کتابخانه مجازی ادبیات

مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...

شعر بیدل، به عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی و ادبی بسیار گنجینه‌ای از ادب و فرهنگ فارسی است که چنانکه تاریخ طولانی و بیش از هزار ساله‌ای دارد، در طول زمان توسط شاعران و نویسندگان هر دوره با تلاش‌های خود، به شکل‌ها و سبک‌های مختلفی شکل گرفته است و به پیشرفت‌های فنی، عمیق‌تر شدن محتوا و تنوع ادبی دست یافته است. شعر بیدل به اندازه زیادی در عرصه‌های زبان، شعر، ادب، اندیشه و عرفان گرانبار و پر محتوا شده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شعر بیدل، توجه به ارث و سنت شعری است که همواره شاعران گذشته مثل گوهرهای گرانبها برای نوآوران آینده مد نظر بوده‌اند. در این نوع شعر، اصول سنتی مورد توجه قرار گرفته و خلاقیت و آفرینش همواره در مرزهای سنت اتفاق می‌افتد و افزودن و آراستن به سنت‌ها به جای شکستن آن‌ها مورد تاکید است. یکی دیگر از ویژگی‌های شعر بیدل، بار ادبی و معنایی کلمات و تداعی معانی موتیوها به حد کمال است. این نوع شعر نه‌تنها از مفاهیم و معانی قدیمی استفاده می‌کند، بلکه موارد جدیدی نیز به آن افزوده می‌شود و زبان آن نیز به شیوه‌ای اجمالی و ایجازی است. برای درک صحیح شعر بیدل، خواننده باید به اندازه کافی با سنت شعر فارسی آشنا و از اصول اساسی عرفانی اسلامی آگاه باشد. در این حالت، فهم درستی از شعر او به دست می‌آید.

احمد گلچین معانی در مقدمه کتاب در مورد علت نگارش کتاب می گوید: مجموعه مضامین مشترک چنانکه از نام آن پیداست، مشتمل است بر اشعار مشترک المضمون یا قریب المضمون از سخنوران ادوار مختلف که نگارنده به مرور زمان جمع آوری کرده ام، بدین طریق که هرگاه در حین مطالعه آثار یک شاعر به تعبیر یا مضمونی برخورده ام که آشنا به نظرم آمده و مشابه آن را از شاعر دیگری سراغ داشته ام، هر دو را بر پاره کاغذی نگاشته و نگاه داشته ام و چون یادداشتها زیاد شد به فکر چاپ آن افتادم

صائب تبریزی متولد سال هزار هجری از شاگردان مولانا محمد نواب بوده است. در زمان شاه عباس و در دوران صفویه زندگی می‌کرده و از تبریز به اصفهان و مشهد، قم، قزوین، اردبیل و ... سفرهایی داشته است. سبک شعرهای او هندی یا اصفهانی بوده است. در زمان حیات، اشعارش فراگیر بوده به گونه‌ای که پادشاهان هند دیوانش را از پادشاهان ایران درخواست می‌کردند. در این کتاب لغات، ترکیبات و اصطلاحات اشعار «صائب تبریزی» به ترتیب هجایی جمع‌آوری شده است. همراه هر لغت، ترکیب یا اصطلاح، نمونه‌هایی از شعر صائب به عنوان شاهد ارائه گردیده است. این فرهنگ شامل مجموعه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و کفایاتی است که به ترتیب هجایی جمع‌آوری شده و به عنوان استشهاد در ذیل هر لغت یا ترکیب یک یا چند بیت از اشعار ارائه گردیده است.