کتابخانه مجازی ادبیات

"بلند آفتاب خراسان "مجموعه‌ای است مشتمل بر نوشته‌ها و سروده‌هایی که پس از درگذشت "محمدتقی ملک‌الشعرای بهار "در مراسم تشییع جنازه وی و طی چند سال به مناسبت‌های مختلف از جمله مراسم یادبود آن استاد در نشریات فارسی به چاپ رسیده است .این مجموعه متشکل از دو جلد است که جلد اول آن در سه بخش تنظیم شده است :بخش اول مشتمل است بر گزارش‌ها، مقاله‌ها و تحقیقات مختلف مربوط به زندگی و شخصیت بهار ;بخش دوم، برگزیده‌ای است از اشعاری که در رثای استاد سروده شده است ;بخش سوم حاوی چند مطلب در نقد و معرفی کتاب "بهار و ادب فارسی "است که نگارنده در سال 1351در دو مجلد آن را انتشار داده است .(این مطالب، اشاراتی است چند درباره نویسندگی ملک الشعرای بهار) .

سید هاشم موسوی حداد یکی از عارفان نامیِ شیعه و از شاگردان برجسته‌ی سید علی قاضی بود. سید هاشم در شهر کربلا متولد شد و در نجف اشرف به تحصیل علمِ دین پرداخت. این طلبه‌ی وارسته هیچ در بند دنیا و تجملات مادی نبود، و از درآمد حاصل از نعل‌سازی، به ساده‌ترین شکل ممکن روزگار می‌گذرانید؛ در واقع لقب حداد (به معنی آهنگر) با توجه به حرفه‌ی ایشان به وی اطلاق شد. سید هاشم حداد در سال 1279 متولد شد، و به سال 1363 از دنیا رفت. از وی نامه‌هایی چند به جامانده، که توسط شاگردشان، سید محمدحسین حسینی طهرانی گردآوری شده، و ذیل کتاب روح مجرد در اختیار علاقه‌مندانِ این موحد نامی قرار گرفته است. در کتاب نامبرده همچنین، در باب مهم‌ترین رئوس فکری و جالب‌توجه‌ترین اعتقادات دینی حاج سید هاشم موسوی حداد نیز بحث شده است. کتاب روح مجرد در قالب دوازده بخش کلی تنظیم گشته است. سید محمدحسین حسینی طهرانی که خود یکی از بزرگان حوزه و از عالمان شاخص دوران به شمار می‌رود، در کتاب روح مجرد نهایت همّ خود را به کار برده تا فقط پاره‌ای از روشنای روح و قطره‌ای از دریای ایمان یار و استاد خود، حاج سید هاشم را بر ما که مخاطبین کتاب او هستیم، آشکار سازد. از بخش‌های جالب توجه کتاب صوتی روح مجرد، خصوصاً باید به قسمت‌هایی اشاره کرد که در آن‌ها اشاراتی به علاقه‌ی حاج سید هاشم به عرفانِ مولوی و ابن عربی شده است؛ علاقه‌ای که البته انتقاداتی را از سوی برخی از ظاهربینان متوجه ایشان نمود؛ اما به هر رو، مانعی در غور حاج سید هاشم در حالات عرفانی نشد.

«مفاخر آذربايجان» اثر عبدالرحيم عقيقى بخشايشى، كتابى است پيرامون زندگى بزرگان و دانشمندان منطقه آذربايجان. كتاب با مقدمه نويسنده در اشاره به نقش آذربايجان و مفاخر آن، آغاز و مطالب كه شرح حال تنی چند از شخصيت‌هاى افتخارآميز آذرى مى‌باشد، در چهار جلد تنظيم شده است. نويسنده كتاب را به 15 محور تقسيم‌بندى نموده است. اين محورها در عرصه‌هاى فقه، تفسير، عرفان، ادب، هنر، شعر، جهاد و شهادت، نيكوكارى، نوآورى، فرزانگى در عرصه خلاقيت، تجارت، ورزش، تعليم و تربيت مى‌باشد. جلد اول، در مورد فقيهان و مفسران؛ دوم، عارفان و فيلسوفان؛ سوم، شاعران، نويسندگان و خوشنويسان؛ چهارم، شهيدان و نيكوكاران. مؤلف در تامين هدف خود، دو تبصره آورده كه تا حدودى دست او را باز گذارده است: اولا مفاخر و بزرگان آن ديار را از دوران اسلامى به بعد، مورد مطالعه قرار داده است. ثانيا دائره مفاخر را تنگ و تنگتر گرفته و آنها را در 15 محور اساسى مورد عنايت توجه خاص قرار داده است. اين مجموعه با توجه به موضوعات مطرح شده و با عنايت به تنوع آن، در نوع خود تازگى دارد و دربرگيرنده عنوان‌هاى جديدى است كه در كتاب‌هاى مشابه، كمتر به چشم مى‌خورد، مانند جهاد و شهادت، خيرين و نيكوكارى، ورزش و ابتكار يا تجارت و اقتصاد، نوآورى و فرزانگى. هركدام از آنها از عناوين جديدى هستند كه باب تازه‌اى را به روى محققان مى‌گشايند. نكات قوت كتاب، فراگيرندگى و وسعت ديد اين مجموعه است كه مطالب خود را تنها محدود به دائره جغرافيايى مخصوص آذربايجان شرقى و غربى يا استان اردبيل ننموده است، بلكه آن سوى ديار آذربايجان و قفقاز جدا شده از پيكره آذربايجان فعلى و 17 شهر دور مانده از مام وطن مانند باكو، گنجه، شيروان، ايروان، دربند و شماخى و ... را نيز مورد نظر قرار داده است و از شاعران آن ديار مانند نظامى گنجوى، خاقانى شيراوانى، مجيرالدين بيلقانى، صدراى باكويى، حاج زين العابدين تقى‌اف، شيخ شامل قفقازى و از مناطق قره باغ، دربند، قفقاز، و دانشمندان و شاعران آن ديار نيز سخن به ميان آمده است.

«مفاخر آذربايجان» اثر عبدالرحيم عقيقى بخشايشى، كتابى است پيرامون زندگى بزرگان و دانشمندان منطقه آذربايجان. كتاب با مقدمه نويسنده در اشاره به نقش آذربايجان و مفاخر آن، آغاز و مطالب كه شرح حال تنی چند از شخصيت‌هاى افتخارآميز آذرى مى‌باشد، در چهار جلد تنظيم شده است. نويسنده كتاب را به 15 محور تقسيم‌بندى نموده است. اين محورها در عرصه‌هاى فقه، تفسير، عرفان، ادب، هنر، شعر، جهاد و شهادت، نيكوكارى، نوآورى، فرزانگى در عرصه خلاقيت، تجارت، ورزش، تعليم و تربيت مى‌باشد. جلد اول، در مورد فقيهان و مفسران؛ دوم، عارفان و فيلسوفان؛ سوم، شاعران، نويسندگان و خوشنويسان؛ چهارم، شهيدان و نيكوكاران. مؤلف در تامين هدف خود، دو تبصره آورده كه تا حدودى دست او را باز گذارده است: اولا مفاخر و بزرگان آن ديار را از دوران اسلامى به بعد، مورد مطالعه قرار داده است. ثانيا دائره مفاخر را تنگ و تنگتر گرفته و آنها را در 15 محور اساسى مورد عنايت توجه خاص قرار داده است. اين مجموعه با توجه به موضوعات مطرح شده و با عنايت به تنوع آن، در نوع خود تازگى دارد و دربرگيرنده عنوان‌هاى جديدى است كه در كتاب‌هاى مشابه، كمتر به چشم مى‌خورد، مانند جهاد و شهادت، خيرين و نيكوكارى، ورزش و ابتكار يا تجارت و اقتصاد، نوآورى و فرزانگى. هركدام از آنها از عناوين جديدى هستند كه باب تازه‌اى را به روى محققان مى‌گشايند. نكات قوت كتاب، فراگيرندگى و وسعت ديد اين مجموعه است كه مطالب خود را تنها محدود به دائره جغرافيايى مخصوص آذربايجان شرقى و غربى يا استان اردبيل ننموده است، بلكه آن سوى ديار آذربايجان و قفقاز جدا شده از پيكره آذربايجان فعلى و 17 شهر دور مانده از مام وطن مانند باكو، گنجه، شيروان، ايروان، دربند و شماخى و ... را نيز مورد نظر قرار داده است و از شاعران آن ديار مانند نظامى گنجوى، خاقانى شيراوانى، مجيرالدين بيلقانى، صدراى باكويى، حاج زين العابدين تقى‌اف، شيخ شامل قفقازى و از مناطق قره باغ، دربند، قفقاز، و دانشمندان و شاعران آن ديار نيز سخن به ميان آمده است.