کتابخانه مجازی ادبیات

به شاهنامه تنها از نظر یک حماسه هنری و شعر بلند نباید نگریست که این فروترین جلوه کار فردوسی است. شاهنامه مظهر ایستادگی و جاودانگی ملت ایران است. درخشی در تاریکی اختناق و فریاد رعدآسایی در خلا ارزشهای بشری. فردوسی برای خویش رسالتی قائل بود. تصمیم گرفت مجمع شاعران را با همه شهرتهایش، کامروایی های جوانی را با همه لذتهایش، دربار امیران و شاهان را با همه نعمتهایش به یک سو نهد، که تنها از عاشقان ساخته است. او با خویشتن پیمان کرد هر سخنی درباره عظمت ایران و قهرمانی های مردم آن یافته شود افسانه یا حقیقت به شعر درآورد و در میان مردم بپراکند تا کشش شعر و موسیقی آن با جلوه پهلوانی ها و دلیری ها درآمیزد و در جان شنونده جای گیرد و او را به جنبش و هیجان درآوردو به استقلال طلبی و مقاومت و فداکاری رهنمون گردد. فردوسی با اراده ای استوار روی بکار آورد و به سرودن مشغول شد. دو سال و پنج سال و ده سال نه، سی سال... و بدین گونه بود که داستان قهرمانی های ملت ایران و بزرگترین و ارجمندترین اثر حماسی جهان به وجود آمد، در زمانی که نامی از محمود غزنوی نبود....

فرهنگ نو به سبک دایره المعارف های کوچک اروپا تالیف شده، یعنی علاوه بر لغات مصطلحه زبان، اصطلاحات علمی: فیزیک، شیمی، جغرافیا، تاریخ و غیره را نیز شامل است. در قسمت جغرافیا و تاریخ مطالب راجع به ایران را قدری مفصل تر نگاشته اند تا مراجعه کنندگان اطلاعات بیشتری در مورد وطن خود داشته باشند. گذشته از لغات عربی و ترکی لغاتی هم که از السنه اروپایی گرفته شده اند چون از استعمال اغلب آنها ناگریز بودند و تقریبا حیثیت بین المللی هم دارند با املاء لاتینی درج شده اند. در ضبط لغات عربی تلاش شده لغاتی جمع آوری شود که در زبان فارسی مورد استعمال هستند. از لغات مهجوره فارسی هم آنهایی را که سهل التلفظ بوده و ممکن است جای بعضی لغات خارجی را بگیرند مندرج ساخته اند

نگارنده در مقدمه کتاب می گوید: یکی از اصول مهم شناسایی هر امری توجه به سابقه آن است؛ همچنانکه بر همه معلوم است تعاون نیز سابقه ای بس طولانی و پراهمیت دارد و با اینکه از کسانی که با تعاون سروکار دارند از تاریخچه آن نیز مطلعند اما از انعکاس آن در ادب فارسی در کتب عادی چیزی به چشم نمی خورد؛ این بود که نگارنده بر آن شد این جلوه را نیز از زوایای کتب منثور فارسی و متون ادبی قدیم و جدید تا حد مقدور آشکار کند و بخصوص برای دانشجویان روشن سازد که نویسندگان و صاحبنظران ما نیز بدین امر توجه داشته اند منتهی کیفیت امر آنچنان نبوده است که امروز آموخته ایم بلکه صورتهای اولیه همکاریهای دسته جمعی در هر جامعه ای بخصوص در جامعه پیوسته کشور ما که در همه حال با ستقلال و سربلندی می زیسته و از کلیه تهاجمات نظامی و تموجات سیاسی سربلند بیرون آمده به فراوانی وجود داشته است و چون غرض این بوده است که نص مسائل تعاونی از کتب مختلف ادبی انتخاب گردد ناچار به جستجو در آن متون پرداخته و قسمتهایی را که کم و بیش با موضوع مربوط بوده است ذکر نموده است ...

مثنوی جلال‌الدین محمد مولوی اثری است بزرگ و پهناور که از جهات گوناگون می‌توان در آن تتبع و بررسی کرد از جمله از نظر: معارف اسلامی، افکار عرفانی، عواطف انسانی، اندیشه‌های اخلاقی و تربیتی و اجتماعی، حکایات و قصص و نحوه داستان‌پردازی، تصویر و تمثیل اشخاص داستان، کیفیات شعری و بیان شاعرانه، وسعت واژگان و قوت تعبیر، اختصاصات زبان... دکتر غلامرضا سلیم با تعمق در افکار مولوی و حکایات مثنوی و نکته اندیشیهای شاعر عارف آن اصول کلی را که وی در زمینه مباحث تربیتی و اجتماعی و اخلاقی بیان کرده است استخراج و تنظیم و تالیف می‌کنند و نتیجه استنباط خود را به زبانی ساده و همه‌کس فهم به قلم می‌آورند و هرجا اقتضا کند این اندیشه‌ها را با موضوعاتی عمومی و کلی که همیشه از جمله امروز از برای بشر مطرح است می‌سنجند و خوانندگان بخصوص جوانان را با عوالم فکری مولوی و نحوه برخورد او با این مسائل آشنا می‌کنند.