در گلستان سعدی داستان‌هایی هست که همگی به شجره ممنوعه باغ بهشت می‌مانند. وجود چنین داستان‌ها در کتابی که در زمره برجسته‌ترین نمونه‌های نثر فارسی به شمار است، برای بسیاری پرسش‌انگیز بوده است. تداوم تاریخی همراه با گستره فراگیر این قبیل آثار ادبی به پژوهشگر ادبی جرئت می‌دهد که آنها را نمودهای گوناگون یک شاخه بخصوص از ادبیات فارسی در نظر آورد؛ شاخه‌ای که می‌توان آن را، ادبیات گلخنی نام نهاد. قصد من در اینجا تنها گشودن راهی برای یافتن پاسخ‌هایی پذیرفتنی به سه سؤال در این‌باره است: 1. چرا در فرهنگ ما نسبت به ادبیات گلخنی از دیرباز با رواداری و تسامح برخورد کرده‌اند و تا آغاز جنبش تجددطلبی کسی متعرض آن نشده است؟ 2. چرا هیچ نکوشیده‌اند گلستان سعدی و دیگر کتاب‌هایی را که از دیرباز تا آغاز جنبش تجددطلبی به عنوان متون درسی در اختیار نوآموزان می‌گذاشته‌اند، از ادبیات گلخنی بپالایند؟3. چرا فرهنگ ما با آن همه آسان‌گیری و رواداری که نسبت به ادبیات گلخنی از خود نشان داده است، وجود چنان چیزی را در هیچ نوع از ادبیات جدید و نووارد برنمی‌تابد؟

منابع مشابه بیشتر ...

655b63dfbae17.jpg

بوستان سعدی

مصلح‌الدین سعدی شیرازی

بوستان، همتای جاودانه‌ی گلستان، با این تفاوت که منظوم است. این منظومه‌ی چهارهزار بیتی همانند گلستان داستان به داستان و مواعظ شیرینی در آغاز یا انجام هر داستان در آن آمده است. وزن این منظومه، همانند شاهنامه‌ی فردوسی (بحرمتقارب) است. این اثر درخشان هم‌مانند گلستان مخاطب عام و خاص دارد و مطبوع هر طبعی است، و بیش از هفتصد سال است که در اقلیم فارسی زبان (علاوه بر ایران، شبه قاره‌ی هند، افغانستان و آسیای میانه به ویژه سمرقند و بخارا و تاجیکستان) در مکتب‌خانه‌ها و سپس در عصر جدید در آموزشگاه‌ها و مدارس عالی و دانشکده‌ها کتاب درسی آموزشی است و مهمترین درسی که می‌دهد درس زندگی است. بوستان مشتمل بر 10 باب است : 1. در عدل و تدبیر و رای 2. در احسان 3. در عشق و مستی و شور 4. در تواضع 5. در رضا 6. در قناعت 7. در عالم تربیت 8. در شکر بر عافیت 9. در توبه و راه صواب 10 .در مناجات و ختم کتاب.

5bb31f76c31d2.png

بیم و امید؛ رویکردهای سیاسی در ادبیات فارسی

محمدمحسن حمیدی

نویسنده در این کتاب کوشیده در ادبیات این مرزوبوم، آسیب‌شناسی سیاسی کند یا به‌نوعی فرهنگ‌شناسی سیاسی کرده است. در واقع این نوشتار در پی بازشناسی فرهنگ سیاسی ایران از راه بررسی ادبیات فارسی است. ادبیات هر ملت آیینه‌ای است که در آن می‌توان نیک و بد، اندیشه و آرمان و گوارا و ناگواری را که بر آن ملت رفته است، به تماشا نشست. چند پرسشی که کانون جستارهای این کتاب بوده از این قرار است: مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگ سیاسی ایران در ادبیات فارسی چیست؟ آیا این عناصر با توسعه سیاسی سازگاری دارند؟ کدام یک از شرایط و اوضاع سیاسی ـ اجتماعی و تاریخی ایران، در شکل‌گیری اینگونه فرهنگ سیاسی نقش اصلی را دارا بوده است؟ برای یافتن پاسخ به این پرسش‌ها، به جستجو در دو حوزه ادبیات عامیانه و ادبیات رسمی پرداخته شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

60ed7550aefd6.png

بودا

بودا بیش از 2500 سال پیش در حالی که زیر درختی نشسته بود، با اشراقی عظیم به بیداری رسید و به معرفت تعیین‌کننده درباره سرنوشت آدمی راه برد و با یقینی تزلزل‌ناپذیر پی برد که خود از رنج آن سرنوشت رهایی یافته است. با گذشت زمانی چنین بلند گوئی غبار زمانه از شفافیت پیام و اشراق بودا نکاسته است. افسون بودا هنوز در ما کارگر است و نه در ما که حتی در پیشتازترین اندیشمندان امروز فرهنگ غرب از جمله کلود لوی اشتروس. اما چرا؟ و آیا این خود قابل دفاع است؟ آیا اهل رازی از دیار شرق که در نیمه‌های هزاره نخست پیش از میلاد در دل شرایط تاریخی‌ای به کلی بیگانه و متفاوت از روزگار ما می‌زیست چه در چنته دارد تا امروز و اکنون برای دنیای معاصر به ارمغان آورد؟

فرهنگ و تمدن/ادیان و آئین
کتاب
5fafae0e8488e.png

زبان

این کتاب ترجمه فارسی «زبان» اثر لئونارد بلومفیلد زبان‌شناس بلندآوازه آمریکایی است. این کتاب در حوزه بررسی‌های زبانی جایگاهی ممتاز دارد. چه از یک‌سو انتشار آن موجب رونق بیش از پیش مطالعات زبان‌شناختی و تأسیس گروه‌های مستقل زبان‌شناسی در دانشگاه‌ها شد و از سوی دیگر خود آغازگر دورانی طولانی، به نام «عصر بلومفیلد» و رویکردی خاص به نام «مکتب بلومفیلد» در تاریخ تکوین زبان‌شناسی همگانی گردید که تا ورود چامسکی به صحنه پایید. این کتاب برای نخستین بار تصویر جامع، منظم، منسجم و سخت عالمانه‌ای را از نظام زبان و سطوح مختلف ساختار آن به دست می‌دهد و آن با انواع اطلاعات پیرامونی ولی ضروری همراه می‌کند؛ از جمله اطلاعات درباره پیشینه مطالعات زبانی، نقش زبان، جوامع زبانی، زبان‌های جهان و بالاخره جایگاه دانش جدید زبان‌شناسی ساخت‌گرا و توصیفی در میان دانش‌های زبانی دیگر مثل زبان‌شناسی تاریخی و تطبیقی، گویش‌شناسی و نظایر آن.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های زبان‌شناسی
کتاب