کتابخانه مجازی ادبیات

در زمینه ادبیات مقاومت در فلسطین اشغال شده، ضرورت ایجاب می‌ند که خواننده عرب به عموم، و مهاجر فلسطینی به‌خصوص، آگاهی پیوسته‌ای بدان داشته باشد؛ زیرا از بنیاد او را محور خود قرار داده و روی سخن آن همچنان‌که با اعراب سرزمین اشغال شده است، با اوست و به انگیزه‌هایی فرا می‌جوشد که انگیزه‌های اوست و بی‌گمان با جان‌مایه مسئله او سروکار دارد. این کتاب در سه فصل نگاشته شده است. فصل نخست به ادبیات مقاومت پس از فاجعه اشغال می‌پردازد. در فصل دوم قهرمان عرب در رمان صهیونیزم بررسی شده و بالاخره در فصل سوم کتاب نمونه‌هایی از شعر مقاومت فلسطین آورده شده که به ترتیب عبارتند از اشعار: توفیق زیاد، محمود درویش، سمیح القاسم، سالم جبران و در پایان نیز اشعاری به صورت پراکنده آورده شده است.

ادبیات مقاومت که از آن با نام‌هایی چون ادبیات پایداری نیز یاد می‌شود به صورت‌های گوناگون در ادبیات جهانی، اسلامی و ایرانی ظهور و بروز داشته است. این ظهور و بروز در دوره‌های گوناگون تاریخی متفاوت بوده است. اما وجه مشترک همه آنچه از آثار ادبی که می‌توانسته‌اند مصادیق ادبیات مقاومت تلقی شوند آن بوده که ضمن ارائه زنده‌ترین شکل ادبیات، از خاستگاهی فطری، در برابر هرچه بدی و زشتی و شر است، صف می‌آراسته‌اند. دکتر غالی شکری در این کتاب به ترتیب ابعاد انسانی، ابعاد قومی یا ناسیونالیستی و ابعاد اجتماعی را از ویژگی‌های اثر ادب پایداری می‌داند، با این تذکر که این سه شرط الزاماً همراه هم نباید فراهم باشند. نویسنده این کتاب دکتر غالی شکری، نویسنده پیکارمند انقلابی، تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی و یکی از برجسته‌ترین ارزیابان ادبی خاورمیانه است.

این فرهنگ دربرگیرنده واژگان جدید مشتمل بر واژگان رایج و مأنوس و به دور از الفاظ مهجور است. از آنجا که واژگان این لغتنامه فقط از روزنامه و مجلات معاصر عربی جمع‌آوری شده، به همین سبب کاملاً متنوع و جدید است. در گردآوری واژگان تنها به گزینش لغات سیاسی و ادبی بسنده نشده، بلکه هزاران واژه در زمینه‌های مختلف اعم از کامپیوتر، شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی، برق، الکترونیک، مخابرات و ... گزینش شده است. این فرهنگ قابل استفاده همه علاقمندان زبان عربی به‌ویژه دانشجویان رشته عربی والهیات در مقاطع مختلف است.

این تحقیق بر آن است تا پاره‌ای از دشواری‌های نحوی حاصل از شواهد شعری را، از منظر عروض و قافیه، مورد نقد و بررسی قرار دهد. سؤال تحقیق آن است که آیا شعر با توجه به موانع و محدودیت‌هایی چون: وزن، قافیه، موسیقی و ... می‌تواند سند صرفی یا نحوی باشد؟ و اصولأ استناد به شعر، ارزش علمی دارد یا خیر؟ به منظور دستیابی به پاسخ، با استناد به برخی از کتاب‌های معتبر نحوی، شواهد متعددی از حاکمیت موسیقی به جای نحو و نیز ضرورت شعری و تأثیر آن بر شواهد صرفی و نحوی، همچنین ضرورت ساخت کلمات با هجای بلند بررسی شده است و در ادامه، از قافیه و تأثیر آن در مخالفت با قواعد نحوی سخن به میان آمده است.