کتابخانه مجازی ادبیات

مطالبی که در این دفتر جمع آوری شده است مقالات و نقدهایی است که در طی دوازده سال گذشته به مرور نوشته و در مجله های مختلف، به خصوص در نشر دانش چاپ شده است. سه مقاله و نقد قبل از انقلاب و مابقی بعد از انقلاب نوشته شده است، بعضی مقاله است، بعضی مطالبی است که به مناسبتهایی به عنوان سرمقاله نوشته و در نشر دانش چاپ شده است بعضی دیگر نقدهایی است که بر کتابهای فارسی و انگلیسی نوشته شده است. همه مقالات و نقدها تالیفی است به استثنای یک مقاله که از انگلیسی ترجمه شده است و آن مقاله "نزاع دیوانگان با خدا" نوشته هلموت ریتر است. (تاریخ و محل اولین چاپ مقالات و نقدها در انتهای هر مقاله ذکر شده است)

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

جلد دوم این دفتر به دوفصل از کتاب اول اختصاص دارد. در فصل نخست خواب و خواب مصنوعی بررسی میگردد و به یاری آزمایش هایی که انجام میشود نتیجه هایی عینی و به دور از هرگونه مفهوم ایدالیستی به دست می آید. در فصل دوم، موضوع سخن فیزیولوژی و روانشناسی است. گفتارهای این فصل نشان دهنده چگونگی کاربرد روش های فیزیولوژیک در بررسی قانون های حاکم بر فعالیت روانی انسان است. همچنین می توان دید که پاولوف چگونه با جان گرایی و دوگانه پرستی روان شناسانی که بنیاد مادی جریان های روانی را نمی پذیرفتند به مبارزه برمیخیزد و نظریه بنیادی خود را درباره شالوده مادی نمودهای روانی درمیان میگذارد. نظریه های پاولوف درباره درآمیختن عنصر روانی و عنصر فیزیولوژیک ، عنصر ذهنی و عینی، نشان دهنده گرایش پایدار ماتریالیستی او به پرکردن شکافی بود که ایده آلیست ها میان واقعیت مادی جهان عینی و آگاهی انسان پدید آوردند.