ابوالمعانی بیدل رشد و انکشاف زندگی اجتماعی را در گرو رعایت آداب عرفان اجتماعی دانسته و آن را به بهترین شیوه برای تعلیم دیگران ارائه و بیان میدارد. او دارای عارفان محکم و مستدلی است که در کلام وی میتوان ایهام، اشارات، کنایات و مثالات نهایت پرمعنی و کمنظیری را دریافت. در این کتاب یکی از غزلیات بیدل که شارح آن را بعنوان «پهلوی عجز» معرفی کرده، شرح و تفسیر شده است.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.
آثار و بناهای تاریخی هر کشور، آیینه هویت و نمونه توانمندی مردم آن در صفحات تاریخ درخشان آن بوده که احیاء، حفظ و معرفی آنها وظیفه همگانی است. هرات باستانی که در اعصار گذشته دارای مدنیتهای جهانشمول و کمنظیری است، در تاریخ به «نگین خراسان» مشهور بوده و بهویژه هرات در قرن نهم هجری به مرکز «رنسانس شرق» شهرت جهانی دارد. نویسنده در این کتاب به معرفی مختصر تعدادی از بناهای تاریخی و اماکن مقدس این دیار کرده است.