کتابخانه مجازی ادبیات

شهر اصفهان به لحاظ قدمت تاریخی و درخشش فرهنگی که از دیرزمان با خود داشته است همواره مورد توجه مورخین، اندیشمندان و محققین بوده است. اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان در تلاش برای هرچه نمایانتر نمودن چهره پرصلابت و غنای فرهنگی شهر اصفهان به ویژه در راستای بزرگداشت و تجلیل از سرآمدان این خطه، تحقیق و تالیف حاضر را به حضور شیفتگان علم و معنویت تقدیم می‌نماید. محمدحسین ریاحی این کتاب را بر اساس یادداشتهای مرحوم استاد سید مصلح الدین مهدوی نگاشته است.

کتاب سفینه المحمود اثری از محمود ميرزا قاجار به كوشش دكتر خيام پور در دو جلد اين كتاب به احوال و شخصيت و افكار فتحعليشاه قاجار و جامعه شناسي دوران وي ميپردازد ...محمود ميرزاي قاجار در كتاب خويش "سفينه المحمود" حدود مملكت آذربايجان را با دقت تمام ترسيم كرده است. وي حدود شمالي آذربايجان را به دربند در داغستان روسيه و گرجستان در قفقاز؛ و حدود غربي آذربايجان غربي را در غرب به ارزروم (ارضروم) در شمال شرق تركيه مي رساند. او شهرهاي اوردوباد، ايروان، قره باغ، شكي، شروان، دربند، قبه، باكو، بيلقان در قفقاز و همچنين شهر تالش در ساحل درياي خزر، شهر همدان و شهر فعلا كردنشين ساوجبلاق (مهاباد) در شمال غرب ايران را از شهرهاي معروف مملكت آذربايجان دانسته است. وي مي گويد: «مملكت آذربايجان و تشخص ولايات آن: در ابتدايش از رودخانه قيزيل اوزن است و انتهايش به گرجستان متصل، از طرفي به ارزنه الروم و دربند. معروف به چند شهر است، اعظم [آنها] دارالسلطنه تبريز. قصبات و شهرهاي معروفش به اين تفصيل است: اردبيل، اهر، مشكين، سراب، خلخال، تبريز، مرند، اردوباد، ساوجبلاق، سلماس، خوي، نخجوان، ايروان، گنجه، قره باغ، شكي، شروان، دربند، قبه، بادكوبه، تالش، بيلقان، ارومي، صائين قلعه، همدان. اهل آن ديار به صداقت معروفند و اغلب ترك زبانند...

ماهیت علمي ادبي‍ات، به عنوان تجلي شهودي و رواني آدمي، تاكنون به طور كامل مورد بررسي و تحليل قرار نگرفته است. اغلب نظريه‌پردازان ادبي نيز آن را از منظر زيبايي‎شناختي و يا اخلاقي مورد توجهه قرار داده و گاهي نيز آن را در حد التذاذ نفساني پايين آورده‌اند. در حالي كه ميان كاركردهاي غريزي ذهن و كاركردهاي ادبي و در پي آن ميان احساس و انديشه انسان با جهان هستي رابطه هماهنگ و تنگاتنگي وجود دارد كه از طريق تخیل‌ ادبي اين شناخت و ارتباط برقرار مي‌گردد. جلوه‌هاي بياني سخن ادبي نيزـ مانند نماد، استعاره، تمثيل، رويا و داستان و... ـ همگي صورت‌هاي مختلف معرفتي و انديشه‌زايي ادبيات به شمار مي‌آيند. در اين مقاله سعي شده تا ضمن بررسي آرا نظريه‌پردازان مهم ادبي جهان، مولفه‌ها و مشخصه‌هاي علمي و انديشه‌زايي ادبيات نيز مورد شناسايي و تبيين قرار گيرد.

مولوی بر اساس دریافت‌های شهودی خود و با تاسی از آیات قرآنی و دانش دینی خود، کلیه ذرات عالم را با شعور، زنده و فعال می‌شمارد که در یک هماهنگی کامل و ذاتی، با شعور حاکم بر هستی در ارتباط است. این ارتباط زمانی کامل می‌شود که اجزاء هستی؛ از جمله انسان، از بعد ماد ی خود دور شده، بر بعد معنوی و روحی خود بیفزاید. این همان قانون آنتروپی (کهولت مادی) و نگانتروپی (افزایش حیات معنوی) در فیزیک است. مولوی مانند انیشتین به دو نوع نور حسی و تقدیری معتقد است و مرگ انسان را نیز تبد ل بعد مادی به نور تقدیری و جاودانگی برمی‌شمارد. در نظر مولوی بهره‌مندی انسان از نور تقدیری و ازلی و ارتباط با کلیت حاکم بر جهان هستی و دست‌یابی به جاودانگی نورانی، در سایه کسب قابلیت حسی یا شعور باطنی و شهود میسر است.