این کتاب ابعاد مختلف یک نهاد فرهنگی و اجتماعی ـ دولتی را در دوران حکومت رضاشاه بررسی کرده، عملکرد آن را در چارچوب ساخت دولت افتدارگرا تبیین مینماید. این بررسی با تکیه بر اسناد رسمی باقیمانده درباره «سازمان پرورش افکار»، اهداف، ساختار و چگونگی عملکرد آن صورت گرفته است. با توجه به اسناد موجود، سازمان پرورش افکار با هدف نهادینهکردن ساختار سیاسی اقتدارگرای رضاشاهی تأسیس گردید؛ بنابراین در این راستا با دایرکردن کمیسیونهای مختلف و بسیج امکانات وزارتخانههای گوناگون به فعالیت میپرداخت.
در این کتاب مجموعهای از حکایتها و روایتهای برخی از رجال سیاسی و نظامی و رهبران و دستاندرکاران تراز اول گروهها و دستجات عقیدتی ـ سیاسی سرشناس در عصر پهلوی اول است که هر یک در نوع خود برای نسلهای گذشته جذاب و یادآور خاطرات و برای جوانترها پندآموز و با این وجود شیرین و خواندنی است. مأخذ این خاطرات عمدتاً نشریات خارج از کشور است و به منابع سایر مطالب نیز در هر مورد اشارت رفته است.
کتاب حاضر مروری است بر مهمترین تحولات و رویدادهای ایل قشقایی از عصر صفویه تا دوران پهلوی که در شش فصل تدوین شده است .در فصل اول با عنوان "تاریخ و خاستگاه قشقاییها "از زمان و مبداء قشقاییها، چگونگی تشکیل ایل، زبان، ارتباط با آذربایجان، جمعیت، طوایف و تیرههای مختلف ایل قشقایی سخن به میان آمده است .در فصل دوم، تاریخ قشقاییها در دوران صفویه و افشاریه بازگو میشود، و طی آن مطالبی درباره ابوالقاسم بیگ فارسیمدان، مبارزات امامقلی خان با انگلیسیها و قیام قاباخ قلیخان علیه نادر فراهم میآید .فصل سوم به بررسی وضعت قشقاییها در دوره زندیه اختصاص دارد .در فصل چهارم سرگذشت مردم و رهبران ایل قشقایی در دوره قاجار با این موضوعات تشریح میگردد :قیامهای مکرر قشقاییها در دوره قاجار، مبارزات آنها با بختیاریها و حکام دست نشانده شاهان قاجار در فارس، درگیریهای قشقاییها با قبایل عرب و بالاخره جنگهای قشقاییها با نیروهای انگلیسی .فصل پنجم به ارزیابی نقش ایل بختیاری در انقلاب مشروطه اختصاص یافته و از این رهگذر به مقاومت قشقاییها در برابر نیروهای انگلیسی اشاره میشود .آخرین فصل کتاب نیز نگاهی است به مبارزات قشقاییها در اوایل حکومت پهلوی که با سرکوبی آنها خاتمه میپذیرد .کتاب با عکسهایی از رهبران و سران ایل قشقایی و برخی از سیاستمداران و شاهان قاجار همراه شده و با فهرست منابع و اعلام به پایان میرسد .