کتابخانه مجازی ادبیات

یکی از مسائل مبهم و غامض ادبیات، چگونگی بازگشت ادبی است. بازگشت ادبی مرز انفصال و گسست ادبی در حوزه فرهنگ و تمدن مشترک است. بنا بر اسناد تاریخی، تا برهه‌ای از تاریخ، سنت ادبی متجانس و همگنی را در جغرافیای فرهنگ مشترک می‌توان دید. بازگشت ادبی در ایران سبب می‌شود تا فرایند سنت ادبی همگن دچار گسست گردد. سخنوران و ادیبان ایرانی با گزینش سبک خراسانی و عراقی، آگاهانه و ارادی از سبک هندی فاصله می‌گیرند. اما سبک هندی در سه حوزه فرهنگی افغانستان، شبه قاره و ماوراءالنهر استمرار می‌یابد. این کتاب تلاش می‌کند تا علل و عوامل بازگشت ادبی را برجسته نموده تا بتواند فرایند تداوم سبک هندی را استدلال نماید.

در سال ۱۳۷۳ شمسی "مجموعه مقاله‌های سیمنار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی" از سوی "سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها" منتشر شد‌. مترجم ۱۱ مقاله را از زبان فارسی به زبان اردو ترجمه کرده است: سرچشمه ادبیات فارسی پیش و پس از انقلاب/ احمد احمدی ، نگاهی به شعر انقلاب نور/ منوچهر اکبری، ویژگی‌های زبانی و سبکیِ ادبیات انقلاب اسلامی/ مصطفی اولیایی، نقش علامه اقبال در شکوفه‌کاری زمین مساعد ادبیات انقلاب اسلامی// شاهد چودَری، نگاهی به ویژگی‌ها و تحولات ادبیات انقلاب اسلامی/ ابوالقاسم‌ رادفر، حماسه‌نویسی در شعر انقلاب اسلامی/ غلام رسول رحمدل، شاعران نوواردِ انقلاب اسلامی/ مهدی رستگار، ویژگی‌های عرفانی و حماسی نوشته‌های حضرت امام خمینی/ فاطمه طباطبایی، بحثی درباره ماهیت ادبیات انقلاب اسلامی/ غلامعلی حداد عادل، آوازهای نسل سرخ/ عبدالجبار کاکایی، داستان‌نویسی کوتاه در ادبیات معاصر ایران/ محمدباقر نجف‌زاده بارفروش.

اين پژوهش، با بررسي پيوند ادبيات و هنر، درپي يافتن پاسخي براي اين پرسش است که دليل گستردگي اين پيوند در شعرهاي نظامي، به هنر شعر و شاعري برمي‌گردد ـ که قابليت جاي دادن ساير هنرها را در خود دارد ـ يا اينکه شاعر هنري به مانند نظامي، با آگاهي گسترده از هنرهاي گوناگون، اين گنجايي را در شعر ايجاد کرده است؟ ضرورت اين تحقيق، نياز پرداختن به مباحث ميان رشته‌اي و بينامتني است که امروزه در جامعه ادبي، فراوان احساس مي‌شود و سنجه ما در اين بخش، آميختگي و جريان‌سازي هنرها در شعر است و به همين دليل از برخي هنرها که تنها اشاره‌اي به آنها شده بود، گذشته‌ايم. آغاز پژوهش، بررسي ادبيات و هنر در مفهوم سنتي و خاص آن است و در ادامه با گريزي به تعريف هنر از ديدگاه نظامي، نمود هنرها در اشعار او برجسته مي‌شود.

اگرچه گرشاسب‌نامه اسدی طوسی کتابی حماسی است که شخصیت‌های اصلی آن را مردان مبارز تشکیل می‌دهند، حضور برجسته زنان را در آن نمی‌توان نادیده گرفت. در این پژوهش، تلاش بر این بوده است تا هویت زنان و نقش آنان در شکل‌گیری جریانات جامعه و مسایل مربوط به آنها با تکیه بر گرشاسب‌نامه بررسی شود. بخش اول، تحلیل شخصیت‌هایِ زن گرشاسب نامه را شامل می‌شود و در بخش دوم، مسایل مربوط به زنان، ازدواج و خانواده پیگیری شده است. نتیجه‌ای که از این تحقیق متصور بوده است، پاسخ‌گویی به برخی از شبهه‌های ایجاد شده در زمینه کم رنگ بودن نقش زنان در جامعه ایران آن زمان بوده است که مستندات متن، این شبهه‌ها را باطل می‌کند. نکته‌ای که نباید دور از چشم قرار گیرد، این است که گرشاسب‌نامه، کتابی حماسی است که موضوع آن، جنگ‌ها و هنرنمایی‌های پهلوانی است، بنابراین، بسامد بالای مسایل زنان در این کتاب، پویایی جامعه زنان را در آن عصر نشان می‌دهد.