کتابخانه مجازی ادبیات

عده ای از دوستان دکتر عبدالحسین زرین کوب که در آبان ماه سال گذشته (2533) همزمان با برگزاری هشتمین جشن فرهنگ و هنر به دعوت اداره کل فرهنگ و هنر استان لرستان به خرم آباد سفر کردند تا در مراسم بزرگداشت وی که از طرف فرهنگ و هنر استان ترتیب یافته بود شرکت جویند مقالاتی بخاطر این مجلس تهیه کردند که اکنون به عنوان ارمغانی برای زرین کوب در مجموعه حاضر منتشر می شود. مجموعه حاضر در حقیقت تنها شامل مقالات آن عده از دوستان اوست که دعوت فرهنگ و هنر استان لرستان را توانسته اند اجابت نمایند...

شهناز مرادی کوچی(-۱۳۳۷)، پژوهشگر است. «شناخت‌نامه فروغ فرخ‌زاد»، به بررسی جنبه‌های مختلف آثار ادبی فروغ می‌پردازد. نویسنده در مقدمه کتاب آورده است:« از اواسط ۱۳۷۵ تحقیق دامنه‌‌داری درباره فروغ فرخ‌زاد و آثار او را آغاز کردم. بی‌‌اغراق همه آثار نظم و نثر او و نقدها و سوگ‌نامه‌‌هایی را که درباره او نوشته شده است جمع‌‌آوری کردم. پس از حدود سه سال مجموعه عظیمی از نقد و بررسی شعرهای فروغ، گفت‌‌وگوهای او، داستان‌های کوتاه، خاطرات، نامه‌‌ها، نقاشی‌‌ها، طراحی‌‌ها، دست خط‌ها و عکس‌ها و فیلم‌‌هایش و گزارش‌‌ها و اشعاری که در سوگ او نوشته شده است فراهم کردم. در آغاز، به هیچ‌‌وجه، قصد انتشار آن‌ها را نداشتم، اما، به‌‌تدریج، دریافتم که در لابه‌‌لای این مجموعه نوشته‌‌ها و یادداشت و نقدهایی، اعم از نظم و نثر، وجود دارد که بسیاری از دوستداران نسلِ متأخر فروغ و آثارش از وجود پاره‌‌ای از آن‌ها بی‌اطلاع‌‌اند. وقتی به فکر انتشار آن مجموعه افتادم بلافاصله دریافتم که بایستی حجمی بیش از پنج برابر مجموعه حاضر در نظر گرفته شود، که نه به لحاظ هزینه سهمگین چاپ مقدور بود و نه ضرورت انتشار همه آن مجموعه وجود داشت. بنابراین دست به گزینشی سخت و دشوار زدم، و مطالب جمع‌‌آوری شده چند بار از غربال ریزبافتی گذرانده شدند تا به حجم فعلی دست یابم».

از محمدعلی خان سدید السلطنه مینابی بندرعباسی (کبابی) (1251-1320) کتابی به نام "مغاص اللئالی و منار اللیالی" باقی مانده است که اکنون با نام "سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان" به چاپ رسیده است. کتاب مشتمل است بر مطالب متفرقه‌ای درخصوص آداب و رسوم، تجارت، کشتیرانی، وضع سیاسی و حکومتی، مسائل جغرافیایی و اوضاع اجتماعی، راه‌ها و خطوط ارتباطی سرزمین‌های خلیج فارس، مداخلات انگلستان و روسیه در خلیج فارس، تاثیرات انقلاب مشروطیت در خلیج فارس، شرح حوادث و وقایع اتفاقیه و ریشه‌شناسی علل و اسباب وقایع، نقل قطعاتی از شعرای آن نواحی، خودسری‌های شیخ خزعل درخوزستان، ارتباط بصره و خرمشهر، نرخ ارزاق و اجناس، مالیات‌ها و عوارض دولتی و بلدی در سواحل و جزایر خلیج فارس در دو سوی شمالی و جنوبی آن. مطالبی در باب نفت خوزستان، امتیاز دادرسی، امتیاز تلگراف و امثال آن بر ارزش تحقیق کتاب افزوده است. مولف که مردی دقیق و بصیر بوده و کتب و رسالات تحقیقی زیادی درباره‌ی خلیج فارس و دریای عمان و سرزمین‌های دو سوی این دو دریا نوشته است، خود شاهد و ناظر عینی وقایع و حوادث بوده و آن‌چه را از زبان دیگران شنیده یا از کتبی نقل کرده است، دقیق و مستند و نزدیک به واقع است و از بعد مطالعات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن سرزمین در طول سده‌ی پیشین قابل اعتنا و اعتماد است.

در مقدمه کتاب ضبط نام دیه‌ها و آبادیهای لارستان آورده شده و با حروف لاتینی نیز برابریهای آن نشان داده شده است. در بخش اول مطالبی که به زبانهای مختلف و در کتابهای مختلف راجع‌به لارستان نوشته‌اند به فارسی نقل و به ترتیب تاریخ و زمان وقایع و حوادث مرتب شده است. و خوانندگان را به حوادث و سرگذشت‌های تاریخی این سرزمین آشنا می‌سازد و در بخش دیگر از رجال علمی لارستان که تا اوائل دوره قاجار در این سرزمین پا به عرصه وجود گذاشته و صاحب تالیف یا تصنیفی بوده و یا در راه دانش گامی برداشته‌اند سخن رفته است.