کتابخانه مجازی ادبیات

محمدکاظم کاظمی مولف کتاب هم زبانی و بی زبانی در مورد موضوع کتاب این گونه می گوید: من در این کتاب با دلایل و شواهد مختلف از متون کهن و آراء دانشمندان امروز، نشان داده‌ام که «فارسی» و «دری» در واقع دو نام است برای یک زبان واحد، و حدود نیم قرن است که گروهی برای جداسازی ملل همزبان و تضعیف زبان فارسی، با این ترفند، زبان ما را دوپاره کرده‌اند. هم‌چنین در آنجا نشان داده‌ام که تا نیم قرن پیش، این زبان حتی در مجامع رسمی و علمی کشور ما نیز «فارسی» خوانده می‌شده است. این سخن شاید امروزه عجیب به نظر آید، ولی در این کتاب با شواهد و مدارک کافی ثابت شده است.

گرچه گویش سبزواری یکی از لهجه‌های فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبان‌های ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم می‌شود، هرگز نمی‌توان آن را از لهجه‌های دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته می‌شود و اختصاصات دستوری یا واژه‌های آن بررسی می‌شود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم می‌کنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.

ستندال وقتی در سال 1830 «سرخ و سیاه» را منتشر کرد، 47 ساله بود. البته پیش از آن آثاری را منتشر کرده بود: زندگینامه هنرمندان، نقد نقاشی، رساله‌های ادبی و روان‌شناسی؛ اما در قصه‌نویسی تقریبا تازه‌کار بود؛ به همین دلیل در آفرینندگی ستندال «سرخ و سیاه» مرحله مهمی محسوب می‌شود: گزینش قالب قصه به عنوان وسیله ممتاز بیان.

نویسنده در این کتاب در دوازده مبحث و ده‌ها مقاله فشرده، تازه‌ترین مسائل و آخرین دستاوردهای زبان‌شناسی را به زبانی ساده و مثال‌های روشنگر بیان کرده است. مترجم نیز افزون بر اینکه معادل همه واژه‌ها و اصطلاحات زبان‌شناسی را در زیرنویس به دست داده، پرسش‌هایی در باب مسائل هر مبحث مطرح کرده است.