نویسنده در این کتاب کوشیده که به داستان پیدایش نوروز با دیدی نوین نگریسته و با بررسی در متنهای کهن که سخنانی درباره نوروز در آنها یاد شده است، بنیاد راستین و انگیزه برپاداشتن آن را از میان نوشتهها و افسانهها بیرون کشیده و نیز همبستگی آن را با بنیادنهادن کاخهای شهر آیین تخت جمشید در فارس و کارهای داریوش بزرگ در این زمینه روشن سازد و چون شاهنامه فردوسی یکی از کهنترین و نخستین منابعی است که میان داستانهای آن از نوروز و جمشیده سخن رفته است، از اینرو در نخستین گام از آن گفتگو شده و سپس به نوشتههای دیگر پرداخته شده است.
همه نیازها و سودهای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ما، ریشه در این مایه های فرهنگی دارند. و وارونه پنداشت آنها، فرهنگ ما رونوشت تاریخ ما نیست. پیشینه فرهنگی، غیر از سنت فرهنگی است. چه بسا فرهنگ، علیرغم تاریخ، بالیده است. اسطوره های مردمی ما، فرهنگ بسیار عالی علیرغم تاریخ سیاسی و دینی و نظامی ما فراهم آورده است. فرهنگ سیاسی ما را، حکومتمداران فراهم نیاورده اند، بلکه مردم ما، همان مردمی که اکنون از پژوهندگان و روشنفکران، بخود رها ساخته شده اند. و نوروز جمشیدی نیز، یکی از بزرگترین ستونهای این بنای فرهنگ سیاسی است...
نوروز بزرگترین آغاز است؛ آغاز رویش و بالندگی. مروری بر باورهای مردم جهان درباره نوروز، نمایانگر آن است که ملتها و اقوام گوناگون به افتخار بیداری طبیعت و آغاز فصل بهار که جشن بزرگ آریاییان است، آن را جشن میگیرند. این کتاب به قضایا و مسائل طبیعی و اجتماعی درباره نوروز میپردازد. از جمله اینکه نوروز را چرا جشن میگیرند و نوروز چیست و همچنین در این کتاب به جشنهای نوروز در کشورهای مختلف پرداخته شده است. از جمله مطالب مورد توجه در این کتاب بحث نوروز در شعر است.
مطالعه و نمایش تطور لباسهای یک ملت، امروزه نهتنها از لحاظ تعقیب سیر تاریخی و درک زیبایی و تنوع آنها قابل تعمق است، بلکه از نظر فهم روانشناسی و عادات و رسوم مخصوص آن مدت نیز شایان توجه میباشد. بنابراین از مطالعه شکل و انواع لباسها در زمانها و مکانهای مختلف میتوان به روحیات یک قوم پی برد. بر همین اساس برای پی بردن به سیر تاریخی و تطورات البسه زنان ایران در این کتاب به بررسی لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا زمان کنونی (زمان نشر کتاب) پرداخته شده است.
طبق تحقیقات دانشمندان مردمشناسی و نژادشناسی، کولیها تیرهای از مردم هند شمالی بودهاند که از زمانهای بسیار قدیم دستهدسته از سرزمین خود کوچیده و در سرتاسر جهان پراکنده شده، در هر مکان و محلی به مناسبتی نامی یافتهاند و شاید بتوان گفت که هیچ قومی در جهان به اندازه کولیها دارای نامهای گوناگون نیست؛ ولی طبعاً نام اصلی این طایفه چیز دیگری جز آنچه که همدیگر را با آن مینامند، نمیتواند باشد. تاریخچه کولیها در آسیا بهویژه سابقه پیدایش آنها در ایران بسیار طولانیتر و بیشتر از اروپاست و بنا بر اشارات مختصری که در کتابهای شرقی از جمله کتب ایرانی درباره این قوم وجود دارد، گویا نخستین دستههای مهاجر کولی در روزگار ساسانیان وارد ایران گردیدهاند. در این کتاب به کولی و زندگی او و مباحث مختلف درباره این قوم از دوران کهن تا کنون بحث و بررسی صورت گرفته است.