کتابخانه مجازی ادبیات

"بلند آفتاب خراسان "مجموعه‌ای است مشتمل بر نوشته‌ها و سروده‌هایی که پس از درگذشت "محمدتقی ملک‌الشعرای بهار "در مراسم تشییع جنازه وی و طی چند سال به مناسبت‌های مختلف از جمله مراسم یادبود آن استاد در نشریات فارسی به چاپ رسیده است .این مجموعه متشکل از دو جلد است که جلد اول آن در سه بخش تنظیم شده است :بخش اول مشتمل است بر گزارش‌ها، مقاله‌ها و تحقیقات مختلف مربوط به زندگی و شخصیت بهار ;بخش دوم، برگزیده‌ای است از اشعاری که در رثای استاد سروده شده است ;بخش سوم حاوی چند مطلب در نقد و معرفی کتاب "بهار و ادب فارسی "است که نگارنده در سال 1351در دو مجلد آن را انتشار داده است .(این مطالب، اشاراتی است چند درباره نویسندگی ملک الشعرای بهار) .

سید هاشم موسوی حداد یکی از عارفان نامیِ شیعه و از شاگردان برجسته‌ی سید علی قاضی بود. سید هاشم در شهر کربلا متولد شد و در نجف اشرف به تحصیل علمِ دین پرداخت. این طلبه‌ی وارسته هیچ در بند دنیا و تجملات مادی نبود، و از درآمد حاصل از نعل‌سازی، به ساده‌ترین شکل ممکن روزگار می‌گذرانید؛ در واقع لقب حداد (به معنی آهنگر) با توجه به حرفه‌ی ایشان به وی اطلاق شد. سید هاشم حداد در سال 1279 متولد شد، و به سال 1363 از دنیا رفت. از وی نامه‌هایی چند به جامانده، که توسط شاگردشان، سید محمدحسین حسینی طهرانی گردآوری شده، و ذیل کتاب روح مجرد در اختیار علاقه‌مندانِ این موحد نامی قرار گرفته است. در کتاب نامبرده همچنین، در باب مهم‌ترین رئوس فکری و جالب‌توجه‌ترین اعتقادات دینی حاج سید هاشم موسوی حداد نیز بحث شده است. کتاب روح مجرد در قالب دوازده بخش کلی تنظیم گشته است. سید محمدحسین حسینی طهرانی که خود یکی از بزرگان حوزه و از عالمان شاخص دوران به شمار می‌رود، در کتاب روح مجرد نهایت همّ خود را به کار برده تا فقط پاره‌ای از روشنای روح و قطره‌ای از دریای ایمان یار و استاد خود، حاج سید هاشم را بر ما که مخاطبین کتاب او هستیم، آشکار سازد. از بخش‌های جالب توجه کتاب صوتی روح مجرد، خصوصاً باید به قسمت‌هایی اشاره کرد که در آن‌ها اشاراتی به علاقه‌ی حاج سید هاشم به عرفانِ مولوی و ابن عربی شده است؛ علاقه‌ای که البته انتقاداتی را از سوی برخی از ظاهربینان متوجه ایشان نمود؛ اما به هر رو، مانعی در غور حاج سید هاشم در حالات عرفانی نشد.

ابوعبدالله شمس‌الدین محمد بن عزالدین عادل یوسف بزازینی تبریزی مشهور به مغربی ملقب به شیرین از عارفان قرن هشتم هجری است که از او به قدوة العارفین و زبدة الواصلین یاد شده است. آنچه در این کتاب آمده، بررسی زندگی بزرگ‌مرد عارف و شاعری است که در کتاب «جام جهان‌نما»ی وی در کلیات علم توحید و مراتب وجود از شهرت و اهمیتی برخوردار بوده و بر آن شروح متعددی نگاشته شده و در مساجد و مکاتب هند و پاکستان تدریس می‌شده است. در این کتاب افزون بر اشاره به زندگی و آثار مغربی، دیوان او شامل غزلیات، ترجیعات، رباعیات و فهلویات نیز آورده شده است. در پیوست کتاب نیز رساله «جام‌ جهان‌نما»ی او آورده شده است.

اسم صاحب این دیوان جناب ملامحمد شیرین مولانا شمس‌الدین مغربی (نایینی) مشهور به تبریزی است که از فحول موحدین و معاصر با شاهرخ بن تیمور بوده و با شیخ کمال خجندی ارتباط داشته است. از بیان حال و زندگى‌اش سخن جز به طریق ایجاز و ابهام آن هم به طور پراکنده و جسته و گریخته در تذکره‌ها و کتب ادب از وى سخن به میان نیامده است. با بررسى آثارش چنین برمى‌آید که در طریقت مرید شیخ اسماعیل سیسی بوده است. همچنین با تاثیر پذیرفتن از ابن عربی، وحدت وجود را به تمامی وارد اشعارش ساخت.