ملل و اقوام مختلف به گونهای داوری و آزمون معتقد بودهاند که توسط آن بر محاکمات پیچیده فائق میآمدهاند. این داوریها که تا سالهای اخیر نیز بعضاً وجود داشته، در ایران و جهان با نامهایی چون: اوردالی، اوردیل، دوئل، ور، چاره آتشان، آزمون ایزدی، سوگند و ... خوانده میشده است. این آزمون هنگامی برپا میشده که داوری بینتیجه میمانده و دلایل موجود نمیتوانسته مجرم را بنمایاند؛ بهناچار متهم باید به آن تن میداده است. واژگانی که برای نامیدن این آزمون داوری به کار میرفته، گویای آن است که این قضاوت جز با حضور و نظارت ایزد ممکن نبوده است. این کتاب با اتکا به اسناد موجود که این آیین را تا چند هزاره قبل مینماید، پیشینه و گونههای این داوری و آیین آن را در ایران و جهان یافته و به خواننده معرفی میکند.
نگارنده در ابتدای کتاب یادآور میشود که "موسیقی عامیانه ناظر بر وقایع مهم زندگی از جمله تولد تا مرگ است .این هنر بنابه مقتضیات زمان و مکان و موضوع فرق پیدا میکند و در واقع بیان احساسات پاک و صادقانه مردم است که در فرم و قالب مناسب با موضوع و فعالیت ارائه میشود .موسیقی عامیانه ایران در تمام اشکال خود سرشار از مضامین اسلامی است و این امر جزء ویژگیهای این هنر ساده و بی پیرایه نیز محسوب میشود ."وی در این کتاب نغمهها و سرودههای عامیانه را در قالب یازده موضوع که عمدتا نام و نشانی از مولای متقیان علی (ع) دارند گردآوری و بررسی نموده که عبارتاند از" :ترانههای کار"، "دامداری"، "اعتقادات و باورهای عامیانه در خصوص ابزار موسیقی"، "نغمات و دعاهای رمضان"، "موسیقی در آیینهای نوروزی"، "دوبیتیهای عامیانه"، "متلها یا قصه ترانههای عامیانه"، "لالاییها"، "نغمههای عروسی"، "نغمههای حماسی " و "ترانههای مذهبی ."در بخش انتهایی کتاب، "منابع و ماخذ "و "نمایه "فراهم آمده است .
در "فرهنگ اصطلاحات عامیانه جوانان "علاوه بر معنای هر واژه یا اصطلاح، در صورت لزوم، به مقوله دستوری، زبان منبع، مترادفها و متضادها اشاره شده است .این فرهنگ با مثالها و توضیحاتی نیز همراه است .