ارائه مدل انسان کامل سخن گفته اند، بررسی نموده و بالاخره در درس هشتم انسان وارونه (ویژگیهای انسان غربی) ضمیمه (انسان کامل از دیدگاه زرتشت) را مورد بررسی قرار داده است

634fedc108027.jpg

انسان کامل از دیدگاه نیچه - مارکس - اریک فروم

موسسه مکاتباتی اسلام شناسی

کتاب حاضر نظریات تمام مکاتب مختلف جهان و فلاسفه ای را که در زمینه ارائه مدل انسان کامل سخن گفته اند، بررسی نموده و بالاخره در درس ششم انسان کامل از دیدگاه: نیچه - مارکس - اریک فروم (اومانیسم و ماتریالیسم جدید) ارائه گردیده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57f0bcdb26134.PNG

تناسخ و قداست گياهي در شعر سپهري و شاملو

حمیرا زمردی

در اين مقاله بر مبناي نقد اسطوره‌اي به تئوري تناسخ گياهي در شعر شاعران معاصر همچون سهراب سپهري و احمد شاملو پرداخته‌ايم و جلوه‌هاي قداست گياهان در پرتو استحاله روحاني و معنوي باز نموده شده است. همچنين نگرش اساطيري و شاعرانه سپهري و شاملو در اين بعد، با ارايه شواهد شعري ايشان تبيين شده است. هدف از اين پژوهش آن است که نشان دهيم آموزه‌هاي عرفاني و معنوي در قالب يک ارتباط تثليثي متشکل از تئوري چرخه زايش، زنده بيني و آنيميسم گياهي و انگاره‌هاي انساني، نباتات جهت بيداري و آگاهي انسان و رسيدن به شناخت واقعي در تفکر برخي از شاعران بزرگ به صورت خودآگاه يا ناخودآگاه نمودار شده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله
57d65634d53e6.PNG

دوآليسم جديد سپهري

حمیرا زمردی

بينش دوگانه‌پرستي يا دوآليسم، نمودار جدال مستمر ميان قواي دوگانه در طبيعت است. در پرتو اين نمايش آييني، همواره نيكي، روشني، زندگي، فرشته و ... بر بدي، تاريكي، مرگ، ديو و ... پيروز مي‌شود. اما بر مبناي عصيان و نوانديشي در شعر معاصر خصوصا در انديشه سپهري تاريكي، مرگ، شب، مرداب، لجن و ... مقولاتي قابل ستايش هستند و همواره روشني از دل تاريكي بر مي‌آيد و مرگ پايان حقيقت تصور نمي‌شود. در اين مقاله اين نازنين بيني و بينش عارفانه كه تا اندازه‌اي مطابق با تفكرات بودايي است در هشت كتاب سپهري مورد بررسي و پژوهش قرار گرفته است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی
مقاله