کتابخانه مجازی ادبیات

محمدکاظم کاظمی مولف کتاب هم زبانی و بی زبانی در مورد موضوع کتاب این گونه می گوید: من در این کتاب با دلایل و شواهد مختلف از متون کهن و آراء دانشمندان امروز، نشان داده‌ام که «فارسی» و «دری» در واقع دو نام است برای یک زبان واحد، و حدود نیم قرن است که گروهی برای جداسازی ملل همزبان و تضعیف زبان فارسی، با این ترفند، زبان ما را دوپاره کرده‌اند. هم‌چنین در آنجا نشان داده‌ام که تا نیم قرن پیش، این زبان حتی در مجامع رسمی و علمی کشور ما نیز «فارسی» خوانده می‌شده است. این سخن شاید امروزه عجیب به نظر آید، ولی در این کتاب با شواهد و مدارک کافی ثابت شده است.

گویشها جزیی از فرهنگ هر ملت است که ریشه در قلمرو فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین و گذشته ملل و اقوام کهنش دارد. حفظ و ضبط گونه های گویشی قبل از نابودی کاری پر اهمین و خطیر است. از طرفی سالخوردگان که تنها بازماندگان میراث گویش ما هستند امروز و فردا درمی‌گذرند و ما را از گنجینه‌ای غنی و ارزشمند محروم می نمایند و واژه ها یکی پس از دیگری خاموش و فراموش می‌شوند. و این روند رو به جلو می‌رود تا بخشی از فرهنگ کهن ما رابپوشاند، پس بر ما فرض است که میراث گذشتگان را که گویش هم بخشی از آن است حفظ کنیم و به آیندگان بسپاریم. این دفتر که شامل واژگان و کنایات موجود در گویش شهربابک است براساس همین ضرورتها طی چند سال تلاش و کوشش مداوم جمع‌آوری و ضبط شده است...

منظور از این بررسی، نخست ضبط و ثبت گویش‌های رو به فراموشی‌نهاده نراق و محلات و بعد از آن برآورد شماره گویش‌های زنده و نمونه‌برداری از آنها در منطقه‌ای بوده است که از شمال به قم، از خاور به تفرش و اراک و خمین، از جنوب به اصفهان و گلپایگان و از باختر به کاشان محدود می‌گردد. گویش‌هایی که در این بخش بدان‌ها سخن گفته می‌شود، در همه جا «راجی» یا «رایجی» نامیده می‌شود.