کتابخانه مجازی ادبیات

احمد اقتداری در اوائل 1304 در لار متولد شد. تحصیلاتش را در دانشکده حقوق دانشگاه تهران به پایان برد و در جوانی مدتی رئیس فرهنگ لارستان و مدتی شهردار لار بود. رکن‌زاده آدمیت زندگینامه مختصر او را در جلد پنجم دانشمندان و سخن‌سرایان فارس درج کرده است. اقتداری سپس به تحقیق روی آورد و در این حوزه نامدار شد. احمد اقتداری پسر مرتضی قلی خان اقتداری گراشی و نوه حسنعلی خان گراشی است. حسنعلی خان در وقایع مشروطیت نایب‌الحکومه لارستان و هوادار قوام‌الملک شیرازی (حاکم فارس) و «مستبدین» بود. آقا سید عبدالحسین لاری، که مشروطه‌خواه بود، علیه او قیام کرد و حسنعلی خان و هفتاد نفر از همراهانش را، که گراشی و اوزی و بیرمی بودند، کشت. این ماجرا منشاء اختلافی است که تا سالها میان لاری‌ها از یک سو و گراشی‌ها و اوزی‌ها و بیرمی‌ها از سوی دیگر دوام آورد. استاد اقتداری آثار بسیاری در حوزه تاریخ جنوب به چاپ رسانده که می‌توان به «فرهنگ لارستانی»، «لارستان کهن»، «خلیج فارس»، «کشته خویش»، «از دریای پارس تا دریای چین»، «کاروان عمر»، «خاطرات سدیدالسلطنه»، «یک‌صد و پنجاه مقاله در زمینه‌های ایرانشناسی و خلیج فارس» و ترجمه «الفوائد ابن ماجد» اشاره کرد. «زبان‌های محلی و فولکلور خلیج فارس»، «سرگذشت تاریخی چهار جزیره در خلیج فارس»، «تاریخ و جغرافیای خلیج فارس»، «خلیج فارس و آشنایی با امارات آن»، «محاکمه خلیج فارس‌نویسان» و «خلیج فارس و نام آن» نیز برخی از مقالات این پژوهشگر به‌شمار می‌آیند. ...شوش یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان است. حفاریهای باستان شناسی نشان می دهد که این منطقه در 9000 سال پیش از میلاد محل سکونت کشاورزان بوده .آنها از زندگی خود آثاری بر جای گذاشته اند که اکنون به صورت تپه های گوناگون باستانی کشف شده است .در 5000 سال پیش از میلاددر این مکان مردم در قلعه زندگی می کردند و از4000سال پیش زندگی در شوش به صورت شهری در آمده است. این منطقه که بین رودهای کرخه و دز قرار دارد پایتخت سیاسی ایلامیها بوده است. قلعه ایلامیها روی تپه ای در مرکز شهر شوش واقع بوده که فرانسویها روی آن قلعه جدیدی احداث نموده اند . در کنار آن تپه شاهی قرار دارد که احتمالا به صورت زیگورات بوده. است و درنزدیکی آن تپه صنعتگران قرار دارد. آشوربانیپال بین سالهای 465-460 قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آنرا مانند دیگر فتوحات آشوریها با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی آنجا را بازسازی نمود و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی برپا نمود. خشایارشا نیز در شوش زندگی می کرده است.در زمان اردشیر اول متاسفانه در اثر آتش سوزی بزرگی اکثر بناهای شوش از بین رفتند .بقایای این آثار باستانی در قرن بیستم از زیر خاک بیرون آمدند. قسمت عمده ای از آنها در اثر تسطیح دشت خوزستان برای اهداف کشاورزی از بین رفته است و جنگ تحمیلی نیز خسارات زیادی به آثارباستانی وارد کرده است . حفاریهای غیر مجاز ساکنین دشت و حمله باستان شناسان غربی ، باعث شده است قسمت عمده ای از این آثار از بین برود یا به موزه هایی همچون لوور برسد...

ادبیات شفاهی ادبیاتی است که به دفتر نیامده و در سینه و یاد و حافظه هر ملتی وجود دارد. به گمان از زمانی که بشر برابر طبیعت قرار گرفت و خود را چیزی جز آن اما در آن دید ادبیات شفاهی پیدایی یافت. به عبارت دیگر ادبیات شفاهی از زمانی که انسان به گپ درآمد و زبان رابط او با جهان بیرونی و درونی اش شد، از مغز به مغز و از سینه به سینه، به امروز رسید. سرایندگان و گویندگان بیشتر و پیشتر گمنام بوده اند، و شک نیست که ادبیات شفاهی مثلا قصه حاصل تخیل و تمنییات گروهی است که گاه در تحت اوضاع و احوال همسان و گاه ناهمگون بزیسته اند...

شعر دهخدا جلوه پرفروغ دیگری است از چهره تابان او، کلامی است آهنگین با بافتی ویژه همانند مقالات طنزآمیزش که در آن جوهر سیال خیال و اندیشه‌های باریک انسانی به لطافت و نرمی می‌تراود و همچون جویباری زلال که گاه در مسیری هموار سیر دارد و زمانی در خم و پیچ سنگ‌های سربرکرده از فرازها بر نشیب‌ها می‌لغزد و پیش می‌رود، از مضامین کلمات ساده بر لغات عامه می‌غلتد و از درون عبارات فصیح ادبی به مثل‌ها و اصطلاحات مردم کوچه و بازار نقل می‌کند. این کتاب دربرگیرنده مجموعه اشعار استاد علامه شادروان علی‌اکبر دهخداست که در صدمین سال زاده شدن آن بزرگمرد مقارن با فرخنده آیینی که انجمن ملی یونسکو به همین مناسبت در ایران و همه جهان برپا داشت، منتشر گردید.

علی اکبر دهخدا در قزوین متولد شد. در نه سالگی پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستی مادر به آموختن علوم ادبی پرداخت و در مدرسه سیاسی مشغول به تحصیل شد. همزمان به فراگیری زبان فرانسوی همت گماشت. دو سال در وین به ادامه تحصیل پرداخت و مراجعت او مقارن با آغاز مشروطیت شد. دهخدا با همکاری میرزا جهانگیر خان شیرازی روزنامه صور اسرافیل را منتشر کرد. دهخدا نویسنده، شاعر و طنزپرداز بود. طنز او، تلخ و گزنده و دلنشین که نمونه های آن در مقالات چرند و پرند و مجمع الامثال و برخی اشعار او نمایان است. از آثار دیگر دهخدا می توان به فرهنگ لغت، امثال و حکم، تصحیح دیوان ناصرخسرو، دیوان حافظ، دیوان منوچهری دامغانی و ...اشاره کرد. کتاب گزینه اشعار و مقالات علامه دهخدا شامل اشعار و نثر دهخدا است که توسط دکتر حسن احمدی گیوی انتخاب و شرح داده شده و نشره قطره در سال 1372 در اولین نوبت آن را به زیور طبع آراسته کرد.